نامه اعلام اسامی وزرای پیشنهادی مسعود پزشکیان صبح روز یکشنبه از سوی مجلس ایران اعلام وصول شد. هر چند که اعلام رسمی نامزدهای احراز کرسی وزارت به بازار داغ شایعه‌ها در شبکه‌های اجتماعی پایان داد ولی موجی از واکنش‌ها را به ترکیب کابینه آقای پزشکیان و سنجش میزان پایبندی او به شعارهایش برانگیخت.
آن چه که در نگاه نخست به اسامی پیشنهادی آقای پزشکیان بیش از هر چیز خودنمایی می‌کند، این است که با وجود این که او نامزد اختصاصی اصلاح‌طلبان بود ولی به جز احمد میدری (وزیر پیشنهادی رفاه) و محمدرضا ظفرقندی (وزیر پیشنهادی بهداشت) نام اصلاح‌طلب شناسنامه‌داری در آن به چشم نمی‌خورد.
البته آقای پزشکیان در طول هفته‌های اخیر بارها تاکید کرده که به دنبال تشکیل «دولت وحدت ملی» بر پایه مشورت با علی خامنه‌ای، رهبر ایران، است. فهرست منتشر شده نشان می‌دهد که دولت وحدت ملی مدنظر او شامل وزن‌دهی متناسب به اقشار و طبقات، قومیت‌ها، جنسیت‌ها، گروه‌های سنی و نسلی، مناطق مختلف کشور و مذاهبی به غیر از مذهب رسمی کشور نبوده و بیشتر در پی سهم‌دهی به گروه‌های سیاسی رقیب و مخالف با هدف جلب رضایت رهبر ایران و گذر کم‌هزینه‌تر از روند کسب رای اعتماد از مجلس شورای اسلامی بوده است.
چنان که علی بزرگیان از روزنامه‌نگاران با سابقه در ایران نیز در پیام خود در شبکه اجتماعی ایکس به آن اشاره کرده، میانگین سنی بالای وزرای پیشنهادی با وعده‌های آقای پزشکیان مبنی بر سهم دهی به جوانان در مدیریت کشور همخوانی ندارد.
گذشته از این، حضور تنها یک زن (فرزانه صادق، وزارت راه و شهرسازی) در فهرست ارسالی به مجلس، چندان تناسبی با شعارهای او در مورد حضور پررنگ زنان در مدیریت اجرایی کشور ندارد.
او پیشتر، زهرا بهروزآذر از اصلاح‌طلبان جوان را به سمت معاون خود در امور زنان و خانواده منصوب کرد تا به لطف نام و ماموریت این معاونت، شمار زنان حاضر در کابینه آقای پزشکیان به دو نفر برسد. البته روزنامه هم‌میهن به نقل از یک منبع آگاه نوشته که داشتن پوشش چادر و متأهل بودن، دو شرط اصلی برای انتخاب معاون امور زنان بوده و به همین دلیل گزینه مطلوب و با سابقه اصلاح‌طلبان یعنی الهه کولایی به دلیل عدم رعایت حجاب چادر، رد شده است.
همچنین، به گفته محسن بیگلری، نماینده مردم سقز و بانه در مجلس ایران، «نه اهل سنت و نه کردها» سهمی در وزرای پیشنهادی ندارند. در عین حال، حضور محمد اتابک در این فهرست به عنوان وزیر پیشنهادی صمت، با وجود تاکید بر عضویت سابق او در اتاق بازرگانی ایران، نشان از رد شدن گزینه‌های مطلوب و مورد وثوق نمایندگان پارلمان خصوصی دارد. چنان که برخی رسانه‌ها در ایران گزارش دادند که حضور آقای اتابک در این فهرست به دلیل حمایت محمدرضا عارف، معاون اول آقای پزشکیان، ممکن شده که البته فرزندش از فعالان اقتصادی عضو اتاق بازرگانی تهران است.
اما در مقابل، به نظر می‌رسد که آقای پزشکیان با سهم‌دهی به گروه‌های سیاسی مخالف و منتقد خود این نگرانی آنها در مورد شکل‌گیری دولت سوم محمد خاتمی یا حسن روحانی را رفع کرده است.
