در هفته گذشته حدود ۳۰ تجمع از سوی بازنشستگان و کارگران در اعتراض به فقر معیشتی، تبعیض، فساد و سرکوب برگزار شد.
در هفته منتهی به ۲۶ بهمن، اعتراض کارگران شاغل و بازنشسته ادامه یافت. کارگران راهآهن ناحیه زاگرس، کارکنان شرکت داروسازی شهید قاضی، کارگران پستهای فشارقوی برق، کارکنان پیمانی اداره آب و فاضلاب بهبهان، پرستاران بیمارستان امام حسین کرج، کارگران فولاد خزر، کارگران فولاد اهواز، کارگران مجتمع پتروشیمی فارابی و کارگران شاغل در مخازن نفتی کوهمبارک جاسک دست از کار کشیده و تجمع کردند.
بازنشستگان صندوقهای مختلف بازنشستگی روزهای یکشنبه تا سهشنبه بیش از ۳۰ تجمع در شهرها و مراکز استان برگزار کردند.
در حالی که بازنشستگان مخابرات هر هفته با خواست اجرای مصوبه ۱۳۸۶ و پرداخت مطالباتشان در مراکز حدود ۲۰ استان تجمع برپا میکنند، این هفته رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی کارکنان مخابرات از وجود ۳۴۰۰ میلیارد تومان سرمایه انباشتشده در حسابهای بانکی شرکت پرده برداشت. او در نامهای به «ستاد اجرایی فرمان امام» سهامدار عمده مخابرات، این نهاد و سایر سهامداران شرکت را متهم کرد که به جای پرداخت مطالبات شاغلان و بازنشستگان شرکت، برای خود «سود موهوم و حرام» ایجاد کردهاند. او در پایان خواست ستاد فرمان امام به قانون تمکین کند و نظر به «گسترش روزافزون نارضایتی کارکنان و بازنشستگان مخابرات»، به قید فوریت «سود انباشته موجود در همراه اول برای پرداخت مطالبات کارکنان تخصیص یابد و برنامه زمانبندی مشخص در جهت ادغام همراه اول در شرکت مخابرات اجرایی شود.»
کارگران ارکان ثالث نفت دوباره فراخوان به تجمع در برابر دفتر ریاستجمهوری و شورای نگهبان دادند. راهبران مترو برای دوشنبه ۳۰ بهمن اعلام تجمع کردند.
چرا حقوق کارگران در بسیاری از شهرداریها با تاخیر چندماهه پرداخت میشود؟ چرا بازنشستگان مخابرات هر هفته به خیابان میآیند و شاغلان مخابرات نیز اعتراض خود را به خیابان کشاندهاند؟
پاسخ این سوال را این هفته مسئول خانه کارگر آران و بیدگُل در توضیح چرایی ماهها تعویق در پرداخت مزد کارگران شهرداریها گفت شهرداریها اعتبار مربوط به پرداخت دستمزد کارگران را صرف سرمایهگذاری و درآمدزایی برای شهرداری میکنند.
خبرگزاری ایلنا نیز خبر داد سازمان تامین اجتماعی با صدور یک بخشنامه تازه، موانع جدیدی بر سر بازنشستهشدن کارگران مشاغل سخت و زیانآور ایجاد کرد که بیشترین آسیب آن متوجه کارگران پیمانی است.
شرکت مخابرات: ستاد اجرایی فرمان امام، ۳۴۰۰ میلیارد تومان سود انباشتشده در حسابهای بانکی، و مطالبات بازنشستگان
در ادامه اعتراضات چندساله و تجمعات هفتگی بازنشستگان مخابرات، رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی کارکنان مخابرات در نامهای به «ستاد اجرایی فرمان امام» سهامدار عمده مخابرات، خواستار پرداخت مطالبات معوقه شاغلان و بازنشستگان مخابرات شد.
در این نامه که در ایلنا منتشر شده آمده است که «ستاد اجرایی فرمان امام» بر خلاف تعهد قانونی خود در زمان واگذاری مخابرات در سال ۸۵، از اجرای کلیه «تعهدات شرکت مخابرات ایران واگذارشده به کارکنان اعم از حقوق، مزایا بیمه، بازنشستگی و سایر تعهدات کماکان محفوظ و درتعهد خریدار میباشد» خودداری کرده است. برخلاف آئیننامه استخدامی و پرسنلی مخابرات در سال ۸۹ مصوب هیات مدیره، ستاد اجرایی از «پرداخت کمکهزینههای رفاهی و مناسبتی و همچنین پرداخت پاداشهای بهرهوری» کارکنان و بازنشستگان خودداری کرده است. در نامه نتیجهگیریشده که ستاد اجرایی فرمان امام و سایر سهامداران شرکت برای خود «سود موهوم و حرام» ایجاد کردهاند.
در نامه آمده است که هیات مدیره ۳۴۰۰ میلیارد تومان سود انباشتشده در حسابهای شرکت را شناسایی کرده است.
در پایان، نامه از ستاد فرمان امام میخواهد به قانون تمکین کند و نظر به «گسترش روزافزون نارضایتی کارکنان و بازنشستگان مخابرات»، به قید فوریت «سود انباشته موجود در همراه اول برای پرداخت مطالبات کارکنان تخصیص یابد و برنامه زمانبندی مشخص در جهت ادغام همراه اول در شرکت مخابرات اجرایی شود.»
سرمایهگذاری شهرداریها با حقوق کارگران
چرا حقوق ناچیز کارگران شهرداری با تاخیر پرداخت میشود؟ در پاسخ به اعتراضات کارگران شهرداریها در شهرهای مختلف، بارها مدیران شهرداری و شوارهای اسلامی شهر گفتهاند که علت پرداخت حقوق با ماهها تاخیر، نبود نقدینگی و بحران مالی شهرداریهاست. از گفتههای دبیرکل خانه کارگر آران و بیدگُل چنین برمیآید که شهرداریها برای کسب درآمد بودجه دریافتی از دولت را سرمایهگذاری میکنند.
کارگران شهرداری نوشآباد از توابع آران و بیدگُل در شمال استان اصفهان ماههاست حقوق نگرفتهاند. دبیر خانه کارگر آران و بیدگُل در اشاره به اعتراض مکرر این کارگران شهرداری نوشاباد به تاخیر چندماهه در پرداخت حقوق گفت:
متأسفانه اینگونه به نظر میآید که شهرداریها حقوق و دستمزد کارگران را با تأخیر پرداخت میکنند و با مبالغ دریافتی از دولت اقدام به سرمایهگذاریهای اقتصادی میکنند و با حقوق کارگران به دنبال ایجاد ارزش افزوده برای سازمان خود هستند.
مجتبی حاجیزاده دبیر خانه کارگر آران و بیدگُل خواستار آن شد که «دیوان محاسبات به بودجه شهرداری نوشآباد و شهرداریهایی که چندین ماه از مطالبات کارکنان خود را پرداخت نکردهاند، ورود کند.»
مانع جدید تأمین اجتماعی بر سر بازنشستگی پیشاز موعد کارگران قراردادی
هزاران کارگر شاغل در صنایع مختلف به دلیل خودداری کارفرمایان از پرداخت چهار درصد حق بیمه بازنشستگی پیشازموعد، از بازنشستهشدن بازماندهاند. سازمان تامین اجتماعی راه دیگری هم در مقابل کارگرانی که با این معضل مواجهاند قرار داده است و آن پرداخت سهم بیمه پرداختنشده کارفرما توسط کارگر است. اغلب کارگران قادر به پرداخت این مبالغ نیستند و ناگزیرند با وجود فرسایش جسمی سالهای بیشتر کار کنند. حال، سازمان تامین اجتماعی با صدور بخشنامه «اصلاح عناوین شغلی و تعیین دستمزد سوابق ناشی از کمیتههای احتساب» از مدیران کل تامین اجتماعی استانها خواسته است که «تمام درخواستها و آرای صادره از هیاتهای تشخیص و حل اختلاف در رابطه با اصلاح عناوین شغلی در لیستهای پرداختی حق بیمه، مورد بازبینی و بررسی مجدد قرار بگیرند.»
کارگر برای گذر از این مرحله باید به کارفرما(ها) مراجعه کند و از آنها بخواهد هزینهی تغییر کدها و اجرای بخشنامه را به تامین اجتماعی بپردازند و کارفرما حاضر به پرداخت هزینه نیست. به نوشتهی خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا) اخیرا کارگرانی که در برخی مناطق صنعتی مانند غرب تهران برای به سرانجام رساندن بازنشستگی پیش از موعد به اداره تامین اجتماعی مراجعه میکنند با این پاسخ مواجه میشوند: «ببخشید تا عنوان شغلی شما اصلاح نشود و هزینهی این اصلاحات را کارفرمایتان نپردازد، نمیتوانید بازنشسته شوید….»
معضل کارگران پیمانی بیشتر است. آنها حتی قادر نیستند پیمانکارهایی را که سالها پیش برایشان کارکردهاند بیابند.
یک کارگر پیمانی شرکتهای قطعهسازان در تهران به ایلنا گفته است:
چطور باید به کارفرمای بیست سال پیش دسترسی داشته باشم؟ امروز حتی یک شماره تلفن از آن کارفرمای فوقالذکر موجود نیست، او را چطور پیدا کنم و چگونه متقاعد سازم که برای بازنشستگی من بعد از اینهمه سال هزینه بپردازد؟ منِ کارگر از این دوندگیهای بیپایان و این راهروهای بیانتها به ستوه آمدهام….
مبارزههای کارگری
دوشنبه ۲۳ بهمن ماه، کارگران راهآهن ناحیه زاگرس در اعتراض به عدم پرداخت کامل حقوق ماه گذشته و تبعیض میان کارگران پیمانی و رسمی در پرداخت مزایای شغلی دست از کار کشیدند. کارگران در کانال تلگرامی خود نوشتند که مطالبات عقبمانده آنها بالغ بر چهار میلیون تومان است و از همکاران خود در سایر نواحی خواستند به اعتصاب بپیوندند. ایلنا نیز به نقل از کارگران نوشت:
چرا کارگران پیمانکاری ابنیه فنی از مزایای مزدی و سایر مطالباتی که کارگران رسمی و تجمیعی میگیرند، محروم هستند؟ ما کارگران با حداقل دریافت اداره کار که بخشی از آن بابت حق بیمه و سایر بدهیها و اقساط بانکی کسر میشود، باید با چند سر عائله زندگی کنیم.
دوشنبه ۲۳ بهمن، اتحادیه آزاد کارگران ایران از اعتصاب کارکنان شرکت داروسازی «شهید قاضی» تبریز خبر داد. بنا بر این خبر، کارگران دست از کار کشیده و خواستار پاسخگویی مدیران به خواستهای خود شدند. این شرکت زیرمجموعه هولدینگ داروسازی تامین (TPICO) وابسته به شستا، شرکت سرمایهگذاری سازمان تامین اجتماعی است.
کارگران پستهای فشارقوی برق در ادامه اعتراضات خود به وضعیت شغلی و معیشتی، سهشنبه ۲۴ بهمن مقابل شورای نگهبان تجمع کردند و به افزایش حقوق ۲۰ درصد در سال ۱۴۰۳ اعتراض کردند. کارگران پستهای فشارقوی برق در بخش دولتی کار میکنند اما تحت پوشش قانون کار هستند و مبنای افزایش دستمزد آنها، مصوبات شورای عالی کار و کمی بیش از افزایش حقوق کارکنان دولت است. سال گذشته دولت برای کاستن از کسری بودجه، حقوق کارگران بخش دولتی را مطابق با حقوق کارمندان تعیین کرد که با اعتراض کارگران روبرو شد. کارگران پستهای فشارقوی برق نگرانند این تصمیم برای سال آینده نیز اجرایی شود و به همین سبب از هفتهی گذشته به تجمع خیابانی دست زدهاند.
ایلنا به نقل از معترضان نوشته است:
ما کارگران دولت هستیم و باید دستمزدمان مانند تمام کارگران کشور توسط شورای عالی کار تعیین شود اما دولت امسال برای دومین بار، افزایش حقوق ما را در لایحه بودجه سالانه و مطابق با افزایش حقوق کارمندان دولت تعیین میکند که این رویه غیرقانونیست.
اعتصاب کارکنان پیمانی اداره آب و فاضلاب بهبهان که دوشنبه ۲۳ بهمن آغاز شده بود چهارشنبه ۲۵ بهمن برای سومین روز متوالی ادامه یافت. حقوق ۲۰۰ تن کارکنان اداره آب و فاضلاب بهبهان سه ماه است پرداخت نشده است. مدیران اداره آب و فاضلاب بهبهان با این توجیه که طرف حساب کارکنان پیمانی، شرکت پیمانکار است و نه اداره آب و فاضلاب، از خود سلب مسئولیت کردند. گفته میشود دادستان بهبهان به معترضان وعده داده است حقوق آنها در چند هفته آینده پرداخت شود.
کارگران بخش فروش بلیت مترو تهران این هفته نیز به تعویق در پرداخت حقوق خود اعتراض کردند. شهرداری تهران از دو ماه پیش پیمانکار قبلی مترو را با پیمانکار جدیدی جایگزین کرده است. کارگران که هنوز بخشی از مطالباتشان شامل حق بیمه، عیدی و سنوات توسط پیمانکار قبلی پرداخت نشده حال با معضل عدم پرداخت دستمزد از سوی پیمانکار جدید مواجه شدهاند.
بخش درمان: تجمع و اعتصاب در کرج، اعتراض در کرمان
پرستاران بیمارستان امام حسین کرج دوشنبه ۲۳ بهمن در اعتراض به نحوه اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری در محوطه بیمارستان تجمع کردند. کانال تلگرامی «فرهنگیان البرز» تصویری از تجمع پرستاران شیفت روز منتشر کرده و نوشته است که پرستاران شیفت شب نیز به نشانه اعتراض، از حضور در کار خودداری کردند.
خبرگزاری مهر به نقل از اعظم فخری، عضو شورای عالی نظام پرستاری نوشت که دریافتی اضافهکاری پرستاران ناچیز است و پرستاران با مشکلات معیشتی مواجه هستند و برخی برای تامین معیشت خود مجبور به انجام کار دوم هستند.
پرستاران دانشگاه علوم پزشکی کرمان به خودداری این دانشگاه از اجرای مصوبه دیوان عدالت اداری درباره پرستاران اعتراض کردند. رأی دیوان عدالت اداری بر مبنای شکایت پرستاران موسسات درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی صادر شد. پرستاران که اعتراض و تجمعات متعدد آنها از سوی مدیریت دانشگاه و وزارت بهداشت بیپاسخ مانده بود از انجام اضافهکاری اجباری سرپیچی کردند. دیوان عدالت اداری در حکم هفته گذشته خود واداشتن پرستاران به اضافهکاری اجباری را غیرقانونی اعلام کرد.
پرستاران کرمان گفتهاند که دانشگاه علوم پزشکی کرمان پس از صدور رأی نیز همانند سایر بیمارستانها پرستاران را به اضافهکاری اجباری وادار میکند و وزارت بهداشت در این باره سکوت کرده است.
پرستاران بارها به ناکافیبودن تعداد پرستار در بیمارستانها و مراکز درمانی اعتراض کردهاند و معتقدند وزارت بهداشت با تحمیل کار اضافی به پرستاران موجود از استخدام پرستاران بیشتر خودداری میکند.
صنعت فولاد: اعتصاب در فولاد اهواز، تجمع در فولاد گیلان و اعتراض در فولاد قزوین
در هفته منتهی به ۲۶ بهمن، کارگران فولاد در اهواز، قزوین و رشت با اعتصاب، تجمع مقابل استانداری و اعتراض بیتوجهی مدیران کارخانه و مسئولان دولتی را زیر ضرب گرفتند.
کارگران گروه ملی فولاد (فولاد اهواز) که اعتصاب چند روزه خود در نیمه بهمن را با وعدهی مدیریت شرکت پایان داده بودند، این هفته اعتصاب را از سر گرفتند. شنبه ۲۱ بهمن اعتصاب دوساعته کارگران با برگزاری مجمع عمومی همراه بود. دوشنبه تولید در برخی بخشها متوقف شد. سهشنبه ۲۴ اعتصاب به تمام شرکت گسترش یافت و در روزهای بعد ادامه یافت.
کارگران فولاد خزر واقع در نزدیکی رشت دوشنبه ۲۳ بهمن در اعتراض به بستهشدن کارخانه و بلاتکلیفی شغلی مقابل استانداری گیلان در رشت تجمع کردند و خواستار پاسخگویی مسئولان استان شدند.
فولاد خزر از دیگر واحدهای تولید فولاد است که اعتراض کارگران آن به تعطیلی کارخانه و نپرداختن مطالباتشان از چندی پیش آغاز شده است. پس از چند دور تعطیلی و بازگشایی مجدد کارخانه، چند هفته پیش برق کارخانه به دلیل بدهی کلان کارخانه به وزارت نیرو از قطع شد و بیش از ۴۰۰ کارگر آن بلاتکلیف ماندهاند. کارگران که ابتدا امیدوار به راهاندازی مجدد تولید بودند هر روز برای حضور و غیاب در کارخانه حاضر میشدند.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، به نقل از تیمور پورحیدری مدیرکل سازمان صمت (صنعت، معدن و تجارت) گیلان نوشته است سهامداران کارخانه به تعیین تکلیف بدهیهای کلان خود به بانکها و شرکت برق و شرکت گاز تمایلی نشان ندادهاند.
به نوشته ایلنا، تجمع مقابل استانداری با وعدهی مسئولان استانداری گیلان مبنی بر رسیدگی به خواست کارگران پایان یافته است.
ادامه اعتراض در صنعت نفت
کارگران ارکان ثالث صنعت نفت برای پاسخگو کردن حکومت نسبت به مطالباتشان فراخوان دادند. آنان ۲۸ بهمن با سفر به تهران مقابل دفتر نهاد ریاست جمهوری و شورای نگهبان تجمع برپا کنند. کارگران ارکان ثالث نفت که ۱۲ سال است در انتظار قرارداد مستقیم با شرکت نفت هستند، در ماههای اخیر تجمعهای متعددی را در مناطق نفتی جنوب برگزار کرده و چند تجمع نیز در تهران برگزار کردهاند. این کارگران در انتظار تایید اصلاحیه طرح طبقهبندی مشاغل توسط شورای نگهبان و ابلاغ آن توسط دولت هستند. کارگران خواستار حذف پیمانکاران، رفع تبعیض میان کارگران رسمی، قراردادی و ارکان ثالث و برخورداری همه کارگران از امکانات و مزایای رفاهی مشابه هستند.
صدها کارگر پیمانی شاغل در مخازن نفتی کوهمبارک جاسک پنجشنبه ۲۶ بهمن برای سومین روز متوالی دست از کار کشیدند. آنها در حالی که کاغذنوشتههایی حاوی مطالباتشان در دست داشتند در محوطه شرکت تجمع کردند و خواستار پرداخت حقوق و حق بیمه عقبمانده خود شدند.
کارگران به واسطه شرکتهای پیمانکاری از جمله رژین صنعت، آذرستان و صدرا در مخازن نفتی کوهمبارک جاسک کار میکنند. علت اعتراض کارگران تعویق چند ما حقوق و نپرداختن حق بیمه از سوی کارفرماست. تعداد کارگران اعتصابی ۳۵۰ تا ۵۰۰ تن اعلام شده است.
اعتراضات بازنشستگان
با اعلام میزان عیدی سال ۱۴۰۲، خواست پرداخت عیدی به میزان دو برابر حداقل حقوق به خواستهای دیگر بازنشستگان افزوده شده است.
اعتراض بازنشستگان به پایینبودن سطح معیشت، عدم برخورداری از بیمه درمانی کارآمد و تعویق مطالبات یکشنبه ۲۲، دوشنبه ۲۳، سهشنبه ۲۴ ادامه یافت.
بازنشستگان تامین اجتماعی شوش یکشنبه ۲۲ بهمن در شهر راهپیمایی و مقابل اداره تامین اجتماعی تجمع کردند. بازنشستگان در اهواز مقابل استانداری تجمع کردند و علیه وضعیت معیشتیشان، فساد حکومتی و تبعیض شعار دادند. در همین روز بازنشستگان فولاد در اصفهان تجمع کردند.
بازنشستگان مخابرات دوشنبه ۲۳ بهمن در مراکز ۱۸ استان از جمله در شهرهای رشت، تبریز، شیراز، کرمانشاه، اراک، اصفهان، اهواز و تهران به خیابان آمدند و خواستار اجرای کامل آییننامه اجرایی سال ۸۹، برقراری بیمه تکمیلی و دریافت مزایای رفاهی شدند.