ایران اینترنشنال
تلسکوپ فضایی جیمز وب در حالی موفق به عکسبرداری از اختروش آر.ایکس.جی ۱۱۳۱-۱۲۳۱ شد که تصویر آن به دلیل اثر لنز گرانشی تحریف شده و مانند حلقه‌ای با الماس‌های درخشان به نظر می‌رسد. سیاه‌چاله درون این اختروش با سرعتی معادل نیمی از سرعت نور به دور خود می‌درخشد.
این تصویر یکی از بهترین اختروش‌های ثبت شده بر اثر پدیده لنز گرانشی تا به امروز را نشان می‌دهد. در این تصویر اختروش آر.ایکس.جی ۱۱۳۱-۱۲۳۱ به صورت یک قوس روشن که چهار بار تکرار شده دیده می‌شود.
این اختروش حدود شش میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد و در صورت فلکی جام قرار گرفته است.
اختروش
اختروشها یا کوازار‌ها (Quasar) یکی از درخشان‌ترین و پرانرژی‌ترین اجرام کیهانی است که در مرکز کهکشان‌های دوردست پیدا می‌شوند.
آن‌ها در واقع هسته‌های فعال کهکشان‌هایی هستند که سیاه‌چاله‌های فوق‌العاده پر جرمی در مرکز خود دارند. این سیاه‌چاله‌ها میلیون‌ها تا میلیاردها برابر خورشید جرم دارند.
لنز گرانشی
لنز گرانشی (Gravitational Lensing) یکی از پدیده‌های فیزیکی است که در نظریه نسبیت عام اینشتین پیش‌بینی شد و فرصتی نادر برای مطالعه مناطق نزدیک به سیاه‌چاله‌ها در اختروش‌های دور فراهم می‌کند.
اگر نوری که از یک جسم دوردست مانند یک ستاره یا کهکشان به سوی ما می‌آید در مسیر خود با یک جسم بسیار پرجرم مانند کهکشان یا خوشه کهکشانی مواجه شود، نیروی گرانش جسم پرجرم، مسیر نور را خم می‌کند و باعث می‌شود که نور به شکلی متفاوت از حالت عادی به ناظر برسد.
سیاه‌چاله‌ها در اختروشها
با مشاهده سیاه‌چاله‌ها در اختروشها و اندازه‌گیری میزان اشعه ایکسی که ساطع می‌کنند، اطلاعات مهمی درباره سرعت چرخش سیاه‌چاله مرکزی و نحوه رشد آن در طول زمان به دست می‌آید.
برای مثال، اگر سیاه‌چاله عمدتا به دلیل برخورد و ادغام کهکشان‌ها رشد کند، باید ماده‌ای را در یک دیسک پایدار جمع‌آوری کند که منجر به چرخش سریع سیاه‌چاله می‌شود.
در مقابل، اگر سیاه‌چاله در چند مرحله کوچک انباشت ماده، رشد کند، ماده را از جهت‌های مختلف جمع‌آوری می‌کند.
نتایج تصویر تلسکوپ جمیز وب
بررسی‌ها نشان دادند که سیاه‌چاله درون این اختروش با بیش از نیمی از سرعت نور در حال چرخش است، از چنین اطلاعاتی می‌توان نتیجه گرفت این سیاه‌چاله نه از طریق جذب ماده که از طریق ادغام کهکشان‌ها رشد کرده است.
این تصویر با استفاده از ابزار MIRI (ابزار فروسرخ میانی) نصب شده بر روی تلسکوپ فضایی جیمز وب به عنوان بخشی از برنامه مشاهدات ماده تاریک به دست آمده است.
مشاهدات تلسکوپی از اختروشها به ستاره‌شناسان امکان می‌دهد تا ماهیت ماده تاریک را در مقیاسی کوچکتر از همیشه بررسی کنند.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید