علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، به دولت جدید اعلام کرد «هیچ مانعی» برای تعامل با «دشمن» در مساله هسته‌ای وجود ندارد. در حالی که رسانه‌های غربی این اظهارات را به عنوان «باز کردن در» به روی مذاکرات تفسیر کردند، برخی ناظران مسائل ایران، همچنان نسبت به این موضوع تردید دارند.

خامنه‌ای هشدار داده است اگر مذاکراتی در زمان ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان از سر گرفته شود، همچنان نباید به واشینگتن اعتماد کرد.

به اعتقاد برخی کارشناسان و ناظران ایران، این زمان‌بندی و اظهارات ممکن است بخشی از یک «کمپین فریب برای کسب معافیت‌های تحریمی» باشد.

آندریا استریکر، معاون برنامه منع اشاعه و دفاع در مقابل تهدیدهای زیستی بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها (FDD) گفت: «قدرت‌های جهانی باید تمایل رهبر جمهوری اسلامی برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای را به عنوان یک حیله ساده برای دست‌یابی به معافیت‌های تحریمی بیشتر، بدون توجه به این که چه کسی به عنوان رییس‌جمهوری آمریکا انتخاب می‌شود، در نظر بگیرند.»

یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا به ایران‌اینترنشنال گفت که واشینگتن، رهبری جمهوری اسلامی را بر اساس اعمالشان قضاوت خواهد کرد، نه سخنانشان.

بر این اساس رویکرد آمریکا تغییر نکرده است و اگر ایران بخواهد جدیت خود را نشان دهد، باید از تشدید تنش‌های هسته‌ای دست بردارد و همکاری معناداری را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز کند.

استریکر، اظهارات خامنه‌ای را یک نمایش خواند و گفت که این کشور بیش از سه سال فرصت داشته تا توافق هسته‌ای را در دوره دولت جو بایدن احیا کند: «در عوض، جهان شاهد پیشرفت برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و غنی‌سازی اورانیوم به میزان کافی برای چندین بمب بوده است.»

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، ماه گذشته در همایش امنیتی اسپن گفت که زمان گریز ایران، یعنی مدت زمانی که برای تولید مقدار کافی از مواد با درجه تسلیحاتی به منظور ساخت یک سلاح هسته‌ای نیاز است، «اکنون احتمالا به یک یا دو هفته» رسیده است.

دیپلماسی و دادن اجازه به ایران برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی، روش ترجیحی مهار جمهوری اسلامی در دولت بایدن بوده است.

دولت ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ و پیش از آن که حماس در تاریخ هفتم اکتبر به اسرائیل حمله کند، حدود ۱۶ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده تهران را آزاد کرد.

کاخ سفید بیش از یک سال در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ با تهران مذاکرات غیرمستقیم داشت. هدف، احیای توافق هسته‌ای (برجام) با ایران بود که آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد.

تهران می‌گوید برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است و قصد ندارد سلاح‌ هسته‌ای تولید کند اما نهاد ناظر هسته‌ای سازمان ملل هشدار داده است ایران اورانیوم را در سطوح نزدیک به تسلیحات هسته‌ای غنی می‌کند.

ذخایر تخمینی اورانیوم غنی‌شده ایران بیش از ۳۰ برابر حد تعیین شده در توافق هسته‌ای برجام در سال ۲۰۱۵ میان تهران و قدرت‌های جهانی است.

جمهوری اسلامی تعدادی از بازرسان آژانس مستقر در وین را نیز اخراج کرده است.

پزشکیان، رییس‌ دولت جدید در ایران، با وعده تجدید روابط با غرب، کمپین انتخاباتی خود را پیش برد.

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جدید جمهوری اسلامی، به طور گسترده در مذاکرات توافق‌نامه سال ۲۰۱۵ شرکت داشت.

اگر ترامپ برگردد

برای کسری عربی، مدیر برنامه ایران در موسسه تغییر جهانی تونی بلر، مذاکرات احتمالی آتی ممکن است از سوی خامنه‌ای به عنوان یک پوشش برای آزادسازی بیشتر دارایی‌های ایران استفاده شود؛ پیش از آن که احیانا ترامپ به قدرت برگردد.

در صورت بازگشت رییس‌جمهوری سابق آمریکا به کاخ سفید، انتظار می‌رود او که منتقد سرسخت سیاست خارجی بایدن است، نسبت به حکومت اسلامی ایران سخت‌گیرانه‌تر عمل کند.

عربی گفت: «خامنه‌ای ممکن است از این فرصت به عنوان آخرین تلاش برای آزادسازی بیشتر دارایی‌ها قبل از روی کار آمدن دولت جدید ایالات متحده استفاده کند. اگر این طور باشد، انتظار افزایش تهدیدها و تنش‌ها در ماه‌های آینده برای اجبار به اعطای امتیازات دیپلماتیک را داشته باشید.»

سیاست آمریکا در دوره ترامپ شاهد «حداکثر فشار» علیه سیستم حاکمیتی ایران بود. اگر او برای بار دوم به عنوان رییس‌جمهوری انتخاب شود، ممکن است دوباره این سیاست را در پیش گیرد.

تنش منطقه‌ای میان ایران و اسرائیل پس از ترور اسماعیل هنیه، رییس دفتر سیاسی حماس در سفر ماه گذشته او به تهران، به شدت افزایش یافت.

احتمال وقوع یک درگیری منطقه‌ای میان این دو دشمن ممکن است از سوی جمهوری اسلامی به عنوان اهرمی برای وعده بازگشت آرامش به منطقه استفاده شود.

در شبکه اجتماعی ایکس، جیسون برادسکی، مدیر سیاست‌گذاری «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» (UANI) نوشت که «درِ» مذاکرات درباره «جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران» هرگز بسته نبوده است.

به گفته برادسکی، این یک تاکتیک است که ایران بارها و بارها از آن استفاده کرده است. تاکتیکی که به جمهوری اسلامی اجازه می‌دهد از چشم‌انداز مذاکرات به عنوان ابزاری برای خنثی کردن فشار استفاده کند.

ایران اینترنشنال