رادیو فردا – آنا رایسکایا
تصویری ترکیب‌شده از ژنرال آندره آوریانوف همراه با ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور پیشین ایران
از ژنرال آندره آوریانوف، مسئول واحد ۲۹۱۵۵ در ادارهٔ اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح روسیه، اطلاعات بسیار کم و ضدونقیضی در منابع عمومی یافت می‌شود.
در بهار گذشته او در جمهوری چک متهم شد که مسئول انفجار مرگبار کارخانهٔ مهمات‌سازی سال ۲۰۱۴ در این کشور بوده است. همچنین او و ماموران زیردستش مظنون هستند که در بسیاری از عملیات‌های تخریبی در اروپا و قتل‌های مخالفان کرملین دست داشته است.
درز داده‌های سازمان امنیت روسیه از شهروندان این کشور که طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ از مرز عبور کرده‌اند، نشان می‌دهد که این مسئول اطلاعاتی روس طی دو سال گذشته سفرهای مخفیانهٔ متعددی به ایران داشته است.
ایران یکی از معدود متحدان روسیه در جنگ علیه اوکراین است، هرچند مقامات رسمی جمهوری اسلامی بر بی‌طرفی تهران تاکید می‌کنند.
ژنرال آندره آوریانوف و «واحد ۲۹۱۵۵»
آندره آوریانوف در سال ۱۹۶۶ (۱۳۴۵) احتمالاً در تاشکند به دنیا آمده و در همان جا در یک مدرسهٔ نظامی تحصیل کرده است.
مشخص نیست او ۲۰ سال از عمر خود پس از فارغ‌التحصیلی را در کجا سپری کرده؛ در برخی گزارش‌ها آمده که او در درگیری‌های بالکان و جنگ دوم در چچن درگیر بوده است. نخستین اطلاعات بعدی از او مربوط به سال ۲۰۰۴ (۱۳۸۳) است، زمانی که به عنوان کاردار سوم سفارت روسیه در لهستان منصوب شد. چهار سال بعد او از طریق وزارت خارجهٔ روسیه به عنوان کاردار نظامی روسیه در نروژ معرفی شد اما به گزارش رسانه‌های نروژی، هیچ‌گاه در سفارت روسیه در اسلو مشغول به کار نشد.
از تحقیقات گروه بلینگ‌کت، سازمانی که در حوزه روزنامه‌نگاری تحقیقی شهرت دارد، چنین برمی‌آید که او در سال ۲۰۰۸ (۱۳۸۷) موسس و مسئول واحد ۲۹۱۵۵ در ادارهٔ اطلاعات کل نظامی روسیه شده است. هرچند برخی گزارش‌های دیگر نیز نشان می‌دهد او از سال ۲۰۱۳ به این سمت منصوب شده است.
به گزارش بلینگ‌کت، واحد ۲۹۱۵۵ حدود ۷۰ نفر پرسنل دارد و ویژهٔ عملیات تخریبی روسیه در اروپا است.
براساس این گزارش، ماموریت نخست آوریانوف در سِمَت جدیدش، سپتامبر سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸) در تاجیکستان و در میانه تنش‌های مسکو و دوشنبه بر سر شرایط جدید استفادهٔ روسیه از پایگاه نظامی‌اش در تاجیکستان بود. اما طی ۱۰ سال بعدی، کشورهای اروپایی مقصد اصلی سفرهای مکرر او بوده است.
به باور خبرنگاران تحقیقی، هدف از این دیدارها، سازمان‌دهی شبکه‌‌ای بود که دست‌کم از سال ۲۰۱۱ (۱۳۹۰) عهده‌دار عملیات تخریب متعددی شده است. از شواهد فراوان چنین برمی‌آید که ماموران واحد ۲۹۱۵۵ مسئول چند انفجار در زرادخانه‌های جمهوری چک و بلغارستان و سوءقصد به املیان گبرف، تاجر بلغاری و سرگئی اسکریپال، جاسوس سابق روس در بریتانیا با گاز اعصابِ «نووی‌چوک» هستند.
در تابستان گذشته گزارش شد که چند نفر از ماموران پیشین واحد ۲۹۱۵۵ در دفتر ریاست‌جمهوری روسیه استخدام شدند.
همزمان آندره آوریانوف، سرپرست این واحد، برای نخستین‌بار به شکل علنی در نشست هیئت روسیه با رهبران کشورهای آفریقایی حضور یافت. خبرنگاران تحقیقی معتقدند که آوریانوف در کشته شدن یوگنی پریگوژین، موسس و مسئول «واگنر» نقش داشته و سپس قراردادهای این گروه در آفریقا را به سود حکومت روسیه تصاحب کرده است.
نشریهٔ روسی «اینسایدر» سال ۲۰۲۳ گزارش داد که در پی افشاگری‌های بلینگ‌کت، واحد ۲۹۱۵۵ بر سازمان‌دهی نیروهای نیابتی و عملیات نظامی-اطلاعاتی روسیه در آفریقا، آسیا و خاورمیانه متمرکز شده است.
تحقیقات جدید بخش روسی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی نشان می‌دهد که آندره آوریانوف طی این مدت سفرهای متعددی به ایران داشته است.
