
اصفهان–ایرنا-خشکی زایندهرود و به تبع تالاب گاوخونی آنچنان شرایط زیست محیطی را در اصفهان دشوار کرده است که هنرمندان این دیار میکوشند با زبان خود، صدایی برای بازنمایی ابعاد مخرب خشکی این پهنه آبی رو به احتضار باشند و نمایش «سکوت به وقت تماشای فلامینگوهای بهاری» با همین رویکرد، این روزها بر روی صحنه است.
به گزارش ایرنا، نمایش »سکوت به وقت تماشای فلامینگوهای بهاری» به نویسندگی و کارگردانی محمدرضا رهبری از روز یکم تا ۳۰ بهمن جاری در «خانه هنرمندان» اصفهان واقع در کرانه زاینده رود در حال اجراست.
رهبری مانند سایر آثاری که در سالهای اخیر در باره مسائل اصفهان بر روی صحنه بُرده، در اثر جدید خود کوشیده است از عنصر تعامل و ارتباط نزدیک و ملموس تماشاچی و بازیگران در فضایی خارج از سالنهای نمایش، برای افزودن حسِ جاری بین متن نمایشنامه و آنچه در پندار مخاطبان میگذرد، بهره بگیرد.
وی پیشتر تئاتر موزه «گُلگَشت» را با مضمون حسرت و داغ از دست دادنِ یکی از آثار میراث فرهنگی اصفهان یعنی«حمام خسرو آقا»ساخت و آن را در حمام «علی قلی آقا» بر روی صحنه بُرد و در آن کوشید توجه مخاطبان را به اهمیت پاسداشت میراث تاریخی شهرموزه اصفهان و نیاز به مطالبهگری آنها در برابر تخریب کنندگان مظاهر این یادمانهای هویتی شهر گوشزد کند.
نمایش «سکوت به وقت تماشای فلامینگوهای بهاری» این بار در خانه هنرمندان اصفهان، باز بدور از شیوههای اجرای کلاسیک نمایش و کلیشههای فضاهای معمول همچون «سِن»، در برخورد چهره به چهره تماشاگران و بازیگران تلاش میکند تا فاصله بین روزهای پرآبی تالاب گاوخونی و خشکی آن را به گونهای ملموس در لوای جریان زندگیِ خانوادهای اهل ورزنه مجسم کند.
در این نمایش، فاصله میان دیدگاه مردی محیطبان با تصویر خوش روزهای سرشار از حیات تالاب گاوخونی با نمایهای که همسر سرطانیاش از شرایط زیست محیطی ورزنه(شهری در جوار تالابِ)بازنمایی میکند, به رخ کشیده میشود.
جدال بر سر ماندن در ورزنه و امید به بازگشت روزهای خوب تالاب یا رفتن برای رهایی از خطر ماندن و نفس کشیدن در کنار این پهنه آبی خشک شده، داستان این نمایش است.
امید به زنده بودن زایندهرود و تالاب گاوخونی آنجا که دختر خردسال خانواده بدور از پندارهای پدر و مادر، خود به سراغ کشف حقیقت میرود، بروز مییابد، آنجا که بدنبال آشنا شدن او با یک دختر جوانِ کوشنده محیط زیست که برای حفظ تهمانده آبی تالاب تلاش میکند، چشم امیدش به بازگشت دوباره فلامینگوها و پرواز دوباره آنها بر فراز این پهنه آبی میراست.
گرچه دخترک در سراسر وسعت تالاب جز لکههای آبی که شاید تهمانده نم باران یا پساب اراضی کشاورزان و تصفیهخانههاست، نمییابد اما نیک می داند که فلامینگوها دیگر بهانهای برای ماندن در خشکنای این تالاب مهجور ندارند و دقیقا همین تصویر و همین لحظه، برههای از زمان را برای بیینده نمایش به تصویر میکشد که اهالی شهرهای مجاور گاوخونی همچون ورزنه و جرقویه نیز بدلیل سرنوشت ترازیک تالاب، راه انتخاب دیگری ندارند جزء «کوچ اجباری».
تردید در ماندن یا نماندن، امید بستن یا بریدن، در جوار تالابی که روزی حیاتبخش بوده و حالا بواسطه خشکی و خیزش گرد و غبارهای آلوده، رنگ مرگ و نیستی بر باشندگان شهرهای همجوارش میزند؛ شرایطی را رقم زده است که نهتنها آدمیان بلکه همه زیستمندان آن پهنه را به مجبور به مهاجرت میکند.
کارگردان این اثر نمایشی روز یکشنبه در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: نمایش «سکوت به وقت تماشای فلامینگوهای بهاری» به مساله محیط زیست در سطح کلان و بطور خاص به تصویرِ اکوسیستم(چرخه طبیعی) تالاب گاوخونی بر زندگی شهروندان اصفهان و سایر شهرهای اطراف این حوضه آبریز میپردازد.
محمدرضا رهبری افزود: تاکید نمایشنامه بر زایندهرود و نقشی است که تداوم حیات آن در سلامت روانی و جسمی شهروندان دارد.
وی این اثر نمایشی را ادامهدهنده سایر آثار نمایشی اش در باره دغدغههای اصفهان خواند و گفت: بنا به رسالت اجتماعی که همه ما داریم، برای برون رفتن از بحران محیط زیستی که شهر و استان اصفهان را گرفتار کرده است، باید کاری کنیم.
رهبری افزود: ما بعنوان اهل ادبیات و هنر ابزار دیگری غیر از زبان استعاری و هنری خود نداریم و کارکرد هنر تئاتر نیز این توانایی را دارد که به یک حرکت اجتماعی تبدیل شود و در این راستا باید هنرمندان احساس وظیفه کنند.
وی تصریح کرد: همه هنرمندان بویژه در عرصه سینما و تئاتر که وجه اجتماعی آنها قویتر است باید به مسائل مبتلابه جامعه امروز ما بطور خاص شهر اصفهان، بپردازند و ابعاد آنها را بازنمایی کنند.
این کارگردان تاکید کرد: امید ما این است که بتوانیم با در پیش گرفتن چنین مسیری، باب گفت وگو را در این زمینه در فضای شهر باز کنیم و این امر به تغییر و تحول منجر شود.
رهبری خاطرنشان کرد: تاکید ما در این نمایش بر شهر اصفهان به معنای توجه به یک منطقه خاص از کشور یا گرایشات قوم گرایانه نیست بلکه اهمیت این دیار بعنوان شهری بزرگ، تاثیرگذار و کهن، نه تنها برای اهالی آن بلکه برای کل ایران اهمیت خاص دارد.
به باور وی، بدلیل اهمیت اصفهان برای فلات مرکزی ایران و هویت این خطه برای سرزمین ایران، هنرمندان نیز باید وفق رسالت اجتماعی هنر خود برای پاسداری از این زادبوم و هویت کهن عمل کنند.
به گزارش ایرنا، نمایش سکوت به وقت تماشای فلامینگوهای بهاری با بازی ناصر طالبی، سوده امیرخانی، مهربان بانو رفیعی و آوینا خدایی فرد و با صداپیشگی لیلا پرویزی، هر شب تا پایان بهمن جاری، ساعت ۱۹ در خانه هنرمندان اصفهان اجرا میشود.
تالاب بینالمللی گاوخونی در شرق اصفهان یکی از بزرگترین و مهمترین تالابهای ایران محسوب میشود و حقابه آن در سال و در شرایط معمول بارشها، ۱۷۶ میلیون مترمکعب است.
این تالاب پیش از آغاز خشکسالیهای اخیر، علاوه بر ایجاد فضای فرحبخش در شرق اصفهان، مأمن پرندگان مهاجر و جانوران آبی و منبع درآمد و آسایش ساکنان این منطقه بود اما بدلیل کمبود منابع آبی و نرسیدن آب زایندهرود به آن در معرض خشکی قرار گرفت.
به گفته کارشناسان، ادامه این روند میتواند تالاب بینالمللی گاوخونی را به کانون تولید گرد و غبار تبدیل کند و تا شعاع ۵۰۰ کیلومتری خود را تحت تاثیر قرار دهد بنابراین تامین حقابه آن ضروریست.