خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۳۵ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته ای که گذشت، ۲۵ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در ۱۳ شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به تداوم خشکسالی، بحران های فرونشست و بحران پسماند و آلاینده ها در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.
آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.
حیات وحش
حیات وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته میشود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین میکند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بیرویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.
سرپرست حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد گفت: لاشه یک قلاده خرس قهوهای سه ساله با جنسیت ماده در باغ های کلنجه سی سخت در محدوده منطقه حفاظت شده دنا پیدا شد. وی ادامه داد ضربه خوردگی های کوچکی نیز در بدن خرس مشاهده شده اما دامپزشک علت تلف شدن خرس را ناشی از عفونت شدید دانسته است.
علاوه براین، رئیس محیط زیست شاهرود از تلف شدن یک قلاده توله خرس قهوهای در محور شاهرود به تاش بر اثر برخورد با خودرو خبر داد. به گفته وی تلف شدن این توله خرس اولین تلفات جاده ای حیات وحش شهرستان شاهرود در سال جاری است.
در خبری دیگر، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی گفت: سیل اخیر سبب تلف شدن یک قلاده توله پلنگ در پارک ملی ساریگل اسفراین شد.
از سوی دیگر خبرگزاری رکنا در گزارشی اعلام کرد: سمورهای تالاب هورالعظیم با چالش های زیادی مواجه هستند که آنها را در معرض انقراض قرار داده است. به طوری که تخریب زیستگاه ها به دلیل فعالیت های انسانی مانند کشاورزی، ساخت سد، و برداشت بیرویه از منابع آبی بر جمعیت این گونه ها تأثیر گذاشته است.
بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی
یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگلها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی میشود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.
طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۲۳ تن چوب قاچاق در شهرهای، بابل، بوکان و ساری ضبط و در این راستا سه متهم بازداشت شدند. همچنین طی این مدت دستکم ۲۲ شکارچی غیرمجاز در شهرهای فراشبند، مهاباد، فراهان، تهران، تبریز، کاشان، بندر لنگه و سمنان، بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری گفت: ماموران یگان حفاظت محیط زیست استان در عملیات گشت و کنترل ماموران در منطقه حفاظت شده سبزکوه موفق به دستگیری دو شکارچی غیرمجاز شدند. از این متخلفان لاشه یک رأس کل وحشی شکار شده، یک قبضه اسلحه و تعدادی فشنگ کشف و ضبط شد. متخلفان جهت سیر مراحل قانونی به مرجع قضایی مربوطه تحویل داده شدند.
از سوی دیگر، رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: ماموران یگان حفاظت این اداره در پناهگاه حیات وحش تالاب بین المللی کانیبرازان این شهرستان موفق به دستگیری هشت شکارچی متخلف شدند. از متخلفان، پنج قبضه اسلحه شکاری و لاشه چند قطعه اردک کشف و ضبط شد.
علاوه بر این، رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان فراشبند استان فارس از بازداشت هشت شکارچی غیر مجاز در شهرستان فراشبند خبر داد. به گفته وی، برای متخلفین پرونده قضایی تشکیل شد و برای سیر مراحل قضایی تحویل دادسرا شدند.
افزون بر این، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان تهران گفت: در ادامه تلاشهای شبانه روزی برای مبارزه با شکار غیرمجاز، یکی از شکارچیان سابقهدار دستگیر شد. در این عملیات مشترک، مأموران اجرایی پس از بازرسیهای لازم موفق شدند مقادیر قابل توجهی از جمله بقایای چهار لاشه به همراه مقدار زیادی گوشت قوچ وحشی، دو عدد تاکسیدرمی نیم تنه از گونههای کَل و قوچ وحشی، هشت قبضه سلاح شکاری، تعدادی متعلقات و قطعات سلاح و مقادیر قابل توجهی فشنگ و پوکه را از مخفیگاه متخلف کشف و ضبط کنند. متهم برای سیر مراحل قانونی به مرجع قضائی معرفی شد.
از سوی دیگر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان فراهان گفت: صیاد غیربومی که اقدام به زنده گیری پرندگان شکاری میکرد و سپس آنها را به کشورهای حوزه خلیج فارس میفرستاد، شناسایی و دستگیر شد. متهم با تشکیل پروند جهت سیر مراحل قانونی به مرجع قضایی تحویل داده شد.
در خبری دیگر، جانشین انتظامی ساری از کشف ۱۵ تن چوب قاچاق و توقیف یک کامیون در شهرستان خبر داد. به گفته وی، راننده کامیون پس از تشکیل پرونده به مرجع قضائی معرفی و محصولات قاچاق کشف شده به اداره منابع طبیعی شهرستان ساری تحویل داده شد.
علاوه بر این، جانشین انتظامی شهرستان بابل از توقیف خودروی نیسان حامل دو تن چوب جنگلی قاچاق توسط ماموران پاسگاه انتظامی لاله آباد این شهرستان خبر داد. به گفته وی، راننده خودرو پس از تشکیل پرونده به مرجع قضائی معرفی شد.
در خبری دیگر، رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بوکان گفت: یک محموله چوب قاچاق جنگلی با وزن شش تن در این شهرستان کشف و ضبط شد. در این راستا یک متهم با تشکیل پرونده به مرجع قضایی تحویل داده شد.
بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی
استاندار مازندران، یوسف نوری، به تولید روزانه هزار تن زباله در روستاهای این استان اشاره کرد و بر اهمیت تفکیک زباله از مبدا تأکید نمود. وی اظهار داشت که برای مدیریت این حجم از زباله، لازم است روشها و سازوکارهای مناسبی در نظر گرفته شود. این موضوع نشاندهنده نیاز فوری به بهبود سیستم مدیریت پسماند در روستاها و اهمیت اقدامات پیشگیرانه برای کاهش آثار منفی زبالهها بر محیط زیست و سلامت جامعه است.