ایران وایر
در حملات اسراییل در سحرگاه جمعه ۲۳خرداد۱۴۰۴ به ایران ، بهجز فرماندهان ارشد سپاه و مقامات نظامی و هستهای جمهوری اسلامی، جان غیرنظامیان هم گرفته شده است.
روزنامه «هممیهن»، روایت یکی از آنها را منتشر کرد. «پرنیا عباسی»، دختر شاعری که خبرگزاری «فارس» تصویر موهای خونین او را روی یک تشک صورتی مانده زیر آوار منتشر کرد.
اما نه پرنیا تنها بود، نه سقف بالای سرش که بر سرش آوار شد، تنها سقفی که جان مردم عادی را در میانه جنگی که در آن هیچ نقشی نداشتند، گرفت.
این گزارش، داستان زندگی بعضی از آنهاست، آنهایی که شب را در خانهشان خوابیدند، اما صبح فردا را هرگز ندیدند. داستان آنهایی که حکومت «شهید شدنشان» را تبریک میگوید و در طرف دیگر، به هیچ شمرده میشوند.
***
پرنیا عباسی، شاعر جوانی که از عشق میسرود
پرنیا عباسی آریمی، احتمالا شناخته شدنترین چهره از میان غیرنظامیان کشتهشده در حملات سحرگاه جمعه اسراییل است. روزنامه هممیهن با یکی از دوستانش که قرار بود صبح آن روز او را ببیند، مصاحبه کرده است. نوشته که او شاعر، معلم زبان انگلیسی و کارمند بانک ملی بوده است.
به گفته یک شخص مطلع که مدتی را به پرنیا آموزش شعر سرودن داده، او سه سال پیش وقتی ۲۱ساله بوده، دستبهکار آموختن شعر میشود. نام پدرش «پرویز» و نام مادرش «معصومه» بوده است. منابع «ایرانوایر» تاکید کردهاند که گمانهزنیهای مطرحشده در شبکههای اجتماعی مبنی بر اینکه او دختر «فریدون عباسی»، مهندس و مقام هستهای جمهوری اسلامی است، نادرست است.
یک شخص مطلع به ایرانوایر گفته است که خانواده پرنیا ارتباطی با نظام نداشتهاند و فقط مجاورت خانه آنها با یکی از خانههای محل سکونت مقامات جمهوری اسلامی در محدوده خیابان ستارخان، ناقوس مرگ را برای او و خانواده چهارنفرهشان به صدا درآورده است: «کل خانواده از بین رفتند، خودش و برادر کوچکترش پرهام و پدر و مادرش از دنیا رفتند.»
معلم شعر پرنیا درباره او به ایرانوایر میگوید: «جزو جوانترین دانشجوها بود. از بچههای دهه ۸۰ و نسلی که دخترهایش به نترسی و شجاعت و امید و آرزو و شور زندگی، مشهورند.»
او با تاکید بر این که نشریه «وزن شعر»، برخی از شعرهای پرنیا را منتشر میکرده، میگوید: «یک بار “وزن شعر”، درباره شعرای دهه ۸۰ با من گفتوگویی میخواست داشته باشد و قرار شده بود چند شاعر جوان هم بیایند. کار پرنیا آن قدر خوب بود که در آن گفتوگو، من از پرنیا دعوت کرده بودم.»
او درباره سبک شعری این دختر جوان هم میگوید: «پرنیا شعرهای اجتماعی میگفت، ولی اعتراضی نه. خیلی دنیای بچهگانهای داشت. عاشقانه مینوشت. تازه شروع کرده بود جهان خودش را بزرگتر کردن. بههمین خاطر مثل بقیه همنسلیهایش قالب شعرش انتقادی نبود. به هر حال وقتی از آن نسل هستید و ایران زندگی کنید، نمیشود بیتفاوت باشی به اتفاقات وحشتناکی که میافتد، ولی وجه قالب شعرش یا لایه رویی شعرش حداقل انتقادی نبود.»
او خاطرهای از پرنیا نیز تعریف کرده و میگوید: «جلسه اول به من گفت، مادرم همسن شماست. مادرش کارمند بانک بود ظاهرا. زبان انگلیسی او خیلی خوب بود و خودش شعرهایش را ترجمه میکرد.»
به گفته این شاعر و مدرس شعرسرایی، پرنیا چند هفته پیش شعرهای جدیدش را برای او فرستاده بوده: «خیلی درگیر درس و دانشگاه بود و خیلی دنیای آنارشیستی نداشت. شاعر خوبی بود. قدرت تصویرپردازی و تخیل خیلی قوی داشت. بچهای بود که در کارگاه خیلی همه دوستش داشتند.»
امیرعلی، نیلوفر، پارسا منصور، پارسا، احسان و دختر ۹سالهاش
پرنیا عباسی و خانواده او، تنها کشتهشدگان غیرنظامی حملات اسراییل نیستند، اما در نبود رسانه مستقل و بیاعتمادی عمومی به رسانههای وابسته به حکومت، شمار دقیق غیرنظامیان کشته شده در حملات اسراییل برای هیچکس روشن نیست. بااینحال، رسانههای ایران جسته گریخته اسامی برخی را منتشر کردهاند. از قضا همگی هم به یک فدراسیون ربط داده شدهاند.
کانال تلگرام هیات تکواندو استان فارس، اسم و تصویر یک نوجوان به نام «امیرعلی امینی» را منتشر کرده است. رسانهها هم «شهید شدن» او را «تبریک» گفتهاند، اما نه سن و سال او را منتشر کردهاند، نه نحوه کشته شدنش را. حتی معلوم نیست در کدام شهر ایران هدف حمله قرار گرفته و جانش را از دست داده است.
«پارسا منصور» نیز، ورزشکار پدلکار ایرانی بود که گفته میشود در حملات اسراییل جان باخته است. فدراسیون تنیس ایران او را بازیکن حرفهای در رشته «پدل» دانسته و مدعی شده که او پس از تمرین راهی منزل شده بود که براثر حملات اسراییل به ایران، جان خود را از دست داده است.
اما ظاهرا آقای منصور، تنها پارسایی نبوده که در حملات اسراییل کشته شده است. «مهدی بیک»، خبرنگار روزنامه «اعتماد» در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی «ایکس»، درباره سرباز وظیفهای با نام کوچک «پارسا» نوشته که برای مرخصی به خانه آمده بوده، ولی در حمله اسراییل به منزل «احمدرضا ذوالفقاری»، از مقامات هستهای جمهوری اسلامی، براثر انفجار جانباخته است.
آقای بیک نوشته است: «در محله پاتریس لومومبا خیابان آبشوری هستم. بهزحمت فیلمی از ساختمان محل ترور احمدرضا ذوالفقاری، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی هستهای را گرفتم. آتشنشانان خاکبرداری میکنند تا پیکر پارسا، سرباز ۲۵سالهای که برای مرخصی به خانه آمده را بیابد. باخاله پارسا صحبت کردم، خون گریه میکرد. به کدامین گناه؟!»
«نیلوفر قلعهوند»، مربی «پیلاتس» نیز، یکی دیگر از کشتهشدگان حملات سحرگاه ۲۳خرداد اسراییل است. رسانههای داخل ایران نوشتهاند که او بههمراه پدر و مادرش و در منزل مسکونی آنها کشته شده است. خانم قلعهوند مربی باشگاه ورزشی «جوان پلاس» در نیاوران بود.
کاربران نزدیک بهحکومت که در ادبیات رایج، «ارزشی» خوانده میشوند، علیرغم اینکه حکومت در سالهای اخیر فعالیت ورزشکاران زن در شبکههای اجتماعی را بهشدت محدود کرده، ویدیویی تبلیغاتی از باشگاهی که او در آن مربی بوده و در حال ورزش کردن است را، بازنشر کردهاند. خانم قلعهوند در این ویدیوها حجاب اجباری بر سر ندارد و تنها کلاه بر سر گذاشته است. کاربران نزدیک به حکومت او را «شهید» خطاب کردهاند.
همچنین یک استوری از یک کاربر نزدیک به حکومت در شبکههای اجتماعی بارها بازنشر شده که در آن، او گفته است: «وقتی نیلوفرها پرپر میشوند، دیگر فقط داغ نیست که بر دل میماند… سنگینی ماموریتی است که از حاجیزادهها [اشاره به امیرعلی حاجیزاده، فرمانده هوافضای سپاه در که در حملات ارتش اسراییل کشته شد] بر دوش مانده است.»
گزارشهایی از کشته شدن یک جوان دیگر به نام «محمد ذوالفقاری» نیز منتشر شده است. اگرچه صفحه توییتر او پر است از بازنشر محتواهایی از کاربران منتقد نظام جمهوری اسلامی، اما گمانهزنیهایی درباره اینکه او فرزند احمد ذوالفقاری است نیز، مطرح است. ایرانوایر نمیتواند بهطور مستقل، ارتباط او با احمد ذوالفقاری را رد یا تایید کند.
«احسان اشراقی» و تنها فرزندش «باران اشراقی»، دختربچه ۹ساله نیز، گفته میشود که از دیگر غیرنظامیان کشته شده در جریان حملات اسراییل در سحرگاه جمعه ۲۳خرداد۱۴۰۴ هستند. رسانه «بامدادنو»، ضمن انتشار تصویری از او و دختر خردسالش نوشته که او ۴۸ سال داشته و کارمند بانک بوده و همسرش که کارمند دانشگاه بوده، پس از مجروح شدن، به تازگی از بیمارستان مرخص شده است.
غیرنظامیان جان باخته؛ انکار از یک سو، قربانی پروپاگاندا از سوی دیگر
یک فعال مدنی و زندانی سیاسی سابق در ایران با تاکید بر اینکه قربانیان غیرنظامی و کسانی که حتی نسبتی با مقامات جمهوری اسلامی نداشته از هر دو سوی ماجرا و بهشکلی مضاعف قربانی شدهاند، میگوید: «از طرفی، موجی در ایران وجود دارد که اسراییل با مردم کاری ندارد. شاید هدف او زدن مردم عادی نباشد، اما خانههایی که هدف بودهاند و تخریب شدهاند، همسایه دارند و متاسفانه جان افرادی را که بعضا حتی با حکومت ممکن است مشکل داشته باشند را هم، گرفته است.»
اشاره این زندانی سیاسی سابق، به محتوای شبکههای اجتماعی است که در آن، اغلب شهروندان عادی کشتهشده در حملات اسراییل به حکومت منتسب دانسته شدهاند. این رویکرد زمانی مطرح شد که مقامات اسراییلی، از جمله «بنیامین نتانیاهو»، حتی پیش از حمله، بارها مردم ایران را خطاب قرار داده و علنا اعلام کردهاند که حساب مردم را از حکومت جدا میدانند. نتانیاهو در یکی از آخرین سخنرانیهایش بعد از حمله به ایران، خطاب به مردم ایران گفته است که «روز آزادی نزدیک است.»
فعال مدنی که با ایران وایر گفتوگو کرده، توضیح میدهد: «این یک وجه ماجراست که اصولا قربانیان غیرنظامی و مردم عادی جانباخته را منکر میشود، اما وجه دیگر حکومت است که دنبال شهیدسازی است.»
به گفته این فعال مدنی، قاطبه مردم ایران مخالف سیاستهای جمهوری اسلامی، برنامه اتمی آن و ضدیت با غرب و اسراییل هستند و احتمالا بین این افراد جانباخته که ربطی هم به حکومت نداشتهاند، بودهاند کسانی که مخالف نظام و سیاستهایش باشند: «بعید میدانم آن مربی پیلاتسی که تا زنده بود نمیگذاشتند ویدیوهایش را منتشر کند و زندگی حرفهای خود را داشته باشد، خواسته باشد شهید شود. جمهوری اسلامی میخواهد از این شهروندان بیگناهی که قربانی سیاستهای قلدرمآبانه او در منطقه شدهاند هم سواستفاده کند. از آب گلآلود دارد ماهی میگیرد.»
اشاره او به نیلوفر قلعهوند است که پیشتر درباره انتشار ویدیویی از او در حال ورزش کردن توسط کاربرهای ارزشی، توضیح داده شد.
البته سواستفاده حکومت از جانباختگان غیرنظامی و غیروابسته به حکومت در حملات اسراییل، به همینجا ختم نمیشود. روز شنبه ۲۴خرداد۱۴۰۴، یک منبع آگاه به ایرانوایر اطلاع داد که «کمیته المپیک جمهوری اسلامی» در نامههایی محرمانه خطاب به فدراسیونها و انجمنهای ورزشی، از تمامی آنها خواسته که نام تمامی کشتهشدگان در حملات اسراییل به شهرهای ایران را در فهرست ورزشکاران رشتههای ورزشی خود مطابقت دهند.
برای مثال، دو فدراسیون دوچرخهسواری و کوهنوردی، نام «نجمه شمس» را بهعنوان ورزشکار حرفهای رشتههای خود معرفی کرده و درگذشت او را تسلیت گفتهاند.
منبع آگاه ایرانوایر گفته که با توجه به هزینههای بینالمللی و همینطور بُرد تبلیغاتی کشته شدن ورزشکاران حرفهای در منازعات نظامی، «محمود خسرویوفا»، رییس کمیته المپیک جمهوری اسلامی، به تمامی فدراسیونها و انجمنهای ورزشی دستور داده که چکلیستی از افرادی که حتی بهصورت تفریحی در هیاتها، انجمنها و باشگاههای ورزشی نامنویسی کردهاند را در اختیار این کمیته و همینطور «حراست وزارت ورزش و جوانان» قرار دهند.