ابقای اسماعیل خطیب، روحانی تندرو در مقام وزارت اطلاعات، آن هم بلافاصله پس از ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس در تهران، و نیز ابقای محمد اسلامی در ریاست سازمان انرژی اتمی، همچنین، بهره‌گیری از عباس علی آبادی، وزیر صمت در دولت پیشین در وزارت نیرو، استفاده از علیرضا کاظمی، سرپرست وزارت آموزش و پرورش در دولت سابق، امین‌حسین رحیمی، وزیر سابق دادگستری، نشان می‌دهد که آقای پزشکیان بر حفظ رنگ و بویی از دولت ابراهیم رئیسی چنان اصرار داشته حاضر شده حتی با چهره‌های پرمنتقد دولت قبل از جمله آقایان خطیب، اسلامی و کاظمی همکاری کند.
او در عین حال، سهمی هم به چهره‌های امنیتی سابق و افرادی که در زمره محافظه‌کاران معتدل خود را دسته‌بندی می‌کنند و به حسن روحانی و علی لاریجانی نزدیک هستند، داده است. از این دست افراد، نامهای رضا صالحی امیری، وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه در دولت حسن روحانی، عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در دولت حسن روحانی، عباس صالحی، وزیر ارشاد در دولت حسن روحانی، ستار هاشمی، معاون محمدجواد آذری جهرمی، حسین سیمایی صراف، معاون وزارت علوم در دولت دوم روحانی، محسن پاک‌نژاد، معاون بیژن زنگنه در دولت دوم حسن روحانی، به چشم می‌خورد.
آقای پزشکیان همچنین در بحبوحه انتقاد اصلاح‌طلبانی که وعده‌های او را در مورد گشت ارشاد و برخورد با زنانی که تن به حجاب اجباری نمی‌دهند، یادآوری می‌کردند، اسکندر مومنی از فرماندهان نیروی انتظامی و از همکاران سابق محمدباقر قالیباف را به عنوان وزیر کشور به مجلس پیشنهاد کرده است؛ اقدامی که بر خلاف امیدواری‌ها نسبت به پایان دادن حضور نظامیان در کسوت وزارت کشور بود.
البته سهم حامیان آقای قالیباف به همین جا ختم نمی‌شود، احمد دنیا مالی نیز نامزد تکیه بر کرسی وزارت ورزش شده است.
غلامرضا نوری قزلجه نیز که به عنوان وزیر پیشنهادی کشاورزی معرفی شده، با وجود این که همچون آقای همتی تحت حمایت حزب کارگزارن سازندگی قرار داشت، تحت حمایت هم‌استانی‌های آقای پزشکیان در مجلس شورای اسلامی نیز قرار داشت. عزیر نصیرزاده، وزیر پیشنهاد دفاع نیز زاده آذربایجان شرقی است ولی افزون بر آن که با حکم علی خامنه‌ای به سمت جانشینی رئیس کل ستاد کل نیروهای مسلح منصوب شده، از جمله فرماندهای نیروهای هوایی ارتش جمهوری اسلامی است که نزدیکی قابل توجهی به اصولگراها دارد.
بنابراین، کابینه آقای پزشکیان چندان با شعارهای او و انتظار بخش قابل توجهی از اطلاح‌طلبان حامی او مطابقت ندارد. به طوری که به وضوح برخی از حامیان اصلاح‌طلب او را ناامید کرده است.
همچنین، جبهه اصلاحات ایران در نامهای خطاب به آقای پزشکیان نوشت: «در مرحله اول شکل‌گیری هیأت دولت اجازه ندهید، ویژه گزینی‌ها و روندهای ناصواب موجب حذف شایستگان و ناامیدی مردم از انتخاب خود شود که حتی تا روز رأی‌گیری برای آمدن پاى صندوق و رأی دادن به شما تردید داشتند.»
همزمان، انقلابیون تندروِ حامی سعید جلیلی هم از دولت آقای پزشکیان انتقاد کردند. امیرحسین ثابتی، نماینده اصولگرای مجلس روز یکشنبه در نطق خود به ادعای رئیس جمهور مبنی بر تشکیل دولت وحدت ملی حمله کرد و گفت: «نمی‌شود دم از وحدت ملی زد و نماد شکاف ملی (محمد جواد ظریف) را در دولت سمت داد…ظریف دوگانه جعلی دیپلماسی و میدان را ساخت و شهید سلیمانی را مزاحم کار خود می‌دانست.»
محمدحسین کریمی‌پور، رئیس پیشین کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران هم در واکنش به فهرست وزرای پیشنهادی آقای پزشکیان در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت: «اینکه ظریف و آذری و زارچی را ویترین کنی و خطیب و مومنی و دنیا مالی و کاظمی را وزیر، غشّ در معاملهٔ با مردم نیست، آقای نهج البلاغه؟»
در حالی که هر دو طیف اصلاح‌طلب و اصولگرا از ترکیب دولت وحدت ملی آقای پزشکیان ناراضی هستند، برخی نیز همچون محمد طاهری، سردبیر هفته‌نامه تجارت فردا، که از نشریات اقتصادی حامی اصلاحات لیبرالی در ایران به شمار می‌رود، امیدوار است که کابینه آقای پزشکیان قدرت تخریب کمی داشته باشد.
اما سوالی که برای گروهی از حامیان آقای پزشکیان همچون محمدرضا مهاجر، فعال سیاسی اعتدالگرا، به وجود آمده، این است که اگر قرار بر تشکیل کابینه بر پایه سهمی‌دهی به گروه‌های سیاسی مختلف بود، کارکرد کارگروهی که به ریاست محمدجواد ظریف، معاون راهبردی مسعود پزشکیان با هدف پیشنهاد نخبگان و گزینه‌های کارآمد تشکیل شد، چه بود؟
اما در مقابل، علی‌اصغر شفیعیان، حامی آقای پزشکیان، معتقد است: «رییس جمهور پزشکیان در انتخاب همکاران خود با طیف گسترده و شاید بی سابقه‌ای مشورت کرده و در نهایت دست به انتخاب زده است. این الگوی موفق قابل تعمیم به سایر ارکان نظام و تصمیم‌گیری‌های دیگر است.»
چی فکر می‌کردند چی شد!!
روزنامه هم‌میهن شب پیش از معرفی وزیران دولت پزشکیان به مجلس، در شنیده‌های خود را از ترکیب نهایی کابینه در گزارشی آورده است. بخشی از این گزارش را در زیر می‌خوانید:
«در حالی که انتظار می‌رفت با شروع هفته مسعود پزشکیان کابینه پیشنهادی خود را به مجلس شورای اسلامی معرفی کند شهرام دبیری معاون پارلمانی رئیس‌جمهور از ارسال فهرست وزرای پیشنهادی، در روز یکشنبه خبر داد. با این حال براساس شنیده‌های گزارشگر هم‌میهن از منابع موثق این اقدام ممکن است تا سه‌شنبه (پایان مهلت قانونی ۱۴ روزه مصرح در قانون) نیز به تعویق بیفتد.
براساس اخبار واصل‌شده به هم‌میهن، تعیین تکلیف دو وزارت مهم کشور و اطلاعات علت تعویق معرفی کابینه بوده و دولت در حال رایزنی بر سر گزینه‌های این وزارتخانه‌هاست.
حسین علائی، محمدحسن مقیمی و محسن مهرعلیزاده سه گزینه مطرح برای وزارت کشور هستند و دولت تلاش دارد گزینه اسماعیل خطیب برای وزارت اطلاعات را نیز تغییر دهد.
همچنین، مخالفان حضور عباس علی‌آبادی وزیر صمت دولت سیزدهم در وزارت نیرو نیز همچنان در تلاش هستند نامزد دیگری را به جای علی‌آبادی بنشانند.
براساس شنیده‌های هم‌میهن، گزینه‌هایی که معرفی آنان به مجلس تقریباً قطعی شده، به این شرح است: علی‌اکبر صالحی (وزارت علوم)، سیدعباس عراقچی (وزارت امورخارجه)، عبدالناصر همتی (وزارت اقتصاد)، محمدرضا ظفرقندی (وزارت بهداشت)، سیدعباس صالحی (وزارت ارشاد)، فاطمه مهاجرانی (وزارت آموزش و پرورش)، سیدعماد حسینی (وزارت نفت)، احمد میدری (وزارت کار)، غلامرضا نوری‌قزلجه (وزارت جهادکشاورزی)، فرزانه صادق مالواجرد (وزارت راه و شهرسازی)، سیدرضا صالحی‌امیری (وزارت میراث فرهنگی)، محمد اتابک (وزارت صمت)، امیر دریادار حبیب‌الله سیاری (وزارت دفاع)، احمد دنیامالی (وزارت ورزش و جوانان)، امین‌حسین رحیمی (وزارت دادگستری).»
به این ترتیب علی‌اکبر صالحی (وزارت علوم)، فاطمه مهاجرانی (وزارت آموزش و پرورش)، سیدعماد حسینی (وزارت نفت) و دریادار حبیب‌الله سیاری (وزارت دفاع) در آخرین ساعات تغییر کرده‌اند. در میان این افراد عماد حسینی نامزد تصدی وزارت نفت، کرد و تنها فرد اهل سنت در میان کل افراد مطرح برای کابینه پزشکیان بود.
یورونیوز فارسی، روزنامه هم‌میهن
ایران امروز
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید