گاردین / ۱۸ مارس ۲۰۲۵
مقامات مدعی‌اند که این حملات به آزادی گروگان‌های بیشتر منجر خواهد شد، اما برخی عوامل سیاسی را در تصمیم نتانیاهو مؤثر می‌دانند.
اسرائیل حملات گسترده‌ای را در غزه از سر گرفته و موجی از حملات هوایی و آتش توپخانه را علیه اهدافی در سراسر این سرزمین ویران‌شده انجام داده است. به گفته مقامات فلسطینی، بیش از ۳۰۰ نفر کشته و صدها نفر دیگر زخمی شده‌اند.
تلفات شامل برخی از مقامات ارشد حماس و همچنین تعداد زیادی از غیرنظامیان، از جمله زنان و کودکان، بوده است. بیمارستان‌ها و تیم‌های دفاع مدنی اعلام کرده‌اند که با حجم بالای مجروحان مواجه شده و تحت فشار قرار گرفته‌اند.
اسرائیل همچنین دستور تخلیه مناطقی در شمال و مرکز غزه، نزدیک به محدوده مرزی، را صادر کرده است که نشان می‌دهد احتمالاً حمله‌ای زمینی در شرف وقوع است. صدها و شاید هزاران فلسطینی که اخیراً به خانه‌های خود، اغلب ویران‌شده، بازگشته بودند، بار دیگر آواره شده‌اند.
* چرا این حملات اکنون انجام می‌شود؟
دولت اسرائیل طی هفته‌های گذشته تهدید به آغاز حمله کرده بود.
مقامات اسرائیلی می‌گویند که هدف گرفتن رهبران حماس – که در هفته‌های اخیر بار دیگر برای کنترل غزه ظهور کرده‌اند – به آزادی گروگان‌های بیشتر منجر خواهد شد. با این حال، بسیاری از خانواده‌های گروگان‌ها در اسرائیل این ادعا را رد می‌کنند.
از نظر عملی، اسرائیل اکنون توانمندی‌هایی دارد که شش هفته پیش فاقد آن بود. ذخایر مهمات – تا حدی به لطف تحویل از سوی ایالات متحده – تکمیل شده است، اهداف جدیدی از میان رهبران حماس شناسایی شده‌اند، هواپیماها و سایر تجهیزات تعمیر شده‌اند و نیروهای نظامی استراحت کرده‌اند.
* این حملات چه معنایی برای آتش‌بس دارد؟
حمله جدید، ۱۶ روز پس از پایان یافتن نخستین مرحله از سه مرحله توافق آتش‌بس که در ژانویه به دست آمده بود، صورت می‌گیرد. قرار بود این سه مرحله به پایان قطعی جنگ، خروج کامل اسرائیل از غزه و آزادی تمامی گروگان‌های اسرائیلی باقی‌مانده که از زمان حمله ناگهانی حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اسارت درآمده بودند، منجر شود. آن حمله منجر به کشته شدن ۱۲۰۰ نفر، عمدتاً غیرنظامی، شد. حمله متعاقب اسرائیل نیز تاکنون بیش از ۴۸,۷۰۰ نفر را، که اکثریت آن‌ها غیرنظامی بوده‌اند، به کام مرگ کشانده است.
مذاکرات غیرمستقیم برای جلوگیری از ازسرگیری خشونت متوقف شده است. اسرائیل پیشنهاد داده که مرحله اول آتش‌بس به مدت ۳۰ تا ۶۰ روز تمدید شود تا زمینه آزادی گروگان‌های بیشتری در ازای آزادی زندانیان فلسطینی فراهم شود، اما حماس این پیشنهاد را رد کرده است.
دولت اسرائیل استدلال می‌کند که حماس توافق اولیه آتش‌بس را با امتناع از آزادی گروگان‌های جدید نقض کرده است. در مقابل، حماس می‌گوید که اسرائیل این توافق را نقض کرده و از تعهد اولیه خود برای ورود به مرحله دوم برنامه‌ریزی‌شده – که در آن آزادی گروگان‌های بیشتری قرار بود انجام شود – سر باز زده است.
* چه دلایل دیگری برای حملات جدید مطرح شده‌اند؟
منتقدان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، دلایل دیگری را – یا حداقل زمان‌بندی این حمله را – عامل این اقدام می‌دانند.
