ار اف ای – در حالی به انتخابات ۸ تیر نزدیک میشویم که تنشهای موجود میان ایران و کشورهای غربی بر سر برنامه هستهای به سرعت در حال پیشرفت تهران، تسلیح روسیه در جنگ با اوکراین و همچنین سرکوب گسترده مخالفان از سوی جمهوری اسلامی، تشدید شده است. علاوه بر این، حملات شورشیان حوثی یمن به کشتیهای عبوری از دریای سرخ نیز در کنار جنگ غزه، حمایت ایران از نیروهای نیابتی خود را به طور فزایندهای در کانون توجه قرار داده است.
در آستانه انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری ایران که جمعه ۸ تیرماه برگزار میشود، مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضیزاده هاشمی و محمدباقر قالیباف، شش نامزد تایید صلاحیت شده، دوشنبه شب در یک مناظره زنده چهار ساعته تلویزیونی، پیشنهادها و برنامههای خود برای بهبود اقتصاد مشکل دار ایران که با تحریمهای ایالات متحده و سایر کشورهای غربی دست و پنجه نرم میکند را مورد بحث قرار دادند.
در این گفتگو که نخستین مناظره از پنج مناظره برنامه ریزی شده برای ۱۰ روز باقی مانده تا رای گیری بود، همه نامزدها بدون وارد شدن به جزئیات، وعده دادند که تلاش خواهند کرد تا تحریمها برداشته و اصلاحات اقتصادی انجام شود. کاندیداها همچنین درباره تورم، کسری بودجه، مشکل مسکن و راههای مبارزه با فساد، گفتگو کردند.
در مناظره شب گذشته، همه کاندیداها متعهد شدند که ارزش واحد پول کشور را که در پی تحریمهای اعمال شده از سوی کشورهای غربی به شدت سقوط کرده است، تقویت کنند. با این وجود آنها سعی کردند تا وارد موضوع توافق هستهای نشوند چرا که در جمهوری اسلامی، رهبر حرف آخر را در مورد مسائل مهم کشور از جمله برنامه هستهای، سیاست خارجی و نظامی میزند.
پنج تن از نامزدهای انتخابات پیش رو، تندرو هستند در حالی که مسعود پزشکیان ۶۹ساله، نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی، از حمایت برخی از اصلاح طلبان برخوردار است. برخی از چهرههای اصلاحطلب از جمله محمدجواد ظریف، وزیر سابق امور خارجه ایران که در مذاکرات توافق هستهای ۲۰۱۵ شرکت داشت، با وجود اینکه آرای موافق پزشکیان طی هشت سال گذشته در حوزه انتخابیه وی در تبریز از ۳۶درصد به ۲۴درصد کاهش یافته است، از او حمایت میکنند.
تنها نامزد نزدیک به اصلاح طلبان، در سخنان شب گذشته خود، تحریمها را یک “فاجعه” خوانده و به یک “جنگ اقتصادی” تشبیه کرد که “کشتههای آن فقرا هستند”. او همچنین اعلام کرد که برای کاهش محدودیت های اعمال شده بر اینترنت، تلاش خواهد کرد.
با این حال میتوان گفت که برجسته ترین نامزد در این مناظره، محمد باقر قالیباف ۶۲ساله، رئیس کنونی مجلس و شهردار سابق تهران بود که با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روابط نزدیکی دارد. بسیاری به یاد دارند که او زمانی که فرمانده نیروی هوایی سپاه بود، در بخشی از سرکوب خشونت آمیز دانشجویان در جریان حمله به کوی دانشگاه تهران در تیرماه ۱۳۷۸ شرکت داشت. وی همچنین در سال ۱۳۸۲ حین خدمت به عنوان رئیس پلیس کشور، دستور داد برای مقابله با دانشجویان معترض از تیراندازی مستقیم استفاده شود.
محمد باقر قالیباف، از نامزدهای اصولگرایان، وعده داد که در صورت انتخاب شدن، “هم حواسش به سفره مردم باشد و هم به رشد اقتصادی و پروژههای کلان”. او گفت که تلاش خواهد کرد تحریمها، از جمله در حوزه سرمایهگذاری خارجی، را از طریق دیپلماتیک رفع کند.