ار اف ای – چند روز بعد از آن که سازمان بینالمللی مهاجرت اعلام کرد که دولت جمهوری اسلامی موج وسیعی از اخراج اجباری شهروندان افغان را آغاز کرده، یک نمایندۀ مجلس گفت طی هشت ماه، حدود یک میلیون تبعه افغانستانی غیرمجاز به کشورشان بازگردادنده شدهاند.

روز شنبه ۱۷ خرداد، علی اصغر نخعی راد، نمایندۀ مشهد و عضو کمیسیون امور داخلی کشور در یک نشست خبری گفت که به رغم بازگشت نزدیک به یک میلیون تبعۀ افغانستان طی هشت ماه اخیر، باز هم خروج آنها از کشور «احساس نمی شود»، زیرا دوباره «با گذرنامه و قانونی، یا به شکل غیر قانونی» به ایران باز میگردند.
او یکی از دلایل این وضعیت را تصمیمگیریهای گوناگون توسط سازمانهای مختلف دانست که هرکدام «به فراخور شرایط و عرق سازمانی خود در مورد اتباع عمل میکند.»
اما به گفتۀ وی با تأسیس سازمان ملی مهاجرت، همۀ تصمیمها در یک جا متمرکز خواهد شد و از جمله وزارت اطلاعات، آموزش و پرورش، اطلاعات سپاه و فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی زیر نظر آن سازمان عمل خواهند کرد.
لایحۀ تشکیل سازمان ملی مهاجرت که وابسته به وزارت کشور خواهد بود، در فروردین ماه گذشته (۱۴۰۴) به مجلس رفت اما این سازمان هنوز شکل نگرفته است.
باید از اتباع خارجی رضایت داشت
نمایندۀ مشهد توضیح داد که بر اساس لایحۀ ارائهشده، «نیمی از اتباع خارجی کنونی باید از ایران خارج شوند و به اتباع خارجی قانونی نیز کارت اشتغال داده میشود، اما اگر از آنها رضایت حاصل نشود این اتباع نیز به کشورشان بازگردانده میشوند.»
معلوم نیست این «رضایت» به چه معناست و چه کسی یا کدام نهاد باید از تبعۀ خارجی ابراز رضایت کند.
نخعی راد اضافه کرد که طبق قوانین جدید (که هنوز به تصویب نرسیده)، «اتباع خارجی حق فروشندگی و فعالیت در بسیاری از مشاغل را ندارند و فقط میتوانند به عنوان کارگر، آن هم در مشاغلی که مورد نیاز است کارت اشتغال بگیرند.»
او توضیح نداد که مثلاً اگر یک تبعۀ خارجی دارای تحصیلات عالی باشد، حق چه نوع شغلهایی را خواهد داشت.
نخعی راد ابراز امیدواری کرد که طرح «انسداد فیزیکی و الکترونیکی مرزهای شرقی» تا ۲ سال دیگر تکمیل شود و بدین ترتیب جریان ورود انبوه مهاجران افغان به ایران کاهش یابد.
بر اساس گزارش سازمان بینالمللی مهاجرت که روز ۱۳ خرداد منتشر شد، طی پنج ماه نخست سال جاری میلادی، بیش از ۴۵۰ هزار مهاجر افغان از ایران به کشورشان بازگشتهاند. اگرچه بخشی از این بازگشتها داوطلبانه است، اما اکثر این مهاجران بهزور از ایران اخراج میشوند.
مقامات جمهوری اسلامی در حالی اخراج اجباری اتباع افغانستان را توجیه میکنند که از سوی دیگر تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر ممنوعیت ورود ایرانیان به آمریکا را «نژادپرستانه» و «خصومتآمیز» میدانند.