خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۹۰ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته ای که گذشت، بیش از ۲۲ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در ۳۱ شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به بحران خشکسالی، پسماندها و آلاینده‌ها در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.
آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.
حیات وحش
حیات وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته میشود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین میکند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیات وحش را در معرض انقراض قرار داده است.
به گزارش همشهری آنلاین، “پرویز” مسن ترین شامپانزه ایران که در باغ وحش ارم نگهداری میشد و در طی چند روز گذشته با علائمی چون بیحالی و کم‌اشتهایی مواجه شده بود، علی رغم تلاش‌های صورت گرفته درگذشت. به گفته علی طاهری، دامپزشک باغ وحش ارم، پرویز طی ۱۰ روز گذشته دچار بی حالی و بی اشتهایی شده بود. نبض بسیار ضعیف، مخاط رنگ پریده و معاینه قلب او نشان از آریتمی شدید داشت. پرویز که بین ۶۵ تا ۷۵ سال سن داشت به همراه “شیرین” دیگر شامپانزه مسن باغ وحش ارم، پدر و مادر و همچنین پدربزرگ و مادربزرگ بیشتر شامپانزه‌های موجود در ایران محسوب می شوند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان خلخال از مشاهده و ثبت تصاویر کفتار راه راه به عنوان تنها عضو خانوادۀ کفتارسانان در ایران برای دومین‌بار در منطقه حفاظت شده آق داغ شهرستان خلخال خبر داد. به گفته حسین معصوم‌زاده، کفتار راه راه در اکثر مناطق کشور با کاهش جمعیت روبرو است. این گونه با خوردن لاشهٔ حیوانات از انتشار بیماری‌ها و آلودگی محیط‌زیست جلوگیری میکند و از این لحاظ به‌عنوان رفتگر طبیعت محسوب شده و در حفظ گونه‌های دیگر از لحاظ ازبین‌بردن بیماری‌های احتمالی ارزش زیست محیطی بسیاری دارد.
همچنین، سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران اعلام کرد که یگان حفاظت محیط زیست این اداره در عملیاتی اقدام به جمع‌آوری گونه های آبزی و کنارآبزی غیرقانونی از بازار تجریش و ماهی فروشی های نواب کرد. در این بازرسی ۶۱ لاک‌پشت آبزی و همچنین تعدادی سمندر، مار و دیگر گونه های جانوری در معرض انقراض جمع آوری شد.
در همین خصوص تصاویری از حیوان آزاری بچه لاک‌پشتها در بازار تجریش تهران منتشر شده است. در این ویدیو لاک پشتها برای تبلیغ یک آرایشگاه با لاک ژلیش که نوعی لاک ناخن است که جهت خشک و ثابت شدن باید زیر نور فرابنفش قرار بگیرد، رنگ شده اند. اشعه فرابنفش یا UV یکی از عوامل شناخته شده در ایجاد سرطان است و فعالان حمایت از حقوق حیوانات می‌گویند این اقدام نوعی حیوان‌آزاری محسوب میشود.
به گزارش عصر ایران، روز چهارشنبه ۲۲ اسفندماه، چهار قطعه پرنده شکاری از گونه عقاب طلایی، یک سارگپه پابلند و یک خرگوش وحشی پس از تیمار، توسط اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم در زیستگاه اصلی خود در محدوده تالاب بهشت معصوصه رهاسازی شده و به طبیعت بازگشتند.
به گزارش مهر، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان اصفهان از تلف شدن چهار شغال و هشت قلاده سگ در محدوده روستای بیاضه شهرستان خور و بیابانک بر اثر خوردن طعمه سمی خبرداد. رضا نامدار در این خصوص گفت: کشف عامل یا عوامل این مسمومیت توسط محیط بانان منطقه به عنوان ضابطین خاص دادگستری در حال پیگیری است.
از سوی دیگر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست اردکان از تحویل یک بهله دلیجه معمولی به اداره حفاظت محیط زیست این شهرستان خبرداد. مرتضی عزیزی در این رابطه گفت: یک خانواده طبیعت دوست اردکانی، یک بهله دلیجه معمولی آسیب دیده را به اداره حفاظت محیط زیست اردکان تحویل دادند. این پرنده توسط کارشناسان محیط زیست به مرکز نگهداری و بازپروری حیات‌وحش منتقل و تحت درمان قرار گرفت.
همچنین، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران اعلام کرد که ماهانه یک میلیارد تومان برای جمع‌آوری و یک میلیارد تومان دیگر برای نگهداری سگ‌های بلاصاحب هزینه میشود. محسن قضاتلو همچنین گفت: روزانه بین ۴۰ تا ۵۰ قلاده بلا صاحب از سطح شهر تهران جمع آوری شده و به آرادکوه منتقل می‌شوند. به گفته وی، غذادهی بی‌رویه به حیوانات یکی از دلایل اصلی افزایش تعداد سگ‌ها در سطح شهر است.
در خبر دیگری، جعفر پناه‌پور، عکاس طبیعت تصاویری از قدم زدن هما در پارک ملی تندوره شهرستان درگز را در صفحه مجازی خود منتشر کرده است. هما، مرغ استخوان‌خوار یا کرکس ریش‌دار، گونه‌ای پرنده شکاری بزرگ‌جثه از تیرهٔ بازان و راستهٔ بازسانان است که در کوه‌های مرتفع آفریقا، جنوب اروپا و آسیا از جمله مناطقی از ایران زندگی میکند.
به گزارش رکنا، در هفته گذشته تصاویری از گشت و گذار دو قلاده پلنگ در ارتفاعات منطقه شکار ممنوع شهرستان سوادکوه ثبت شده است.
بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی
یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی میشود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.
طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، بیش از ۳۸ تن چوب قاچاق در شهرستان های پارس آباد و بابل کشف و ضبط و در این راستا دستکم ۹ متهم بازداشت شدند. همچنین طی این مدت دستکم ۱۳ شکارچی غیرمجاز در شاهرود، طالقان، نائین، سنندج، ورزقان، خواف و استان های خوزستان و آذربایجان شرقی بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.
به گزارش ایرنا، مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان از بازداشت دو گروه صیاد غیر مجاز ماهی که با الکترو شوکر در رودخانه کارون اقدام به صید غیر مجاز می‌کردند، خبر داد. محمد جواد اشرفی در ادامه افزود: از این صیادان متخلف، سه دستگاه موتور برق بنزینی، یک دستگاه الکتروشوک، یک موتور قایق و تعدادی ماهی کشف و ضبط شد.
از سوی دیگر، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی از دستگیری شکارچیان غیرمجاز در سهند خبر داد. مرتضی نعمت پور در این رابطه اظهار داشت: در جریان عملیات گشت و کنترل شبانه نیروهای یگان حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی، چند شکارچی غیرمجاز شناسایی و بازداشت شدند. این افراد حامل دو قبضه سلاح شکاری و مهمات چهارپاره و ساچمه‌ای بودند. پس از تکمیل پرونده، متخلفان برای سیر مراحل قانونی به بازداشتگاه منتقل شدند.
به گزارش مهر، رئیس اداره محیط زیست شاهرود از دستگیری شکارچی سابقه دار در این شهرستان خبر داد و عنوان کرد: لاشه یک راس قوچ وحشی و ادوات شکار نیز از این فرد متخلف کشف و ضبط شد. به گفته علی اکبر قربانلو، این فرد که به دلیل داشتن پرونده درگیری و محکومیت متواری شده بود، پس از بازداشت تحویل مراجع قانونی شد.
افزون بر این، فرمانده انتظامی شهرستان طالقان از دستگیری یک شکارچی غیر مجاز حیوانات وحشی در این شهرستان خبر داد. صالح بذرگری در این خصوص گفت: پس از دریافت گزارشی مبنی بر شکار غیرمجاز حیوانات در یکی از روستاهای شهرستان طالقان، ماموران انتظامی با هماهنگی قضایی، ضمن شناسایی و بازداشت این شکارچی متخلف، از منزل وی لاشه یک راس کل وحشی و یک قبضه سلاح ساچمه ای تک لول دارای مجوز حمل ولی استفاده شده در شکارهای غیرمجاز را کشف و ضبط کردند. این متهم پس از تشکیل پرونده جهت سیر مراحل قانونی به مرجع قضائی معرفی شد.
به گزارش مهر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نائین اظهار داشت: یک گروه از شکارچیان غیر بومی در این شهرستان دستگیر شدند. به گفته علیرضا رضایی، مامورین یگان حفاظت محیط زیست شهرستان نائین، یک گروه شکارچی غیر بومی را در محدوده پناهگاه حیات وحش عباس آباد که لاشه سه رأس کل وحشی را نیز به همراه داشتند، بازداشت کرده و به مراجع قضایی تحویل دادند.
همچنین، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان سنندج از دستگیری دو شکارچی متخلف در این شهرستان خبر داد. شهاب محمدی در این خصوص گفت: این افراد که قصد شکار غیرقانونی در منطقه را داشتند، به همراه ادوات شکار شامل ده دسته دام زنده گیری و سه عدد اسپیکر مخصوص شکار کبک، توسط ماموران یگان حفاظت محیط زیست شهرستان سنندج دستگیر شدند.
در خبری دیگر، رئیس اداره محیط زیست شهرستان ورزقان اعلام کرد که ماموران یگان این اداره روز جمعه ۱۷ اسفندماه، سه شکارچی غیرمجاز را که دو قبضه اسلحه مجاز و غیرمجاز و هشت عدد فشنگ و یک عدد کبک شکار شده را به همراه داشتند، در شکارگاه‌های روستای خاکوانق و هیزجان واقع در شهرستان ورزقان دستگیر کردند.
به گزارش ایرنا، رییس اداره حفاظت محیط زیست خواف اعلام کرد: شکارچیان پرنده کمیاب و در معرض انقراض هوبره در این شهرستان علاوه بر جریمه نقدی به یک سال حبس محکوم شدند. به گفته سعید شفیعیان، دو شکارچی غیرمجاز امسال هنگام تله‌گذاری برای هوبره آسیایی در دشت‌های خواف، که منجر به تلف شدن یک فرد از این گونه شده بود، دستگیر شدند. این افراد به یک سال حبس و ضبط وسایل شکار و صید به نفع محیط زیست و همچنین جزای نقدی محکوم شدند.
همچنین، فرمانده انتظامی شهرستان پارس‌آباد از کشف و ضبط سه تن و ۲۶۰ کیلوگرم چوب آلات قاچاق جنگلی توسط ماموران پلیس آگاهی و بازداشت یک متخلف محیط زیستی در این رابطه خبر داد. فیروز محمودی اظهار داشت: در پی دریافت گزارشی مبنی بر قطع غیرمجاز درختان در روستای “بیوک خانلو” شهرستان پارس آباد مغان، ماموران پلیس آگاهی پس از هماهنگی قضایی به محل اعزام و سه تن و ۲۶۰ کیلوگرم چوب آلات جنگلی را کشف و به همراه تراکتور حامل این چوبهای قاچاق ضبط کردند. وی افزود: برای فرد متهم نیز پرونده قضایی تشکیل شده و برای سیر مراحل قانونی و رسیدگی تحویل مراجع ذیربط شد.
به گزارش ایرنا، رئیس پلیس امنیت اقتصادی استان مازندران از کشف ۳۵ تن چوب آلات جنگلی قاچاق از نوع راش و توسکا به ارزش ۵۰ میلیارد ریال در شهرستان بابل خبر داد. سامع خورشاد عنوان کرد: ماموران پلیس امنیت اقتصادی شهرستان بابل با همکاری عوامل منابع طبیعی، پس از شناسایی محل این افراد متخلف به مکان مورد نظر اعزام شدند. از انبار این افراد پنج تن چوب آلات جنگلی از نوع راش و توسکا و ۳۰ تن چوب فراوری شده آماده بهره برداری کشف و متهمان نیز دستگیر شدند. با هماهنگی مراجع قضایی مکان مورد نظر پلمب و برای افراد متخلف نیز پرونده قضایی تشکیل شد.
به گزارش مهر، رئیس پارک ملی ارسباران از دستگیری قاچاقچیان چوب در جنگل‌های این پارک ملی خبر داد. حاتم شیرچنگ در این خصوص گفت: پس از دریافت گزارش‌هایی مبنی بر قطع درختان و خرید و فروش غیرقانونی چوب در حاشیه رودخانه کلیبرچای، ماموران پارک ملی ارسباران با هماهنگی دادستانی، این افراد متخلف را بازداشت و جهت سیر مراحل قانونی به مرجع قضایی تحویل دادند.
از سوی دیگر، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران از دستگیری چهار ضارب جنگلبان سرکاج شهرستان نور خبر داد. به گفته علی باقری جامخانه، این قاچاقچیان سابقه‌دار که مجهز به سلاح سرد بودند با نیروهای حفاظت محیط زیست در جنگل‌های سرکاج شهرستان نور درگیر و یکی از آنها را از ناحیه بالای قلب مجروح و متواری شده بودند. وی افزود: نهایتا یکی از متهمین خود را معرفی کرده بود و سه متخلف دیگر نیز دستگیر شدند.
در خبر دیگری نیز رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بوانات، از درگیری مسلحانه و سوءقصد به جان محیط‌بانان این شهرستان خبر داد. علی آسا در این رابطه گفت: شکارچیان غیرمجاز به جان گروهی از محیط‌بانان شهرستان بوانات سوءقصد کرده و به سوی آنها تیراندازی کردند. وی در ادامه افزود: اداره محیط زیست شهرستان بوانات این واقعه را به اطلاع مسئولان قضائی و انتظامی شهرستان رسانده و این موضوع را پیگیری میکند تا این افراد مجرم به سزای اعمال خود برسند.
حق تنفس و هوای پاک
براساس گزارش ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.
طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای بوشهر ۲۷۳، منجیل ۱۵۳، مشهد ۱۶۱، خرمشهر ۱۷۰، تهران ۱۵۶، آبادان ۱۵۸، سوسنگرد ۱۵۱، ماهشهر ۱۵۵، بهبهان ۱۴۴، رامهرمز ۱۲۰، شوشتر ۱۲۷، هویزه ۱۳۲، اهواز ۱۵۹، اصفهان ۱۶۸، شادگان ۱۴۱، هندیجان ۱۵۹، امیدیه ۱۴۴، اندیمشک ۱۱۱، دزفول ۱۰۵، خمینی شهر ۱۰۷، آبیک ۱۴۰، چالوس ۱۵۱، قهجاورستان ۱۶۰، اشنویه ۱۱۲، بندرجاسک ۱۰۲، ساوه ۱۰۷، قم ۱۰۴، کرج ۱۵۹، رفسنجان ۱۲۱، جیرفت ۱۸۰ و ساوجبلاغ ۱۱۸ ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و یا خطرناک اعلام شد.
شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.
شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق ( ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل میکند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.
به گزارش مهر، معاون توسعه و پیش‌بینی اداره کل هواشناسی اصفهان اعلام کرد که آلودگی هوا بر نوع بارش های این شهر تاثیر گذاشته است. به گفته نوید حاجی بابایی، بررسی‌ها نشان داده وجود صنایع آلاینده و شکل‌گیری جزیره حرارتی و به صورت کلی آلودگی هوا بر فراز کلانشهر اصفهان سبب تغییر نوع بارش‌ها از برف به باران شده است.
آتش سوزی
به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا میشود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.
به گزارش تسنیم، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان دزفول ضمن بیان اینکه حجم حریق در کشور در سال جاری نسبت به سال گذشته سه برابر شده است، گفت: ۵۶۰ هکتار از عرصه‌های ملی شهرستان دزفول در سال جاری دچار حریق شد. محمد شفیعی زاده همچنین اظهار داشت: در طی سال جاری، بیش از ۲۰۰۰ هکتار آتش سوزی توسط یگان حفاظت منابع طبیعی خاموش شده است.
همچنین، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران از کاشت ۴۰۲ هکتار جنگل در عرصه‌های ملی خسارت دیده بر اثر آتش سوزی و عوامل غیرطبیعی این شهرستان در سال جاری خبر داد.
فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی
خشکسالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آبهای سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.
به گزارش آفتاب نیوز، مدیرعامل آب و فاضلاب استان تهران گفت: میزان پرشدگی مخازن چهار سد از تعداد پنج سد موجود در استان تهران تنها ۵٪ است. به گفته محسن اردکانی، میزان بارندگی در استان تهران از ابتدای سال آبی نسبت به سال قبل ۱۷٪ و نسبت به میانگین بلند مدت ۴۲٪ کاهش یافته و در حال حاضر به جز سد طالقان، چهار سد لار، لتیان، ماملو وامیرکبیر فقط ۵٪ آب دارند.
علاوه بر این، مدیرکل سازمان هواشناسی استان اصفهان از کاهش ۳۴ درصدی بارندگی در این استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر داد. محمدرضا خورشیدی اعلام کرد: میزان بارش های این استان نسبت به میانگین بلند مدت نیز ۴۷٪ کاهش داشته است. به گفته وی، امسال ۵۱٪ مساحت استان اصفهان درگیر خشکسالی شدید، ۴۰٪ خشکسالی متوسط، حدود ۸٪ خشکسالی بسیار شدید بوده و تنها ۰.۲٪ از مساحت استان در شرایط ترسالی ضعیف قرار دارد.
به گزارش ایرنا، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان اظهار داشت: استفاده بی رویه از منابع آب، موجب پدید آمدن فروچاله و بیایانی شدن بخشی از اراضی این استان به ویژه در شهر قهاوند شده است. به گفته اسفندیار خزائی، بیایانی شدن قسمتهایی از اراضی این استان به دلیل کمبود بارش نیست، بلکه عمده ترین علل آن تخریب زمین، چرای مفرط دام و استفاده بی رویه از آب های زیرزمینی است.
همچنین، حسین اسماعیلیان، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد عنوان کرد که این شهر از سال ۱۴۰۰ وارد دوره تنش آبی شده و اکنون در چهارمین سال تنش آبی خود قرار دارد. بنابر این گزارش، ۹۸٪ مساحت شهرستان مشهد در وضعیت خشکسالی شدید و ۶۰٪ آن در وضعیت خشکسالی بسیار شدید قرار دارد.
به گزارش تسنیم، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان مرکزی ضمن بیان اینکه شهرهای اراک و ساوه جزو شهرهای بحرانی از نظر وضعیت آب محسوب می شوند، اظهار داشت: سال گذشته ۷۸ روستای استان مرکزی دچار تنش آبی بودند که امسال این تعداد به ۱۰۷ روستا افزایش یافته است.
علاوه بر این، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان قزوین اعلام کرد که بیش از ۱۸۰ روستای استان دارای تنش آبی هستند. داراب بیرنوندی گفت: برای گذر از بحران آب به ۶۷۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم. وی همچنین به کمبود آب به میزان ۸۰۰ لیتر در ثانیه در شهرهای محمدیه و مهرگان اشاره کرد و افزود: برای عبور از بحران آب در تابستان سال آینده در حوزه شهری استان قزوین ۱۰۵۱ لیتر در ثانیه آب شرب کم داریم.
در خبر دیگری، جواد حق لطفی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری قزوین گفت: میزان بارندگی های استان قزوین در سال جاری ۵۴٪ کاهش یافته است.
به گزارش ایلنا، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا اظهار داشت: آمار و ارقام کاهش بارندگی‌ها بیانگر خشکسالی بسیار شدید در کشور است. این مساله تامین آب شرب را با مخاطره روبرو کرده و همچنین مشکلاتی را برای تامین نیاز آب کشاورزی در بسیاری از نقاط کشور از جمله تهران، خوزستان و اصفهان به وجود آورده است. به گفته محمد جوانبخت، متوسط کاهش بارندگی‌های کشور در روزهای اخیر بیش از ۵۰٪ بوده است. جوانبخت همچنین از کاهش ۴۱ درصدی بارندگی در کشور نسبت به میانگین بلندمدت خبر داد.
افزون بر این، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور با اشاره به وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه گفت: اگر وضع به همین روند ادامه پیدا کند، امیدی برای بهبود شرایط دریاچه ارومیه نیست و وضع آن بدتر نیز خواهد شد. احد وظیفه در این رابطه عنوان کرد: از یک سو روند رشد جمعیت و به تبع آن، برداشت آب افزایشی بوده و از سوی دیگر میزان بارندگی ها کاهشی است؛ در نتیجه نامعادله‌ای شکل می‌گیرد که با گذشت هر سال تشدید میشود. وی همچنین افزود: بیشترین برداشت آب در حوضه دریاچه ارومیه مربوط به کشاورزی است. چغندر قند، یونجه و سیب بیشترین مصرف آب را در حوضه این دریاچه دارند و باید با محصولاتی که کمتر آب نیاز دارند جایگزین شوند.
به گزارش ایرنا، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری از کاهش سطح آبهای زیرزمینی این استان به دلیل برداشت‌های بی‌رویه و مدیریت نامناسب خبر داد. عبدالله درزی در این رابطه گفت: استان مازندران که زمانی جز مناطق پرآب کشور محسوب میشد، در چند سال اخیر با تنش‌های آبی مواجه شده است. در حال حاضر بخش‌های زیادی از مازندران به ویژه مناطق ساحلی تا کوهستانی شرق این استان تحت تاثیر خشکسالی خفیف تا بسیار شدید است. تداوم این وضعیت می‌تواند ضربات جبران ناپذیر زیادی برای روند توسعه این منطقه در پی داشته باشد.
همچنین، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان البرز با اشاره به کاهش ۴۱ درصدی بارندگی این استان نسبت به میانگین بلند مدت، اظهار داشت: در سال‌های گذشته ۲۵٪ آب شرب استان البرز از منابع سطحی و ۷۵٪ از آبهای زیر زمینی بود که اکنون با توسعه زیر ساخت‌ها میزان برداشت آب از سدها به ۳۲٪ و منابع زیر زمینی به ۶۸٪ رسیده است. داوود نجفیان همچنین گفت: کاهش بارندگی‌ها و خشکسالی سبب بحرانی شدن وضعیت آب سفره‌های زیر زمینی و بروز پدیده فرونشست در دشت‌های این استان شده است. به گفته وی، طبق آخرین بررسی ها میزان ذخیره آب سد کرج به ۷٪ رسیده است.
به گزارش رکنا، سحر تاج‌بخش، رئیس سازمان هواشناسی کشور ضمن بیان اینکه متوسط بارش های کشور ۳۵٪ نسبت به وضعیت نرمال کاهش داشته است، عنوان کرد: “برای نخستین بار، استان آذربایجان شرقی با کاهش ۶۰ درصدی بارندگی مواجه شده است که نشان‌دهنده شرایط نگران‌کننده منابع آبی در این منطقه است.” در همین رابطه مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی از خالی بودن ۶۱٪ حجم مخازن سدهای این استان و کاهش ۱۶ درصدی حجم آب ورودی به این سدها در سال آبی جاری خبر داد.
علاوه بر این، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران با اشاره به وضعیت نگران‌کننده فرسایش خاک و افزایش کانون‌های گرد و غبار در اطراف تهران گفت: سالانه ۵۰ میلیارد دلار هزینه فرسایش خاک در کشور است. حسن عباس نژاد در ادامه افزود: بنابر آمار رسمی متوسط فرسایش خاک در کشور ۱۸ تن در هکتار بوده، در حالی که این رقم در برخی مناطق کشور ۲۴ تن در هکتار نیز گزارش شده است. این وضعیت ناشی از خشکسالی‌های اخیر، کاهش پوشش گیاهی و تخریب عرصه‌های طبیعی است.
عباس نژاد همچنین فرسایش خاک و خشک شدن تالاب‌های الله‌آباد در قزوین و تالاب بندعلی خان در مناطق اطراف ورامین و تبدیل آنها به کانون های گرد و غبار را از جمله علل افزایش آلودگی هوای پایتخت عنوان کرد و افزود: “در حال حاضر حدود ۵۰ کانون گرد و غبار در کشور داریم و مجموعاً در حدود ۴۰ میلیون هکتار وسعت کانون‌های گردوغبار کشور است که با تولید نزدیک به ۴ میلیون تن گرد وغبار، تأثیرات منفی اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی گسترده‌ای به همراه دارند.”
به گزارش ایسنا، ایران برای پنجمین سال متوالی درگیر خشکسالی است و این روند، منابع آبی کشور را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است. بر اساس گفته های سخنگوی صنعت آب کشور، بارش‌های سال جاری در مناطق خشک، تنها سطح زمین را مرطوب می‌کنند و تاثیری در ایجاد جویبارهای پایدار یا افزایش ذخایر آب ندارند. همچنین ورودی آب سدهای کشور در سال جاری ۹.۵ میلیارد مترمکعب بوده که نسبت به سال گذشته بیانگر افت ۳.۵ میلیارد مترمکعبی است. بر اساس این گزارش، میزان بارش‌های استان تهران نیز نسبت به سال گذشته ۲۵٪ و در قیاس با میانگین بلندمدت نیز ۴۶٪ کاهش یافته است.
از سوی دیگر، مدیر بهره‌برداری و نگهداری از تأسیسات سد و نیروگاه‌های زاینده رود و کوهرنگ اعلام کرد که به دلیل کاهش بی سابقه حجم مخزن سد زاینده رود، نیروگاه این سد از مدار تولید خارج شده است. مجتبی موسوی نائینی همچنین اظهار داشت: ذخیره سد زاینده رود به ۱۳۸ میلیون مترمکعب رسیده و در حال حاضر ۸۹٪ ظرفیت مخزن آن خالی است. وی همچنین گفت: ذخایر آب سد زاینده رود در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۵۳٪ و نسبت به بلند مدت ۷۹٪ کاهش یافته است.
به گزارش مهر، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی عنوان کرد: در حال حاضر ۹۰٪ حجم سد دوستیِ استان خراسان رضوی خالی است. بنابر این گزارش، سد دوستی تا تاریخ ۱۸ اسفند ماه سال جاری تنها ۱۰.۳٪ ذخیره آب داشته و عملا در حال خروج از چرخه تأمین آب شرب مشهد است.
همچنین، مدیرکل منابع طبیعی استان بوشهر ضمن اشاره به وجود ۱۰۲ هزار هکتار اراضی بیابانی در این استان، اظهار داشت: هم اکنون ۱۱ کانون بحرانی فرسایش بادی در استان وجود دارد و اکوسیستم استان بوشهر به جز شهرستان‌های جم و کنگان در محدوده‌ی بیابانی شمرده میشود.
در گزارش دیگری، هاشم فاطمی، مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری از کاهش ۵۵ درصدی بارش این استان در سال جاری خبر داد و اعلام کرد: سال گذشته نیز بارندگی‌های استان ۴۰٪ کاهش داشت و نتیجه آن افت محسوس منابع آبی در این استان است.
به گزارش همشهری آنلاین، سخنگوی صنعت آب اعلام کرد که تصاویر منتشر شده از وضعیت بد سدهای تهران از جمله موتور سواری در بستر سد لتیان صحت دارد. به گفته وی، با ادامه روند فعلی تا تابستان سال ۱۴۰۴ مخازن آب سطحی تهران از دست خواهد رفت.
به گزارش مهر، استان تهران در سال‌های اخیر با یکی از جدی‌ترین بحران‌های آبی خود مواجه شده است. کشاورزی در دشت‌های ورامین و شهریار که تأمین‌کننده بخشی از محصولات کشاورزی پایتخت است، به دلیل کاهش منابع آبی، با خطر تعطیلی روبرو شده اند. در این گزارش آمده است، ۸۵٪ از حجم سدهای استان تهران خالی بوده و این وضعیت، تأمین آب شرب و کشاورزی را به چالشی بزرگ تبدیل کرده است. به گفته محسن اردکانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران، کاهش ۴۰ درصدی بارش های این استان در سال جاری و برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی باعث شده تا ۷۰٪ چاه‌های استان تهران در آستانه خشکی قرار بگیرند.
از سوی دیگر، مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای گلستان اعلام کرد که از مهر تا بهمن امسال، بارش‌های این استان نسبت به سال گذشته ۳۹.۶٪ و نسبت به میانگین بلندمدت ۲۵.۳٪ کم شده است. عبدالرضا کابلی در ادامه افزود: حجم آب در رودخانه اترک ۷۹.۶٪، گرگانرود ۶۵٪ و قره‌سو ۶۱.۷٪ کاهش یافته است. همچنین ذخیره آبخوان‌های کم‌عمق ۲۲۷ میلیون مترمکعب و عمیق ۷۷.۵۸ میلیون مترمکعب افت پیدا کرده است.
به گزارش تسنیم، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان لرستان از کاهش ۶۰ درصدی حجم رودخانه‌های این استان نسبت به میانگین بلندمدت خبر داد. داریوش حسن‌نژاد ضمن اشاره به افت سالانه ۲۰ سانتیمتری سطح آبهای زیرزمینی لرستان گفت: این میزان کاهش معادل از دست رفتن ۲۷ میلیون مترمکعب از ذخایر آبی استان در سال است.
علاوه بر این، مدیرمنابع آب شهرستان مهاباد از کاهش ۵۴ درصدی حجم ذخیره آب سد این شهرستان در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته خبر داد. خالد رحمانی همچنین گفت: امسال حجم آب ورودی به مخزن سد مهاباد نیز ۸۷٪ کاهش یافته است.
به گزارش مهر، محمدصادق معتمدیان، استاندار تهران با اشاره به چالش‌های جنوب شرق تهران، عنوان کرد: کمبود منابع آب و نشست زمین تا ۳۶ سانتی‌متر در برخی مناطق جز اصلی ترین مشکلات این منطقه به شمار می آیند.
بحران فرونشست در ایران
یکی از مسائلی که در اثر برداشت بی‌رویهٔ آب زیرزمینی رخ می‌دهد، فرونشست زمین است. امری که به گفته برخی از کارشناسان، عدم مدیریت آب های سطحی موجود توسط مسئولان متولی و نهایتا اقدام به برداشت بیش از حد از آبهای زیرزمینی، رشد به سزایی به آن می بخشد. نشست زمین باعث ایجاد شکاف‌های عمیق در سطح زمین، کج شدن لوله‌های چاه، خرابی ساختمان‌ها و نهایتا ایجاد تلفات جبران ناپذیر برای انسان ها و دیگر موجودات زنده می شود.
به گزارش ایرنا، رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اعلام کرد که مساحت زون ( منطقه) فرونشستی اصفهان تحت تنش آبی در حال افزایش است و با این رویه هر سال گسترش بیشتری پیدا میکند. علی بیت‌اللهیدر این رابطه افزود: نرخ فرونشست اصفهان به طور میانگین بین ۱۵ تا ۱۸ سانتی‌متر در سال است. در این استان ۲۵ شهر در منطقه های فرونشستی واقع شده‌اند و این آمار از همه استان‌های ایران بیشتر است.
از سوی دیگر، مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران از مشاهده پدیده فرونشست در مساحت زیادی از دشت ورامین خبر داد و اظهار داشت: در این خصوص بررسی‌هایی در مدت اخیر انجام شده و نقشه های تهیه شده نیز برای ما ارسال شده است.
در همین رابطه، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر عنوان کرد: “تهران با جمعیتی بیش از ۱۵ میلیون نفر و تراکم ۱۹ برابری نسبت به میانگین کشور، با بحران فرونشست زمین به دلیل کم‌آبی مواجه است.” به گفته مهدی پیرهادی، نرخ فرونشست در برخی از مناطق جنوب و جنوب غربی تا ۳۱ سانتی‌متر در سال رسیده و ممکن است در ۱۰ سال آینده به چند متر نیز برسد. این مسئله جان شهروندان، ساختمان‌های فرسوده و تأسیسات شهری را تهدید میکند.
بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی
به گزارش برنا، معاون مدیرکل و سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران از پلمب چهار مرکز بزرگ جمع‌آوری و تفکیک غیرمجاز زباله در مناطق ۱۲ و ۱۶ این شهر خبر داد. امیر فاتح وحدتی در این خصوص گفت: این اقدام در راستای اجرای قوانین مدیریت پسماند و جلوگیری از آلودگی‌های زیست محیطی و با دستور مقام قضایی و همکاری قرارگاه شهید اسداللهی، کلانتری ۱۱۶ مولوی و ۲۰۸ پایانه جنوب انجام شد.
از سوی دیگر، مدیرعامل شرکت پسماند شهر تهران از کمبود مخازن زباله در برخی مناطق این شهر خبر داد گفت: کمبود مخزن و همکاری نکردن شهروندان در قرار دادن زباله در ساعات شامگاهی علت اصلی پر شدن زودهنگام محازن زباله سطح شهر است.
همچنین، نائب رئیس شورای شهرستان فارسان از وجود بیش از ۱۰۰ محل دفن پسماند غیر اصولی در استان چهارمحال و بختیاری خبر داد. به گفته مهری امینی، ایجاد آلودگی خاک و منابع آب، شیوع حشرات موذی، سگ‌های ولگرد و انواع بیماری‌ها، از تبعات وجود این مکانها به حساب می آیند.
به گزارش همشهری آنلاین، معضل زباله در مازندران به یک چالش بزرگ تبدیل شده و فعالان محیط زیست معتقدند که در سه دهه اخیر اقدامی در این استان جهت تفکیک زباله انجام نشده و ظاهرا مدیران استانی در این سی سال اعتقادی به انجام این کار نداشته‌اند. ظرفیت سایت دفن زباله عمارت شهرستان آمل که در ۳۰ سال اخیر به عنوان محل دپوی پسماند استفاده می‌شده، تکمیل شده است. در طی این سالها شیرابه پسماندها به رودها و زمین های کشاورزی این منطقه خسارات زیادی را وارد کرده است.
به گزارش رکنا، صدرالدین علیپور، کارشناس محیط زیست، ضمن هشدار درباره وضعیت بحرانی پسماند و زباله در استان‌های شمالی کشور، از احتمال رسیدن این وضعیت به مرحله‌ای غیرقابل کنترل خبر داد. به گفته وی شرایط کنونی نشان‌دهنده روندی است که در ۲۰ سال اخیر بدتر شده و اگر به آن رسیدگی نشود، تهدیدات جدی‌تری در انتظار این مناطق خواهد بود. به‌ویژه با توجه به حجم زیاد مسافران و پسماندها در ایام تعطیلات، این مناطق در معرض تهدید جدی قرار دارند.
در خبر دیگری به گزارش روزنامه پیام ما، استاندار گیلان از وضعیت بحرانی زیست محیطی تالاب انزلی خبر داد و گفت: روزانه حدود ۱۵ هزار مترمکعب پساب از شهرک صنعتی رشت وارد دو رودخانه زرجوب و گوهررود میشود. همچنین، فاضلاب انسانی شهرهای رشت، انزلی، صومعه‌سرا، خمام، ماسال، فومن و بیش از ۷۰۰ روستا نیز به این رودخانه‌ها سرازیر شده و درنهایت به تالاب انزلی می‌رسد.
هادی حق‌شناس در ادامه ضمن اشاره به حجم بسیار بالای رسوبات ورودی به تالاب انزلی، گفت: در سال‌های گذشته، روی رسوبات تالاب، دو تا سه متر آب وجود داشت، اما اکنون این رسوبات از سطح آب بیرون زده‌اند و وضعیت وخیم‌تر شده است. مرکز تحقیقات شیلات اعلام کرده است که تالاب انزلی زمانی زیستگاه حدود ۷۰ گونه آبزی بوده، اما اکنون نیمی از این گونه‌ها از بین رفته‌اند.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید