ایران وایر
وضعیت فرونشست در دشتهای ایران از جمله اصفهان و فارس به یکی از بحرانهای جدی زیست محیطی در ایران تبدیل شده است.
یک عضو هیات علمی دانشگاه شیراز، امروز ۲مهر۱۴۰۲، در گفتوگو با خبرگزاری «ایلنا»، از نزدیک شدن پدیده فرونشست به ۳۰۰ متری تخت جمشید خبر داده و گفته است که در بنای تاریخی نقش رستم، شکافهایی ۷۰ سانتیمتری ایجاد شده است.
به گفته «مریم دهقانی»، یک لبه فرونشست به فاصله ۱۰ تا ۱۵ متری از منطقه باستانی «نقش رستم» رسیده که پهنای این شکافها به حدود نیم متر تا ۷۰ سانتیمتر میرسند و هرسال با شن و ماسه پر میشوند، اما دوباره سر باز میکنند. به گفته این عضو هیات علمی بخش مهندسی راه و ساختمان و محیط زیست مهندسی دانشگاه شیراز، «اگرچه تخت جمشید تحت تاثیر فرونشست قرار ندارد، اما در فاصله ۳۰۰ متری از آن بهدلیل قرارگرفتن در سینه کوه، فرونشست حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتری رخ داده است.»
بحران فرونشست زمین در ایران بهدلیل برداشت بیرویه آب از سفرههای زیرزمینی در برخی استانها بسیار جدی است و نهتنها آثار باستانی و تاریخی، که حیات روزمره و زندگی شهروندان این مناطق را تهدید میکند.
«ایرانوایر» پیشتر در گفتوگو با «اعظم بهرامی»، درباره بحران فرونشست در استان اصفهان نیز به مکانهای تاریخی از جمله «مسجد حکیم و عتیق، بقعه شهشهان، درب امام، حمام وزیر، مسجد و حمام علی قلیآقا و مسجد سید» پرداخته بود که درگیر فرونشست شدهاند.
«ترکهای طولی» هویدا شده در این بناهای تاریخی، از نشانههای فرونشست است که به گفته اعظم بهرامی، بهدلیل برداشت بیرویه آب از آبخوانهای اصفهان پدید آمده و باید بسیار جدی مورد توجه قرار بگیرد.
روزنامه «هممیهن» نیز پیشاز این نوشته بود که در اصفهان، روی ورودیهای حافظ و سپه به میدان نقشجهان و روی گنبد و دیوارهها و شبستان مسجد جامع عباسی هم، ردپای این ترکها دیده شده است.
رییس شورای گردشگری شیراز هم، آذر۱۴۰۰ گفته بود که بازار وکیل شمالی در حال فرو ریختن است و باوجود احتمال خطرات جانی فراوان، مسوولان هیچ اقدامی نمیکنند.
پدیده فرونشست زمین که بسیاری از دشتهای ایران را فراگرفته است، علاوهبر آسیبرسانی و تخریب بناهای تاریخی بر زندگی میلیونها نفر تاثیر گذاشته و به گفته کارشناسان، در آیندهای نهچندان دور، منجر به خسارتهای مالی و حتی تلفات جانی خواهد شد.
«مجید نسیمی»، مدیرکل نوسازی مدارس استان اصفهان، روز یکم مهر سال جاری، به خبرگزاری «مهر» گفته بود که ۴۰ مدرسه در سطح این استان براثر فرونشست زمین آسیب دیدند و از این تعداد، وضعیت شش مدرسه از حد خطرآفرین رد کرده بود و مجبور به صدور دستور تخلیه آنها شدیم.» در سالهای گذشته، گزارشهای متعددی از فرونشست ناگهانی زمین در خیابانها و مناطق مسکونی در شهرهای مختلف منتشر شده است.
خبرگزاریهای «ایران»، ۲۰تیر سال جاری با انتشار ویدیویی، درباره یکی از بزرگترین ترکهای فرونشست زمین در ایران، در نزدیکیهای این شهر خبر دادند. ترک ۷۶ کیلومتری که از طاهرآباد در بخش مرکزی شهرستان کاشان شروع شده، و به نزدیکی شهر قم راه خود را پیش گرفته است.
اعظم بهرامی پیشاز این در ارتباط با پدیده فرونشست در اصفهان به ایرانوایر گفته بود: «فرونشست به زلزله خزنده خاموش شهره است. چراکه باید مرتب رصد شود که دارد به چه سمتی میرود، چطور گسترش پیدا میکند و چقدر عمق دارد؟ این مسائل فقط با پایش مرتب و دورهای نقاطی که فرونشست در آن رخ داده قابل بررسی است و نمیشود آن را پیشبینی کرد. درمورد فرونشست در کاشان، فعالان محیطزیست این منطقه و حتی مقامات این حوزه در استان اصفهان گفتهاند که این ترکها از شش سال قبل مشاهده شدهاند، ترکهایی که قبلا روی آثار تاریخی اصفهان هم دیده شدهاند؛ این پدیده آسیبزاست و هم به زیرساختهای شهری هم به مکانهای طبیعی و تاریخی میتواند آسیب بزند.»
«محمدعلی فهیمی»، رییس گروه مطالعات آبهای زیرزمینی شرکت سهامی آب منطقهای استان یزد، ۲۴خرداد امسال گفته بود که فرونشست زمین در برخی مناطق کشور «تا ۱۰۰ برابر بیشتر از استانداردهای جهانی» است. رییس سازمان مدیریت بحران کشور هم ۲۱خرداد اعلام کرده بود که ۶۰۲ دشت کشور، در معرض فرونشست هستند.