محوطه باستانی هگمتانه در مردادماه به‌عنوان بیست‌وهشتمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد
تصویری از ورودی محوطه باستانی هگمتانه‌ــ ایرنا
در پی انتشار تصاویری از تبدیل محوطه باستانی هگمتانه به پارکینگ خودروها، حمیدرضا حیدری، معاون اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همدان، این اقدام را توجیه کرد و گفت که در پی اعتراض کسبه خیابان اکباتان به نبود جای پارک برای خودروها، فرمانداری با همکاری شهرداری تصمیم گرفت تا زمان تعیین تکلیف پارکینگ خودروهای کسبه، بلوک‌ها را به‌طور موقت بردارد.
این مقام دولتی ادعا کرد محدوده‌ای که به پارکینگ خودرو تبدیل شده است، بیرون از محوطه باستانی هگمتانه و در انتهای پیاده‌راه اکباتان قرار دارد. او به خبرگزاری دولتی ایرنا گفت: «جانمایی یک پارکینگ بزرگ برای تامین نیاز کسبه خیابان اکباتان در دستور کار است، اما کسبه به صورت موقت، خودروهای خود را در پیاده‌راه اکباتان که تردد ندارد، پارک می‌کنند.»
حیدری ادعا کرد: «میراث فرهنگی به دنبال آن است که با قرار دادن مجدد بلوک‌ها، پیاده‌راه را مسدود کند تا امکان پارک خودروها وجود نداشته باشد.»
او همچنین به ضرورت برگزاری نشست مشترک با حضور نمایندگان میراث فرهنگی، شهرداری و پایگاه ثبت جهانی هگمتانه اشاره کرد، اما توضیح نداد چرا این جلسه تاکنون برگزار نشده است.
معاون میراث فرهنگی همدان ضمن اذعان به اینکه ثبت جهانی اماکن تاریخی از سوی یونسکو تابع مقررات و ضوابطی است که باید رعایت شوند، گفت: «با توجه به بازرسی سالانه ارزیاب یونسکو از آثار ثبت جهانی، احتمال مواجهه این اثر با مخاطرات وجود دارد؛ زیرا هگمتانه به طور موقت ثبت جهانی شده است و باید تمام موارد مدنظر یونسکو رعایت شود.»
او تاکید کرد که یکی از اقدام‌های مهم برای جلوگیری از به خطر افتادن محوطه باستانی هگمتانه، بسته بودن پیاده‌راه اکباتان به روی خودروها است و شهرداری همدان وظیفه دارد معضل پارکینگ کسبه را حل کند تا عرصه هگمتانه تثبیت شود.
در روزهای اخیر، ویدیوهایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد عرصه محوطه باستانی هگمتانه تنها چند ماه پس از ثبت جهانی در یونسکو، به پارکینگ خودروها تبدیل شده است. این در حالی است که تیر ۱۴۰۲، با پیگیری‌های فعالان میراث فرهنگی و الزام وزارت میراث فرهنگی، میدان اکباتان بسته، آسفالت داخل عرصه هگمتانه برچیده و عبور خودروها از آن ممنوع شد تا همدان آماده بازدید ارزیاب یونسکو شود.
کارشناسان هشدار داده‌اند که انفعال میراث فرهنگی ممکن است خطر خروج محوطه باستانی هگمتانه از فهرست آثار جهانی یونسکو را به دنبال داشته باشد.
هگمتانه یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران در دوران هخامنشیان و مادها بود و به‌عنوان یکی از سرچشمه‌های اصلی شکل‌گیری تمدن ایران باستان شناخته می‌شود.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پاییز ۱۴۰۲ پرونده «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» را برای ثبت در فهرست میراث جهانی، به یونسکو ارسال کرد اما ایکوموس، شورای جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی که بازوی مشورتی یونسکو در پرونده‌های ثبت جهانی است، اواخر تیرماه و در آستانه برگزاری اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو، از ناهماهنگی‌های موجود در پرونده پیشنهادی هگمتانه و بافت شهری انتقاد و آن را مرجوع کرد.
نظر ایکوموس این بود که ایران باید یک متن منسجم برای این پرونده آماده کند. در همان زمان، برخی کنشگران و کارشناسان میراث فرهنگی گفتند که وزارت میراث فرهنگی برای تدوین این پرونده و دیگر پرونده‌های ثبت جهانی از متخصصان مجرب استفاده نمی‌کند.
در نهایت با تصمیم وزارت میراث فرهنگی، بخش مرکز تاریخی همدان از پرونده حذف و پرونده هگمتانه جداگانه برای ثبت در فهرست جهانی به یونسکو ارسال شد. کمیته میراث جهانی یونسکو نیز در جریان چهل‌وششمین اجلاس که مرداد ۱۴۰۳ در دهلی‌نو برگزار شد، محوطه باستانی هگمتانه را به‌عنوان بیست‌وهشتمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی ثبت کرد.
استان همدان نزدیک به دو هزار اثر تاریخی و گردشگری دارد که بیش از هزار مورد آن‌ها در فهرست آثار ملی ثبت شده‌اند.
ایندیپندنت
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید