به گفته سه مقام ارشد حکومت ایران و حماس، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در اوایل نوامبر در دیدار با اسماعیل هنیه، رئیس شاخه سیاسی حماس، در تهران به او پیام روشنی داد: «شما هیچ هشداری در مورد حمله هفتم اکتبر خود به اسرائیل به ما ندادید و ما از طرف شما وارد جنگ نخواهیم شد.»

رویترز به نقل از مقامات ایران و حماس که نخواستند نام‌شان فاش شود، نوشت خامنه‌ای به اسماعیل هنیه اطمینان داده که به حمایت سیاسی خود از این گروه ادامه می‌دهد، اما به او گفته که مستقیماً در جنگ حماس با اسرائیل مداخله نمی‌کند.

یک مقام حماس به رویترز گفت که رهبر جمهوری اسلامی هنیه را تحت فشار قرار داد تا صداهایی را که در میان این گروه علناً از ایران و حزب‌الله می‌خواهند با تمام قوا به نبرد علیه اسرائیل بپیوندند، خاموش کند.

سه منبع نزدیک به حزب‌الله نیز به رویترز گفته‌اند که هنگام حمله حماس به اسرائیل، جنگنده‌های این گروه حتی در روستاهای نزدیک مرز که خط مقدم جنگ با اسرائیل در سال ۲۰۰۶ بود، در حالت آماده‌باش نبودند و باید به سرعت فراخوانده می‌شدند. یکی از فرماندهان حزب‌الله حتی گفته که “با جنگ از خواب بیدار شده” است.

این اولین باری است که نیروهای “محور مقاومت”، اصطلاحی که مقامات ایرانی برای توصیف ائتلافی متشکل از جمهوری اسلامی و گروه‌های نیابتی‌اش به کار می‌برد، هم‌زمان در چند جبهه بسیج می‌شوند.

شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران نیروهای آمریکایی را در عراق و سوریه هدف قرار می‌دهند و حوثی‌های یمن موشک‌ و پهپاد را به سمت اسرائیل شلیک می‌کنند.

این درگیری همچنین محدودیت‌های یک ائتلاف منطقه‌ای را به نمایش می‌گذارد که اعضای آن سوریه، حزب‌الله، حماس و دیگر گروه‌های شبه‌نظامی از عراق تا یمن را تشکیل می‌دهد و هرکدام از آنها اولویت‌ها و چالش‌های داخلی متفاوتی دارند.

درخواست حماس از “محور مقاومت” برای کمک

مهند هیج علی، کارشناس اندیشکده مرکز خاورمیانه کارنگی در بیروت می‌گوید، حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل، عملا حزب‌الله و دیگر نیروهای “محور مقاومت” را با انتخاب‌های سختی روبرو کرده است. او این انتقاد را مطرح کرده که حماس با این حمله غیرمترقبه، متحدان خود را در موقعیتی قرار داده که از آمادگی لازم برای مواجهه با آن برخوردار نبودند.

مقام‌های اسرائیل بارها تاکید کرده‌اند که نبردها را تا نابودی کامل گروه تروریستی حماس ادامه خواهند داد؛ گروهی که در حمله روز هفتم اکتبر به اسرائیل ۱۴۰۰ نفر را کشت و ۲۴۰ نفر را به گروگان گرفت. بر اساس برخی گزارش‌ها، اسرائیل در حمله تلافی‌جویانه خود به نوار غزه بیش از ۱۱ هزار فلسطینی را کشته است.

در روز حمله تروریستی حماس به خاک اسرائیل، محمد ضیف، فرمانده نظامی حماس، از متحدان “محور مقاومت” خواست تا به جنگ علیه اسرائیل بپیوندند. او در پیامی صوتی گفت: «برادران ما در مقاومت اسلامی در لبنان، ایران، یمن، عراق و سوریه، امروز روزی است که مقاومت شما با مردم فلسطین متحد می‌شود.»

در بیانیه‌های عمومی بعدی رهبران حماس، ظاهرا نشانه‌هایی از ناامیدی ظاهر شد؛ از جمله خالد مشعل در یک مصاحبه تلویزیونی در ۱۶ اکتبر از حزب‌الله برای اقداماتش تا آن‌زمان قدردانی کرد، اما گفت که “نبرد به امکانات بیشتری نیاز دارد”.

رویترز به نقل از شش مقام آگاه که مستقیماً از موضع جمهوری اسلامی به این جنگ آگاه هستند و به دلیل ماهیت حساس موضوع از ذکر نام آنها خودداری شده، گفته‌اند که با وجود این درخواست، علی خامنه‌ای “مستقیماً در درگیری مداخله نخواهد کرد، مگر اینکه خود توسط اسرائیل یا ایالات متحده مورد حمله قرار گیرد.”

به گفته این مقامات، روحانیون حاکم در ایران قصد دارند از نیروهای نیابتی خود در خاورمیانه، از جمله حزب‌الله برای پرتاب موشک و حملات پهپادی به اسرائیل و آمریکا استفاده کنند.

دنیس راس، دیپلمات ارشد سابق آمریکایی و کارشناس مسایل خاورمیانه می‌گوید: «این روش آنها برای ایجاد بازدارندگی است». روشی برای اعلام این که “تا زمانی که به ما حمله نکنی، وضع همینطور باقی می‌ماند. اما اگر به ما حمله کنی، همه چیز تغییر می‌کند”. این در حالی است که ایران بارها ادعا کرده که همه اعضای ائتلاف مستقل تصمیم می گیرند.

رویترز نوشته است که وزارت خارجه ایران، حماس و حزب‌الله به درخواست این خبرگزاری برای اظهارنظر درباره “واکنش به بحران و نقش محور مقاومت” پاسخی نداده‌اند. 

از: دویچه وله