رادیو فردا
مهمترین جایزۀ ادبی فرانسه به کمال داوود، نویسندۀ الجزایری، اهدا شد که رمان «حوریها» را دربارۀ وضعیت زنان در کشورش نوشته است.
آقای داوود روز سهشنبه ۱۴ آبان پس از دریافت این جایزه، به مبارزات زنان ایرانی اشاره کرد و به خبرنگاران گفت که شخصیت اصلی رمانش تجسم همۀ زنان از جمله زن معترضی است که بهتازگی در یکی از دانشگاههای ایران برهنه شد.
جایزه گنکور که بیش از ۱۲۰ سال قدمت دارد و تقریباً به قدمت جایزۀ نوبل ادبیات است، معتبرترین جایزۀ دنیای فرانسویزبان به شمار میرود.
فیلیپ کلودل، نویسندۀ مطرح فرانسوی و رئیس آکادمی گنکور، دربارۀ دلیل اهدای جایزۀ امسال به رمان «حوریها» به خبرنگاران چنین گفت:
«آکادمی گنکور با اهدای جایزه به “حوریها” کتابی را ارج مینهد که در آن تغزل و تراژدی در هم تنیدهاند و رنجهای مرتبط با دورهای تاریک در الجزایر، بهویژه رنجهای زنان را نشان میدهد. این رمان نشان میدهد که چگونه ادبیات در بالاترین سطح از آزادیاش در شنیدن واقعیت، و همچنین تراکم احساساتش، جدا از روایت کلیشهای از یک قوم، به گونهای دیگر گذشته را به یاد میآورد.»
امسال علاوه بر آقای داوود، گائل فای، نویسندۀ رواندایی، نیز دیگر جایزۀ معتبر فرانسه را به دست آورد و در واقع جوایز برتر ادبی فرانسه نصیب کسانی شد که اصالتاً فرانسوی نیستند.
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، بلافاصله در شبکۀ اجتماعی ایکس نوشت: ««من به کمال داوود برای دریافت جایزه گنکور و گائل فای برای دریافت جایزه رُنودو تبریک میگویم. زبان فرانسۀ ما با صدای آنها زیبایی و تراژدی و جهانی بودن را حتی بهتر بیان میکند.»
کامل داوود که پیشتر نیز دربارۀ مسائل ایران بهویژه اعتراضات «زن زندگی آزادی» بارها اظهارنظر کرده، پس از دریافت این جایزه به زن معترضی اشاره کرد که در ایران به نام «دختر علوم تحقیقات» معروف شده است.
او گفت که شخصیت اصلی رمانش تجسم همۀ زنان ازجمله زنی است که در یکی از دانشگاههای ایران لباسهایش را درآورد.
این نویسنده در جریان اعتراضات «زن زندگی آزادی» نیز در مطلبی با عنوان «حجاب، زنکشی است»، نوشته بود: «حجاب میکشد. مرگ مهسا امینی بار دیگر این گواه را یادآوری میکند.»
درحالیکه فروش رمان حوریها در الجزایر ممنوع شده، کمال داوود دربارۀ تبعیدش نیز گفت: «فرانسه دومین کشور مادری من است. من در الجزایر از شکم مادرم به دنیا آمدم و در فرانسه در ادبیات و از طریق ادبیات. بنابراین بله، من خوششانس هستم که دو کشور دارم، یعنی دو پنجره. اتاق ذهنی من با این دو پنجره بسیار نورگیرتر است.»
۱۰ سال پیش، کمال داوود همچون سلمان رشدی از سوی یک روحانی الجزایری تکفیر شد. او حالا این جایزه را موجب تقویت روحیۀ نویسندگانی میداند که در کشورهایی چون الجزایر با تهدید مواجهاند.
داوود گفت: «این گنکور برای من، برای خانوادهام، برای همسرم، برای سه فرزندم معنایی دارد؛ اما معنایی هم برای همۀ نویسندگان و همۀ کسانی دارد که میخواهند در آن سوی دیوارهای دموکراسیهای ما بنویسند، اما میترسند، مورد اتهام قرار میگیرند، مورد حمله قرار میگیرند، محاصره میشوند، وحشتزده میشوند، کشته میشوند و بلاهای دیگر.»
این نویسنده تأکید کرد «واقعیت این است که این جایزه به کسانی که در آن طرف هستند، به ویژه به نویسندگان الجزایری که میترسند، هوای تازه میبخشد».
جنگ داخلی الجزایر که بیش از ۲۰۰ هزار کشته بر جا گذاشت، به «جنگ کثیف» مشهور شده است.
کمال داوود گفت که این رمانش انجام وظیفه برای نسلهای آینده بود؛ اینکه «اطمینان حاصل کنیم چنین اتفاقاتی دیگر تکرار نمیشود».