بر اساس گزارش جدید “رتبه‌بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان” (رتبه‌بندی شانگهای) که روز پنج‌شنبه ۲۵ مرداد منتشر شد، در سال جاری میلادی نام تنها دو دانشگاه ایران در میان ۵۰۰ دانشگاه برتر و ۹ دانشگاه این کشور در میان ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار دارد. مقایسه‌ای میان وضعیت دانشگاه‌های برتر ایران با سال ۲۰۲۰ حاکی از سقوط قابل توجه رده‌بندی این دانشگاه‌هاست.

۱۰۰ دانشگاه برتر جهان

در فهرست ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان آمریکا و بریتانیا در صدر قرار دارند. دانشگاه هاروارد برای بیست و دومین سال در صدر فهرست رتبه‌بندی شانگهای قرار دارد و پس از آن استنفورد و موسسه فناوری ماساچوست (MIT) جایگاه دوم و سوم را دارند. سایر ۱۰ دانشگاه برتر به ترتیب عبارتند از کمبریج، برکلی، آکسفورد، پرینستون، کلتک، کلمبیا و شیکاگو.

در قاره اروپا نام دانشگاه پاریس- ساکلی، موسسه فناوری فدرال زوریخ (ETH) و ملبورن به عنوان بهترین‌ها به چشم می‌خورد. سه دانشگاه آلمان یعنی دانشگاه مونیخ، دانشگاه فنی مونیخ و دانشگاه هایدلبرگ برای اولین بار در بین ۱۰۰ دانشگاه برتر قرار گرفته‌اند.

آلمان به همراه دانشگاه بن (در رتبه ۶۱) دارای چهار دانشگاه در میان ۱۰۰ دانشگاه برتر و ۵۱ دانشگاه در بین ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان است. نام چند کشور غیر اروپایی و آمریکایی، از جمله از چین، ژاپن، کره جنوبی، کانادا و استرالیا نیز به چشم می‌خورد. سه دانشگاه چین یعنی ووهان (در رتبه ۸۹)، شیان جیائوتنگ (رتبه ۹۵) و سیچوان (رتبه ۹۸) نیز در این فهرست قرار دارند. 

عربستان و اسرائیل پیشتاز در خاورمیانه

هفت دانشگاه اسرائیل در میان ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار دارند. موسسه علوم وایتسمن (رتبه ۶۹)، دانشگاه هبرو اورشلیم (رتبه ۸۱) و موسسه فناوری اسرائیل (رتبه ۸۵) برترین آنها هستند. همچنین دانشگاه ملک سعود (رتبه ۹۰) از عربستان سعودی در خاورمیانه برای اولین بار در میان ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار گرفته است.

ایران جایی در میان ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان ندارد. در فهرست امسال، سه دانشگاه تهران در رتبه ۴۰۰ تا ۵۰۰، تربیت مدرس در رده ۶۰۰ تا ۷۰۰ و علوم پزشکی تهران در رتبه‌ ۷۰۰ تا ۸۰۰ قرار گرفته‌اند. دانشگاه‌های شهید بهشتی، شریف و امیرکبیر در رده‌های ۷۰۰ تا ۹۰۰ و همچنین دانشگاه علم و صنعت و تبریز در رتبه‌های ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ قرار دارند.

با یک جستجو در آرشیو “رتبه‌بندی شانگهای” دیده می‌شود که دانشگاه علوم پزشکی ایران سال ۲۰۲۰ در رتبه ۳۰۰ تا ۴۰۰ در میان بهترین دانشگاه‌های جهان بوده و امسال در رده ۷۰۰ تا ۸۰۰ قرار گرفته است. دانشگاه‌های امیرکبیر و شریف سال ۲۰۲۰ در رده ۵۰۰ تا ۶۰۰ قرار داشتند و امسال به رتبه‌های ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ نزول کرده‌اند.

مقایسه رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر جهان

از جمله دانشگا‌هایی که امسال به فهرست ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان راه یافتند می‌توان به دانشگاه ایالتی اوهایو – کلمبوس از آمریکا (در رتبه ۸۲)، دانشگاه هلسینکی فنلاند (رتبه ۹۹) و سه دانشگاه چین یعنی ووهان (رتبه ۸۹)، شیان جیائوتنگ (رتبه ۹۵) و سیچوان (رتبه ۹۸) اشاره کرد. 

دانشگاه‌های سرزمین اصلی چین امسال نیز به حضور قوی خود در “رتبه‌بندی شانگهای” ادامه می‌دهند و ۲۰۳ دانشگاه در ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان دارند که تعداد آنها از ۱۸۳ دانشگاه ایالات متحده بیشتر است. با این حال آمریکا با داشتن ۳۸ کرسی از ۱۰۰ کرسی برتر، همچنان پیشتاز اصلی است، رقمی که بسیار بیشتر از چین (۱۳) و بریتانیا (۸) است.

رتبه‌بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان از سال ۲۰۰۳، سالانه بر اساس روش‌شناسی شفاف و داده‌های معتبر انجام می‌شود و دانشگاه‌های برتر جهان را ارزیابی و ارائه می‌کند. امسال بیش از ۲۵۰۰ موسسه مورد بررسی قرار گرفتند و فهرست ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان منتشر شده است.

دویچه وله