درز داده‌های سازمان امنیت فدرال روسیه
خبرنگاران تحقیقی روس هفتهٔ گذشته متوجه شدند در یکی از پایگاه‌های اینترنتی که اطلاعات درز کرده را منتشر می‌کند، انبوهی از داده‌های مرزبانی یا شعبهٔ مرزی سازمان امنیت فدرال روسیه (اف‌اس‌ب) با عنوان «کوردون (مرز) ۲۰۲۳» در اختیار عموم قرار گرفته است.
داده‌های درز کرده شامل اسامی کامل افراد، تاریخ تولد، شماره و محل و تاریخ صدور گذرنامه، تاریخ و محل عبور از مرز، مقصد و وسیلهٔ نقلیه (اطلاعات کامل خودرو، شمارهٔ قطار یا پرواز، مشخصات جت خصوصی) است. تاکنون روشن نشده آیا این اطلاعات، نتیجهٔ حملهٔ هکری است یا توسط یک کارمند اف‌اس‌ب یا ادارهٔ دیگر در روسیه درز داده شده است.
سه روز پس از انتشار، این داده‌ها از دسترس خارج شد اما گروهی از خبرنگاران تحقیقی آن‌ها را ذخیره و تحلیل کرده‌اند.
خبرنگاران تحقیقی بخش روسی رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی که پیش‌تر با بلینگت مشغول تحقیق مشترک دربارهٔ آندره آوریانوف بودند از داده‌های درز کرده متوجه شدند که این ژنرال روس، اندکی پیش از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، چند بار به اسرائیل و پس از آغاز جنگ، بارها به ایران سفر کرده است.
سفرهایی که تاکنون گزارش نشده بود
به گزارش بخش روسی رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی به استناد داده‌هایی که درز کرده، آندره آوریانوف در ژوئن ۲۰۲۲ (خرداد ۱۴۰۱) برای نخستین بار به تهران سفر کرد.
این سفر تاکنون علنی نشده بود اما می‌دانیم که همان روزها معاون نخست‌وزیر روسیه و سپس وزیر خارجهٔ این کشور نیز از تهران دیدار و در مقابل، هیئت‌های متعددی از ایران به روسیه سفر کردند. اواخر همان ماه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در حاشیهٔ اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر در عشق‌آباد با ابراهیم رئیسی، همتای وقت ایرانی خود، دیدار و مذاکره کرد. مسئولان دو کشور اعلام کردند که افزایش چشمگیر این رفت‌وآمدها از ارتقای بی‌سابقهٔ سطح همکاری‌های مسکو و تهران حکایت دارد.
همزمان با تاکید روسیه و ایران بر گسترش روابط دوجانبه، مناسبات روسیه و اسرائیل با تنش‌های روزافزون روبرو شد. همان روزها آمریکا برای نخستین بار هشدار داد که ایران پهپادهای انتحاری برای استفاده در تهاجم نظامی علیه اوکراین به روسیه تحویل داده است.
تاریخ سفرهای بعدی آندره آوریانوف، ژنرال اطلاعاتی روس به ایران، اول و ششم اکتبر ۲۰۲۲ (۹ و ۱۴ مهر ۱۴۰۱) است. دو هفته بعد، روزنامهٔ واشینگتن‌پست برای نخستین‌بار از توافق احتمالی روسیه و ایران دربارهٔ موشک‌های بالستیک خبر داد؛ در روزهای اخیر هم نشریهٔ بلومبرگ گزارش داده که مقامات اروپایی احتمال می‌دهند موشک‌های ایرانی به‌زودی در اختیار روسیه قرار گیرد.
آمریکا و متحدانش از پایان سال ۲۰۲۲ بارها نسبت به «ارتقای بی‌سابقهٔ همکاری‌های نظامی روسیه و ایران» ابراز نگرانی شدید کرده‌اند. بر اساس اطلاعات مرکز سلطنتی مطالعات دفاعی بریتانیا (RUSI)، آوریانوف در همان سال به معاونت ستاد کل نیروهای مسلح روسیه رسید.
او در این سِمَت دست‌کم سه بار در سال ۲۰۲۳ به تهران سفر کرد؛ در ۲۶ فوریه ، ۱۲ ژوئن و ۱۶ ژوئن (هفتم اسفند ۱۴۰۱، ۲۱ و ۲۵ تیر ۱۴۰۲).
در منابع عمومی هیچ اطلاعی دربارهٔ این سفرها منتشر نشده است. این در حالی‌ست که سفرهای او به کشورهای آفریقایی کاملاً علنی بود؛ از سوی دیگر، اطلاعات سفرهای آوریانوف به آفریقا در پایگاه داده‌های «کوردون ۲۰۲۳» وجود ندارد.
روسیه همواره دست داشتن در عملیات تخریبی اروپا و کشورهای دیگر و همچنین دریافت سلاح از متحدان نظامی خود را انکار می‌کند. جمهوری اسلامی ایران نیز به‌رغم شواهد فراوان درباره تحویل سلاح به روسیه برای استفاده در جنگ علیه اوکراین، این اخبار را تکذیب می‌کند.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید