بی بی سی فارسی
مولوی عبدالحمید اسماعیلزهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان به ویدیویی که در آن یک مداح شیعه به او، سنیها و مسجد مکی توهین میکند، واکنش نشان داده است.
مولوی عبدالحمید، که در مسجد جامع شهر قصرقند سخنرانی میکرد گفت: «ما به توهین و فحش جواب نمیدهیم، اما تهمت را بیپاسخ نمیگذاریم.»
پس از انتشار کلیپی از مداحی که در آن به سنیها، مسجد مکی زاهدان و مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت این شهر توهین میکند، مقامهای سیستان و بلوچستان از برخورد با این مداح خبر دادهاند.
امام جمعه موقت زاهدان هم در خطبههای نماز جمعه این توهین را «شنیع» و مخالف تعالیم اسلامی توصیف کرد و خواهان برخورد قضایی شد.
این مداحی توهینآمیز در شبکههای اجتماعی و رسانهها هم واکنشبرانگیز شده است.
توهین مداح چه بود؟
در ویدئویی منتشر شده از «هیئت غمخانه بیبی شریفه بنت الحسن» واقع در قم، مداحی با عباراتی تند به مولوی عبدالحمید اسماعیلزهی، امامجمعه اهل سنت زاهدان و مسجد مکی در این شهر توهین میکند.
او میگوید نماز خواندن در مسجد مکی «حکم زنا» را دارد و«نان عبدالحمید خوردن ندارد».
این مداح مسجد مکی را بهعنوان «مسجد ضرار» توصیف میکند.
مسجد ضرار در باورهای اسلامی مسجدی است که در صدر اسلام برای ایجاد تفرقه میان مسلمانان ساخته شده بود و پیامبر اسلام دستور تخریب آن را داده بود.
اظهارات این مداح با واکنش شدید مقامها و شهروندان سیستان و بلوچستان همراه شد.
هیئت غمخانه بیبی شریفه بنت الحسن، که این مداحی در آن انجام شده، در قم واقع است.
در این هیئت مذهبی جمعههای هر هفته جلسات مداحی برگزار میشود که یکی از مضامین آنها توهین به سنیها است.
واکنشها چیست؟
پس از انتشار ویدیوی توهین مداح، مولوی عبدالغنی بدری، امام جمعه موقت زاهدان، در خطبههای نماز جمعه آن را «شنیع» و مخالف تعالیم اسلامی دانست.
او گفت «اگر در گذشته با هتاکان برخورد قانونی میشد، شاهد تکراراین اهانت نبودیم و با این مداح باید برخورد قضایی جدی صورت گیرد تا از تکرار چنین مواردی جلوگیری شود.»
دیروز هم مصطفی محامی، نماینده ولیفقیه در سیستان و بلوچستان، در صفحه خود در شبکه ایکس، انتشار این نوع کلیپها را «تفرقهانگیز» خواند و آنها را بهعنوان «مصداق بارز تشیع انگلیسی و تفرقهافکنی» نکوهش کرد.
آقای محامی گفت: «مسئولان اسلامی باید با هوشیاری و همدلی تهدیدات را به فرصت تبدیل کرده و از ایجاد شکاف میان شیعه و اهل سنت جلوگیری کنند.» او همچنین از نهادهای مسئول خواست که سریع و قاطعانه به چنین اقداماتی واکنش نشان دهند.
سازمان بسیج مداحان سیستان و بلوچستان نیز در بیانیهای این اقدام را «ساختارشکنانه» و مخالف با وحدت ملی دانست و بر لزوم برخورد جدی با اینگونه اقدامات تاکید کرد.
سازمان اطلاعات سپاه سلمان در استان سیستان و بلوچستان هم اعلام کرد که پیگیری قضایی این موضوع آغاز شده و پروندهای تشکیل میشود.
مداحان چه جنجالهایی میسازند؟
آیتالله خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران اهمیت ویژهای برای مداحان قائل است و در دیدارهای متعدد با آنها بر نقش مداحان در تقویت باورهای دینی و ترویج نظام اسلامی تأکید کرده است.
او این گروه را «وسیله منحصربهفرد» برای ارتقا ارزشهای اسلامی و نظام جمهوری اسلامی میداند.
مداحان هر از گاهی جنجالهای رسانهای و سیاسی درست میکنند اما اغلب با آنها برخوردی نمیشود.
برخی از مداحان شیعه به باورهای مذهبی سنیها هتاکی میکنند.
با رجوع به هیئت غمخانه بیبی شریفه بنت الحسن که مداحی توهینآمیز اخیر در آنجا برگزار شده بود، توهینهای مداحان دیگری همچون محمود قیم و مجتبی چوپانی به باورهای اهل سنت مشاهده میشود.
خرداد ۱۳۹۸، در برنامهای زنده از شبکه پنج صدا و سیما، مداحی به نام احمد قدمی در حین مولودیخوانی به باورهای اهل سنت از جمله خلفای راشدین و عایشه همسر پیامبر اسلام توهین کرد.
این اقدام نیز واکنشهای گستردهای را در پی داشت و مدیر شبکه پنج، مدیر پخش، تهیهکننده، مدیر برنامه و ناظر پخش به دلیل کوتاهی توبیخ و اخراج شده و مداح مذکور به دادسرای فرهنگ و رسانه احضار شد.
بهتازگی هم در یک مراسم نوحهخوانی در اردبیل سخنان تند مداح علیه رجب طیب اردوغان و الهام علیاف، روسای جمهور ترکیه و جمهوری آذربایجان، انتقادبرانگیز شد.
جمهوری آذربایجان در اعتراض به حضور نماینده آیتالله خامنهای در این مراسم کاردار ایران در باکو را احضار کرد.
البته گزارشی از برخورد احتمالی با مداحی که به آقایان اردوغان و علیاف توهین کرد، منتشر نشده است.
سیستان و بلوچستان، گرهگاه وحدت یا شکاف مذهبی؟
سیستان و بلوچستان از محرومترین مناطق ایران است که با وجود جوانترین بافت جمعیتی سالها با مشکلات اقتصادی و شکافهای اجتماعی و مذهبی دستوپنجه نرم کرده است.
بنا به آمار رسمی نزدیک به نیمی از جمعیت این استان فقیر محسوب میشوند.
وزارت کار، رفاه و تعاون اجتماعی ایران به جز فقر، شاخص محرومیت را بر اساس دسترسی به مسکن، آب و انرژی، آموزش، بهداشت و خدمات مالی را محاسبه میکند؛ شاخصی که در استان سیستان و بلوچستان ۶۲ درصد است؛ بالاترین رقم در استانهای ایران.
این استان همچنین صحنه سختگیریها و رویدادهای امنیتی خونبار بوده است و زندانیان بلوچ بخش بزرگ و نامتناسبی از کل اعدامشدگان در همه ایران هستند.
مقامهای جمهوری اسلامی ایران در عین حال در تبلیغات رسمی خود میگویند که به دنبال وحدت شیعه و سنی هستند.
اما پس از اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» و کشتار «جمعه خونین» در ۸ مهر ۱۴۰۱، فضای این استان بحرانی شد.
مولوی عبدالحمید نیز در آن زمان در نماز جمعههای پیاپی از خواستههای معترضان حمایت کرد و بهشدت منتقد حکومت بود.
پس از به قدرت رسیدن مسعود پزشکیان نشانههایی از تلاش برای ترمیم رابطه حکومت با مولوی عبدالحمید دیده میشود.
به جز ملاقات مسعود پزشکیان با مولوی عبدالحمید، یک استاندار بلوچ و سنی برای سیستان و بلوچستان انتخاب شده است. این یکی از خواستههای مولوی عبدالحمید بود.