یکی از دلایل مطرح‌شده این است که نتانیاهو هرگز قصد نداشت به مرحله دوم آتش‌بس وارد شود، چراکه این مرحله مستلزم خروج نیروهای اسرائیلی از غزه بود، که عملاً حماس را به عنوان حاکم بالفعل این منطقه باقی می‌گذاشت. به گفته مقامات بشردوستانه در غزه، این سازمان اسلام‌گرای شبه‌نظامی در هفته‌های اخیر بار دیگر کنترل خود را تثبیت کرده است؛ مقام‌های غیرنظامی به سمت‌های پیشین خود بازگشته‌اند و شاخه نظامی ضعیف‌شده این گروه هزاران نیروی جدید جذب کرده است.
دلیل دوم که مطرح می‌شود، حمایت کامل دولت ترامپ از حملات مجدد اسرائیل علیه حماس است.
سپس عوامل سیاسی داخلی نیز مطرح هستند، که منتقدان نخست‌وزیر اسرائیل به طور گسترده‌ای به آن‌ها اشاره می‌کنند. نتانیاهو برای کسب حمایت متحدان راست‌گرای خود به‌منظور پیروزی در رأی‌گیری‌های حیاتی در پارلمان اسرائیل طی روزها و هفته‌های آینده و همچنین حفظ قدرتش، به این حملات نیاز دارد. این متحدان به‌شدت با پایان دائمی درگیری‌ها در غزه مخالف بوده‌اند و یکی از آن‌ها در اعتراض به آتش‌بس ژانویه از سمت وزارتی خود استعفا داد. حالا این حمایت حیاتی – حداقل در کوتاه‌مدت – برای نتانیاهو تضمین شده است.
نتانیاهو همچنین به اتهام فساد در حال محاکمه است. در صورت محکومیت، ممکن است با مجازات زندان روبه‌رو شود. به گزارش رسانه‌های اسرائیلی، روز سه‌شنبه، یک دادگاه با درخواست نتانیاهو برای عدم حضور در جلسه محاکمه همان روز به دلیل «ازسرگیری جنگ» موافقت کرد.
روز یکشنبه، نتانیاهو اعلام کرد که قصد دارد رئیس سازمان امنیت داخلی اسرائیل را برکنار کند. این اقدام به عنوان تلاشی دیگر برای تضعیف نظارت‌های دموکراتیک در اسرائیل تلقی شده است و انتظار می‌رود اعتراضات گسترده‌ای در اواخر این هفته رخ دهد. اکنون، هواداران نتانیاهو می‌توانند این اعتراضات را به عنوان اقدامی «ضد ملی» معرفی کنند. نظرسنجی‌های اخیر نشان داده‌اند که اکثریت قاطع اسرائیلی‌ها از آتش‌بس در غزه برای بازگرداندن ۵۹ گروگان باقی‌مانده حمایت می‌کنند، هرچند حمایت از ادامه جنگ تا «پیروزی کامل» بر حماس همچنان بالاست.
* چه اتفاقی ممکن است در آینده رخ دهد؟
واقعیت تلخ این است که وقفه درگیری‌های دوساله بین اسرائیل و حماس اکنون به پایان رسیده است. به نظر می‌رسد که دستیابی به توافقی برای متوقف کردن حملات جدید اسرائیل در آینده نزدیک بعید باشد.
مقامات اسرائیلی به‌صراحت اعلام کرده‌اند که این حملات تنها آغاز یک عملیات بسیار گسترده‌تر است که تا زمان آزادی ۵۹ گروگان اسرائیلی باقی‌مانده در غزه ادامه خواهد داشت؛ بیش از نیمی از آن‌ها گمان می‌رود که جان خود را از دست داده‌اند. این وضعیت به‌ناچار به تلفات گسترده غیرنظامیان، آوارگی‌های بیشتر و ویرانی‌های فزاینده منجر خواهد شد.
بحران انسانی در غزه که با ورود گسترده کمک‌های بشردوستانه در طول آتش‌بس تا حدی کاهش یافته بود، اکنون دوباره رو به وخامت است. دو هفته پیش، اسرائیل محاصره کامل غزه را اعمال کرد و مدعی شد که حماس از کمک‌ها به نفع خود سوءاستفاده کرده و توافق را نقض کرده است. حماس این ادعا را رد کرده است. مقامات بشردوستانه می‌گویند که سازمان‌های امدادرسانی و فروشگاه‌های غزه در حال حاضر ذخایر اساسی کافی برای حدود سه هفته دارند، اما خشونت‌های جدید روند توزیع این کمک‌ها را بسیار دشوارتر خواهد کرد.
ایران امروز
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید