سربازان آمریکایی در ورودی یک پایگاه نظامی آمریکا در منطقه پنجوایی ولایت قندهار در سال ۲۰۱۲
نیروهای آمریکایی و متحدانشان در افغانستان بین سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ هدف چندین اقدام تروریستی قرار گرفته بودند.
دونالد ترامپ چند ماه پیش در جریان مناظره با کامالا هریس نامزد دموکراتها در رقابتهای ریاستجمهوری آمریکا تعریف کرد که چگونه او در دورهٔ اول ریاستجمهوری خود با رهبر طالبان توافق کرد تا این حملات تروریستی متوقف شود.
اما به گزارش «اینسایدر»، در روایت رئیسجمهور آتی آمریکا به یک موضوع اشاره نشده بود: اینکه نهادهای اطلاعاتی آمریکا در آن زمان میدانستند که اقدامات تروریستی علیه نظامیان آمریکایی در افغانستان با حمایت مالی روسیه انجام میشد.
گزارشهای اولیهٔ دربارهٔ نقش روسیه در اقدامات تروریستی طالبان
نخستین گزارش از اینکه روسیه ممکن است حامی مالی طالبان و سفارشدهندهٔ قتل نیروهای ائتلاف در افغانستان باشد در سال ۲۰۱۹ منتشر شد. به گزارش «اینسایدر» در آن زمان ماموران امنیتی دولت پیشین افغانستان ده نفر را در کابل، قندوز و لوگر دستگیر کردند که به همکاری با سازمان اطلاعات نظامی روسیه اعتراف کردند.
در سال ۲۰۲۰، روزنامهٔ «نیورکتایمز» به نسخهای از گزارش محرمانهٔ نهادهای اطلاعاتی آمریکا دست یافت که در آن به نقش روسیه در اقدامات تروریستی طالبان اشاره شده بود. در آن زمان هم کاخ سفید و هم نمایندگان طالبان این اطلاعات را کذب خواندند. طالبان مدعی بود که اقدامات تروریستی «خودجوش» بوده و پس از توافق با دولت دونالد ترامپ «مهار» شد.
جو بایدن که در آن دوره نامزد دموکراتها در مقابل دونالد ترامپ بود، او را به پنهانکاری شواهد مرتبط با نقش روسیه در سازماندهی اقدامات تروریستی طالبان متهم کرد. اما یک سال بعد بایدن در سمت ریاستجمهوری آمریکا خود این شواهد را «کم اهمیت» توصیف کرد.
اما خبرنگاران نشریهٔ روسی «اینسایدر» در همکاری با روزنامهٔ آلمانی «اشپیگل» در گزارشی جدید نه تنها صحت اطلاعاتی که ماموران امنیتی آمریکا و افغانستان در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ در اختیار دولت وقت آمریکا قرار داده بودند را تایید کردهاند بلکه از هویت ماموران ادارهٔ اطلاعات ستاد کل نیروهای نظامی روسیه که مسئول سازماندهی اقدامات تروریستی علیه نیروهای ائتلاف در افغانستان بودند پرده برداشتهاند.
براساس این گزارش، طراحی حملات تروریستی در افغانستان برعهدهٔ همان واحد ۲۹۱۵۵ ادارهٔ اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح روسیه بود که در اقدامات تخریبی متعدد در اروپا و همچنین سوءقصد با عامل اعصاب نوویچوک علیه سرگئی اسکریپال جاسوس پیشین روسیه در بریتانیا دست داشتهاند.
از گزارش جدید همچنین برمیآید که طرح ماموران اطلاعاتی روس برای تضعیف دولت وقت افغانستان و نیروهای ائتلاف گستردهتر از مواردی بود که در سالهای ۲۰۱۹-۲۰۲۰ ظن آن میرفت و پس از توافق دولت ترامپ با طالبان ادامه یافت.
چگونه روسیه اقدامات تروریستی در افغانستان را سازماندهی میکرد
در حالیکه طالبان سالها در روسیه به عنوان سازمانی تروریستی شناخته شده بود، ماموران اطلاعاتی روس طی مدت طولانی گروههای مرتبط با طالبان را به کار گماشته بودند تا نیروهای آمریکایی و متحدانشان در افغانستان را هدف حملات تروریستی قرار دهند.
نشریهٔ روسی «اینسایدر» در همکاری با روزنامهٔ آلمانی «اشپیگل» به نقل از منابع خود در میان ماموران اطلاعاتی دولت پیشین افغانستان به این نتیجه رسیدهاند که مداخلهٔ روسیه در افغانستان برای مقابله با اقدامات آمریکا و متحدانشان به پایان سال ۲۰۰۱ بازمیگردد. گفته میشود که در ابتدا روسیه کوشیده بود این اقدامات تخریبی را به کمک نیروهایی سازماندهی کند که از زمان جنگ اتحاد شوروی پیشین در افغانستان به روسها نزدیک بودند.
اما به گزارش «اینسایدر»، این شبکه پس از اصلاحات گسترده در ادارههای اطلاعاتی-امنیتی افغانستان زیر نظر آمریکا متلاشی شد و در آن زمان ایران به روسیه وعده داد که مسیر انتقال پول و سلاح از روسیه به طالبان را هموار میکند. از گزارش «اینسایدر» برمیآید که میانجیگری تهران ظاهراً باب میل مسکو واقع نشد و ماموران اطلاعاتی روس به زودی توانستند با رهبران طالبان ارتباط مستقیم برقرار کنند. این ارتباطات با استخدام برخی اعضای طالبان آغاز شد، با برقراری مسیر انتقال تسلیحات از طریق تاجیکستان گسترش یافت و سرانجام به سازماندهی اقدامات تروریستی در افغانستان انجامید.
منابع «اینسایدر» میگویند که همکاری روسیه با طالبان نه برای ماموران اطلاعاتی دولت وقت افغانستان و نه برای متحدان غربیشان راز بزرگی نبود اما «در ابتدا هیچکس نمیتوانست تصور کند که روسیه به طالبان پول خواهد داد تا نظامیان غربی را بکشند».
به گفتهٔ دوگلاس لندن که در سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ مامور سیآیای و مسئول مقابله با تروریسم در آسیای جنوبی و جنوب-شرقی بود، «نظر مسکو این بود که نیروهای طالبان کمتر افغانها را بکشند و بیشتر بر کشتن آمریکاییها متمرکز شوند».
به گزارش «اینسایدر»، «یک شرکت خرید و فروش جواهرات» زیر نظر ماموران اطلاعاتی روس تاسیس شده بود که در اصل مسئول تدارک اقدامات تروریستی علیه نیروهای ائتلاف در افغانستان بود. براساس این گزارش، روسیه برای کشته شدن یک نظامی آمریکایی ۲۰۰ هزار دلار به طالبان پرداخت میکرد. برآورد شده که روسیه دستکم ۳۰ میلیون دلار به طالبان پول داد؛ همچنین رهبران دیگر گروههایی که با دولت مرکزی وقت درگیری داشتند حدود ۱۵ میلیون دلار دریافت کردهاند.
به گزارش «اینسایدر»، افراد افغانیتبار که در تدارک کشتن نظامیان آمریکایی و متحدانشان در افغانستان دست داشتند پس از انجام ماموریتهای خود به روسیه پناه بردهاند.
براساس این گزارش، رحمتالله عزیزی متولد ۱۹۷۸ که نقش کلیدی در انتقال پول به طالبان بابت قتل نظامیان آمریکایی داشت، در سال ۲۰۱۹ به روسیه گریخت. گفته میشود گذرنامهٔ او دارای همان سریال است که بسیاری از ماموران واحد ۲۹۱۵۵ ادارهٔ اطلاعات ستاد کل نیروهای نظامی روسیه دارند و شمارهٔ آن تنها دو رقم با آناتولی چپیگا (با نام مستعار «روسلان بشیروف») متفاوت است، همان مامور اطلاعاتی جنجالی روس که برای قتل سرگئی اسکریپال با عامل اعصاب به بریتانیا رفته بود.
به گزارش «اینسایدر»، رحمتالله عزیزی همچنان مقیم مسکو است و در شبکههای اجتماعی خود را صاحب یک شرکت خرید و فروش جواهرات معرفی میکند؛ نشانی این شرکت در چند قدمی دفتر مرکزی ادارهٔ اطلاعات ستاد کل نیروهای نظامی روسیه و در همان خیابانی است که محل کار یا سکونت اکثر ماموران این اداره نیز در آنجا قرار دارد.
در گزارش جدید «اینسایدر» سایر افراد افغانیتبار که رابط بین ماموران اطلاعاتی روس با طالبان و مسئول تدارکات اقدامات تروریستی علیه آمریکاییها در افغانستان بودند معرفی شدهاند.
مسئولین «طرح کشتار نیروهای آمریکایی در افغانستان»
به گزارش «اینسایدر»، مسئولیت «طرح کشتار نیروهای آمریکایی در افغانستان» برعهدهٔ ژنرال ایوان کاسیاننکو، معاون رئیس واحد ۲۹۱۵۵ ادارهٔ اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح روسیه بود. براساس این گزارش، کاسیاننکو از سال ۲۰۰۸ تا احتمالاً ۲۰۱۵ وابستهٔ نظامی روسیه در ایران بود و از آنجا به افغانستان اعزام شد. به باور خبرنگاران تحقیقی، کاسیاننکو روابط خود با طالبان را طی حضورش در تهران و به وساطت مقامات جمهوری اسلامی ایران برقرار کرد.
براساس این گزارش، آلکسی گربنیف که اکنون وابستهٔ نظامی روسیه در ایران است، عهدهدار هموار کردن مسیر مالی برای پرداخت جوایز قتل آمریکاییها توسط طالبان بود.
خبرنگاران «اینسایدر» آلکسی آرخیپوف (با نام مستعار«آلکسی تیتوف») را به عنوان نفر دوم و آرتیوم روبین را به عنوان نفر سوم «طرح کشتار آمریکاییها در افغانستان» معرفی میکنند.
به گزارش «اینسایدر»، پس از توافق دونالد ترامپ با طالبان که به خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و دستیابی طالبان به قدرت در این کشور انجامید، همکاری روسیه با طالبان علنی شد.
خبرنگاران تحقیقی به استناد دادههای مکالمات تلفنی و ایمیلهای هکشده معتقدند آلکسی آرخیپوف نقش اصلی را در تدارک نخستین دیدار رهبران طالبان از مسکو ایفا کرد. در میان این مکاتبات، درخواستهای رهبران طالبان از ماموران اطلاعاتی روس مانند «احیای تواناییهای دفاعی افغانستان» و «آموزش نیروهای جدید امنیتی-اطلاعاتی» مشاهده میشود. در یکی از این نامهها طالبان خواستهاند تا مسکو اجازه ندهد دولتمردان پیشین افغانستان به تاجیکستان پناه ببرند، تقاضایی که گفته میشود تحقق یافت.
از: رادیو فردا