در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

جمعه, 11ام آبان, 1403
اندازه قلم متن

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۳۵ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت، ۲۵ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در ۱۳ شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به تداوم خشکسالی، بحران های فرونشست و بحران پسماند و آلاینده ها در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

سرپرست حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد گفت: لاشه یک قلاده خرس قهوه‌ای سه ساله با جنسیت ماده در باغ‌ های کلنجه سی سخت در محدوده منطقه حفاظت شده دنا پیدا شد. وی ادامه داد ضربه خوردگی های کوچکی نیز در بدن خرس مشاهده شده اما دامپزشک علت تلف شدن خرس را ناشی از عفونت شدید دانسته است.

علاوه براین، رئیس محیط زیست شاهرود از تلف شدن یک قلاده توله خرس قهوه‌ای در محور شاهرود به تاش بر اثر برخورد با خودرو خبر داد. به گفته وی تلف شدن این توله خرس اولین تلفات جاده ای حیات وحش شهرستان شاهرود در سال جاری است.

در خبری دیگر، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی گفت: سیل اخیر سبب تلف شدن یک قلاده توله پلنگ در پارک ملی ساریگل اسفراین شد.

از سوی دیگر خبرگزاری رکنا در گزارشی اعلام کرد: سمورهای تالاب هورالعظیم با چالش‌ های زیادی مواجه هستند که آنها را در معرض انقراض قرار داده است. به طوری که تخریب زیستگاه‌ ها به‌ دلیل فعالیت‌ های انسانی مانند کشاورزی، ساخت سد، و برداشت بی‌رویه از منابع آبی بر جمعیت این گونه‌ ها تأثیر گذاشته است.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۲۳ تن چوب قاچاق در شهرهای، بابل، بوکان و ساری ضبط و در این راستا سه متهم بازداشت شدند. همچنین طی این مدت دستکم ۲۲ شکارچی غیرمجاز در شهرهای فراشبند، مهاباد، فراهان، تهران، تبریز، کاشان، بندر لنگه و سمنان، بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست چهارمحال و بختیاری گفت: ماموران یگان حفاظت محیط زیست استان در عملیات گشت و کنترل ماموران در منطقه حفاظت شده سبزکوه موفق به دستگیری دو شکارچی غیرمجاز شدند. از این متخلفان لاشه یک رأس کل وحشی شکار شده، یک قبضه اسلحه و تعدادی فشنگ کشف و ضبط شد. متخلفان جهت سیر مراحل قانونی به مرجع قضایی مربوطه تحویل داده شدند.

از سوی دیگر، رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: ماموران یگان حفاظت این اداره در پناهگاه حیات وحش تالاب بین المللی کانی‌برازان این شهرستان موفق به دستگیری هشت شکارچی متخلف شدند. از متخلفان، پنج قبضه اسلحه شکاری و لاشه چند قطعه اردک کشف و ضبط شد.

علاوه بر این، رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان فراشبند استان فارس از بازداشت هشت شکارچی غیر مجاز در شهرستان فراشبند خبر داد. به گفته وی، برای متخلفین پرونده قضایی تشکیل شد و برای سیر مراحل قضایی تحویل دادسرا شدند.

افزون بر این، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان تهران گفت: در ادامه تلاش‌های شبانه‌ روزی برای مبارزه با شکار غیرمجاز، یکی از شکارچیان سابقه‌دار دستگیر شد. در این عملیات مشترک، مأموران اجرایی پس از بازرسی‌های لازم موفق شدند مقادیر قابل توجهی از جمله بقایای چهار لاشه به همراه مقدار زیادی گوشت قوچ وحشی، دو عدد تاکسیدرمی نیم تنه از گونه‌های کَل و قوچ وحشی، هشت قبضه سلاح شکاری، تعدادی متعلقات و قطعات سلاح و مقادیر قابل توجهی فشنگ و پوکه را از مخفیگاه متخلف کشف و ضبط کنند. متهم برای سیر مراحل قانونی به مرجع قضائی معرفی شد.

از سوی دیگر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان فراهان گفت: صیاد غیربومی که اقدام به زنده گیری پرندگان شکاری میکرد و سپس آنها را به کشورهای حوزه خلیج فارس میفرستاد، شناسایی و دستگیر شد. متهم با تشکیل پروند جهت سیر مراحل قانونی به مرجع قضایی تحویل داده شد.

در خبری دیگر، جانشین انتظامی ساری از کشف ۱۵ تن چوب قاچاق و توقیف یک کامیون در شهرستان خبر داد. به گفته وی، راننده کامیون پس از تشکیل پرونده به مرجع قضائی معرفی و محصولات قاچاق کشف شده به اداره منابع طبیعی شهرستان ساری تحویل داده شد.

علاوه بر این، جانشین انتظامی شهرستان بابل از توقیف خودروی نیسان حامل دو تن چوب جنگلی قاچاق توسط ماموران پاسگاه انتظامی لاله آباد این شهرستان خبر داد. به گفته وی، راننده خودرو پس از تشکیل پرونده به مرجع قضائی معرفی شد.

در خبری دیگر، رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بوکان گفت: یک محموله چوب قاچاق جنگلی با وزن شش تن در این شهرستان کشف و ضبط شد. در این راستا یک متهم با تشکیل پرونده به مرجع قضایی تحویل داده شد.

حق تنفس و هوای پاک

براساس گزارش‌ ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای اهواز ۱۶۶، دزفول ۱۴۱، اصفهان ۱۲۲، تهران ۱۵۵، اراک ۱۳۳، مشهد ۱۰۲، خرمشهر ۱۴۱، امیدیه ۱۰۳، هویزه ۱۸۷، شوشتر ۱۶۱، اندیمشک ۱۵۹، هندیجان ۱۵۱، بهبهان ۱۵۱ ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و یا خطرناک اعلام شد.

مدیر کل حفاظت محیط زیست خوزستان گفت: تعداد روزهای ناسالم هوا در شش ماهه نخست سال گذشته ۲۲ روز بود که امسال این میزان به ۱۶ روز کاهش پیدا کرده است.

علاوه بر این، رئیس مرکز پایش کیفیت هوای استان مرکزی گفت: اراک یکی از هشت کلانشهر آلوده کشور است که از ابتدای امسال تاکنون ۸۲ روز ناسالم در کارنامه خود به ثبت رسانده است.

شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.

شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق ( ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.

فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی

خشک‌سالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.

به گزارش ایلنا، مشکلات در ذخیره‌ سازی آب سدها و برداشت‌ های بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی باعث شده که فرونشست زمین در تهران داشته باشیم. بر اساس برخی آمارها سالانه ۲ سانتی‌متر فرونشست در جهان رخ می‌دهد اما در تهران ۱۲ سانتی‌ متر و یا در برخی مواقع ۲۵سانتی‌ متر فرونشست داریم که دلیل اصلی این فرونشست‌ها، ناشی از برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی است.

از سوی دیگر، دکتر مهدی زارع، زمین‌شناس و استاد دانشگاه از کم‌ توجهی مسئولان به معضل فرونشست‌ های پیاپی در کشور انتقاد کرد و گفت: فرونشست زمین به یکی از چالش‌ های جدی و رو به گسترش در ایران تبدیل شده است و اثرات آن به‌ وضوح در سراسر کشور قابل مشاهده است. به گفته وی، میزان فرونشست در ایران حدود هفتاد و پنج برابر بیشتر از استاندارد های اروپایی است اما هنوز معلوم نیست کدام نهاد یا سازمان مسئولیت جدی در این باره برعهده دارد.
 
علاوه بر این، به گزارش ایلنا، یک فعال محیط زیست با بیان اینکه دو سوم کل ذخیره آب یک هزار‌ ساله را در سه دهه اخیر مصرف کرده‌ایم، گفت: کل آبی که در ١٠٠٠ سال اخیر در آبخوان‌ های کشور ذخیره شده است ٢۵٠ میلیارد مترمکعب است، اما در ٣٠ سال اخیر ١۵١. ۵ میلیارد مترمکعب آن برداشت شده است. آمار‌ها حاکی از آن است که امروز برای دسترسی به آب در این مناطق به آب نیاز است ٣۵٠ متر حفاری انجام شود در حالی‌که ٢٠ سال پیش برای رسیدن به آب ٨٠ متر باید حفر می‌کردیم.
 
‌این فعال محیط‌ زیست با اشاره به اینکه طبق گزارش امسال سازمان زمین‌ شناسی، دشت مرودشت یکی از بحرانی‌ترین دشت‌های ایران بوده است، خاطرنشان کرد: ١٠٠ هزار کیلومتر از خاک کشور فرونشست بیش از دو سانتی‌ متری را تجربه می‌کند. در‌ حالی‌ که سال ٩٨ این میزان ٣٨ هزار کیلومتر مربع بوده و نزدیک به ٣ برابر افزایش پیدا کرده است.

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

استاندار مازندران، یوسف نوری، به تولید روزانه هزار تن زباله در روستاهای این استان اشاره کرد و بر اهمیت تفکیک زباله از مبدا تأکید نمود. وی اظهار داشت که برای مدیریت این حجم از زباله، لازم است روش‌ها و سازوکارهای مناسبی در نظر گرفته شود. این موضوع نشان‌دهنده نیاز فوری به بهبود سیستم مدیریت پسماند در روستاها و اهمیت اقدامات پیشگیرانه برای کاهش آثار منفی زباله‌ها بر محیط زیست و سلامت جامعه است.

به گزارش ایرنا، با توجه به برآوردهای جهاد کشاورزی قزوین در شش ماه سال جاری ۱۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی قزوین تحت نفوذ و شرب آب های نامتعارف قرار دارد و در حال حاضر پساب هیچ یک از تصفیه خانه های قزوین برای استفاده در بخش کشاورزی مناسب نیست.
 
همچنین در منطقه شال قزوین نیز با کم کاری دستگاه های مسئول همچون آب و فاضلاب و شهرداری، ۱۳ هکتار از باغات این منطقه تحت شرب آب های نامتعارف قرار دارد و در شهرستان تاکستان و شهرک صنعتی آن منطقه نیز همین اتفاق در جریان است به طوری که باغات این شهر نیز تحت شرب آب های نامتعارف قرار گرفته است.
 
 
در خبری دیگر، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان چهارمحال و بختیاری بیان کرد: علی‌رغم اخطارها و تاکیدات و توصیه‌ها، اتفاق مطلوبی در خصوص مدیریت پسماند نیفتاد و ۱۶۸ شهرداری و دهیاری در سطح استان به مرجع قضایی معرفی شدند و این زمینه ۲۲۱ پرونده برای موضوع مدیریت پسماند در سطح استان تشکیل شده است.
 
علاوه بر این و به گزارش برنا، انبوهی از زباله در ورودی‌ شهر یاسوج در محدوده ورودی منطقه مادوان انباشت شده و در سایه بی‌توجهی مسئولان به حال خود رها شده‌ است. همچنین بهداشت محیط و محیط زیست هم که در خواب غفلت بسر می برند و بدون شک هر روز از جلوی همین زباله ها عبور می کنند و دغدغه ای برای سلامتی مردم ندارند و طبیعت هم رو به نابودی است.

به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید

هنوز نظری اضافه نشده است. شما اولین نظر را بدهید.