ایران وایر
الهه اجباری، کنش‌گر بلوچ
منطقه «دشتیاری» در استان «سیستان و بلوچستان» قرار دارد و از جمله مناطقی است که به‌دلیل شرایط آب‌و‌هوایی و جغرافیایی، در معرض خطر سیلاب قرار دارد. اما به‌صورت کلی باز هم خطای انسانی و بحران مدیریت در این سیل به چشم می‌آید. سد بزرگ «زیردان» در بخش «ساربوک» و سد «شی‌کلگ» در بخش «تلنگ» این شهرستان بر اثر بارندگی‌ها و سیلاب چند روز اخیر سرریز شده است.
بارش باران و جاری شدن سیلاب سبب محاصره شدن ۳۸۷ روستا در شهرستان‌های دشتیاری، چابهار و قصرقند در استان سیستان و بلوچستان شده است. وضعیت بیش از ۱۱۰ هزار نفر از مردم روستایی بلوچستان بحرانی است. به‌دلیل نبود راه و شکسته شدن پل و آب‌نما، فقط امدادرسانی هوایی امکان‌پذیر است.
با این‌که سیل پیش‌بینی و اعلام نیز شده بود، سدهای بالادست تخلیه نشده و هم‌زمان با سیل رها شدند که باعث زیر آب رفتن بسیاری از روستاها شده. تردد در جاده‌ها همچنان امکان‌پذیر نیست و بلافاصله با پایین آمدن آب مردم منطقه آماده امدادرسانی و سرکشی به روستاهای منطقه شدند.
مسوولان بعد از گذشت ۱۰ روز از پیش‌بینی و شروع سیل، امروز در چابهار ستاد بحران تشکیل داده‌اند.
مناطق دشتیاری چابهار که در حاشیه رودخانه‌ها و کناره‌های آبی واقع شده‌اند، بیشترین آسیب را دیده‌اند. کشاورزان و دامداران در این مناطق با از دست دادن محصولات زراعی و دام‌هایشان مواجه شده‌اند. زمین‌های کشاورزی تحت آب نشسته و برخی از آن‌ها کاملا غرق شده است، که باعث خسارت زیادی به تولیدات کشاورزی این منطقه شده است.
این اولین بار نیست در این چند سال اخیر که بی کفایتی مسوولان، باران را به ابزاری برای مرگ و خسارت مردم بلوچ تبدیل کرده‌اند. در سال ۹۸ هم بارش باران و تخلیه نکردن سدها با وجود اطلاع قبلی مسوولان از موج باران‌هایی که در راه بود، خسارات زیادی وارد کرد و مردم آن منطقه با وجود این‌که خسارات‌های سیل قبلی برای‌شان جبران نشده، مصیبت جدید در خانه‌شان را زد.
مسدود شدن مسیرهای مواصلاتی جنوب بلوچستان
به گزارش «رسانک» و «کمپین فعالین بلوچ» پنج‌شنبه ۱۰اسفند۱۴۰۲، پس از بارش‌های مداوم هفته جاری در بلوچستان، مسیرهای «کسرکند»، «نیک‌شهر»، «راسک»، «نوبندیان»، «پیشین» و ده‌ها مسیر منتهی به شهرستان چابهار مسدود شده‌اند.
طبق گزارشات مختلف، مسدود شدن این راه‌ها، برای جمعیتی بیش از ۴۰۰ هزار نفر، مشکلات فراوانی ایجاد کرده است.
بر اساس گزارش برخی افراد محلی و باتوجه به نابودی زیرساخت‌ها، مردمِ بلوچ در بسیاری از مناطق آسیب‌دیده، دچار مشکل آب آشامیدنی و نان هستند. که در صورت عدم رسیدگی به این مساله با یک فاجعه انسانی روبه‌رو خواهند شد.
گفتنی است، با وجود استقرار پایگاه‌های نظامی ارتش و سپاه در بلوچستان و تجهیز آن‌ها به بالگردهای امدادرسانی، تاکنون این دو ارگان نظامی برای کمک‌رسانی به مردم هیچ اقدامی نکرده‌اند.
مسوولان جمهوری اسلامی از سیل سال ۹۸ تاکنون هیچ اقدام مناسبی برای پیشگیری بحران‌های بعدی انجام نداده‌اند. نه استانداردسازی راه‌ها و نه تلاشی برای تجهیز زیرساخت‌های امدادرسانی، صورت نگرفته است.
برای بررسی وضعیت بیشتر، مصاحبه با یک کشاورز و یک دامدار از این منطقه انجام شد، هر دوی آن‌ها در محل حادثه بودند و به کمک مردم جان سالم به در برند.
پیرمرد کشاورزی به نام «شریف» که در زمین‌های موز گرفتار شده بود و با کمک مردم نجات پیدا کرد، می‌گوید «سیلاب باعث غرق شدن زمین‌های زراعی ما شد و بسیاری از محصولات‌مان از بین رفتند. محصولاتی مانند موز، هندوانه و علوفه دامی که در حال رشد بودند، به شدت تضرر دیدند.»
او می‌گوید: «صدای عجیبی شنیدم وقتی مشغول کار بودم، چند روزی بود که باران می‌آمد و من بسیار خوشحال بودم از این‌که این باران می‌تواند آب لازم برای کشاورزی‌های آینده‌مان را تامین کند. ولی الان همین محصولات الان را هم از دست دادم. تنها منبع درآمد من کشاورزی بود. اگر مردم به دادم نمی‌رسیدند قطعا جانم را هم از دست می‌دادم. ما هنوز دنبال بقیه کشاورزها و کارگران مزرعه هستیم. هنوز آن‌ها را پیدا نکرده‌ایم.»
«عثمان»، دامداری که در حوالی شریف، مرغداری کوچکی به‌تازگی باز کرده بود، می‌گوید: «سیلاب دشتیاری باعث از بین رفتن مراتع و مرغداری‌های ما شد. دام‌هایمان که برای چرای از مراتع استفاده می‌کردند، همه از بین رفتند. من آدم‌هایی را می‌دیدم که به دنبال دام‌هایشان غرق می‌شدند چون می‌دانستند بدون آن دام هیچ فرقی با مرده ندارند.»
«من این مرغداری را با وام و قرض باز کرده بودم تا بتوانم در این شرایط اقتصادی درآمد داشته باشم، شما خودتان می‌دانید اینجا ما کارخانه یا کار دیگری نداریم. تازه فکر می‌کردم حالا که سوخت‌بری را کنار گذاشته‌ام می‌توانم با خطر کمتری درآمد داشته باشم، اما من مرگ را جلوی چشم خودم با آن حجم آب دیدم، پسر خردسال ۸ ساله‌ام همراهم در مغازه بود. تمام مدت او را روی سرم گذاشته بودم. به لطف سوخت‌بران وقتی خودم را روی سقف مغازه رساندم یکی از آن‌ها لاستیکی به سمت ما پرت کرد که با طناب بسته شده بود، آن‌ها ما را از روی سقف توانستند جابه‌جا کنند، فشار آب خیلی زیاد بود و هر لحظه ممکن بود آب من و پسرم را ببرد. خیلی شانس آوردیم. تمام‌مدت سوخت‌بران با قایق‌های صیادی به داد مردم می‌رسیدند.»
او در ادامه می‌گوید: «مردم باید مراقب گاندوها باشند، سیل باعث آزاد شدن تعداد زیادی از این تمساح‌ها شده.»
سیل و تاثیراتی که به‌زودی آشکار می‌شود
به جز زیرساخت‌های کشاورزی و محلی که از بین رفته‌اند، به‌دلیل نبود آمارهای درست هنوز نمی‌توان به صورت قطع گفت چند درصد تلفات جانی داشتیم اما برآورد تلفات مالی یک هزار و چهارصد میلیارد تومان است که این عدد تقریبی از هزینه بازسازی مدارس، زیرساخت‌هایی مثل مسکن، برق جمع‌آوری شده و در آینده باید به‌روز شود.
با این روند به‌نظر می‌رسد به جز این موارد، به زودی ممکن است شاهد گرسنگی، مردن از سرما، بیماری‌های واگیردار کشنده، افزایش افسردگی و فقر بیشتر در این منطقه باشیم.
در نهایت، سیلاب دشتیاری منطقه چابهار علاوه بر خسارات مالی، خسارات انسانی و اجتماعی نیز به همراه داشته و نیازمندی‌های فوری و کمک‌های اضطراری از سوی مقامات محلی و مرکزی است.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید