میزگرد «مکانی امن برای علم» در نشست خبری در مارسی. ۲۶ ژوئن ۲۰۲۵. © CLEMENT MAHOUDEAU / AFP
به دنبال تهدید اداره ترامپ مبنی بر کاهش گسترده بودجه‌های تحقیقاتی دولت فدرال، فرانسه با موجی از درخواست‌های دانشمندان آمریکایی برای «مهاجرت علمی» روبه‌رو شده، و نخستین گروه از این پژوهشگران در چهارچوب «مهاجرت علمی» وارد دانشگاهی در جنوب فرانسه شدند.
به دنبال سخت‌گیری‌های اداره دونالد ترامپ در برابر دانشمندان و پروژه‌های تحقیقاتی آنان، هشت محقق آمریکایی، پنج‌شنبه ۲۶ ژوئن، در دانشگاه «اکس-مارسی» در جنوب فرانسه رسیدند. این ۸ تن، نخستین گروه از ۲۰ دانشمندی است که قرار است تا چند ماه دیگر، در این دانشگاه، ساکن شوند.
به دنبال راه‌اندازی ابتکار «مکان امن برای علم»، این دانشگاه فرانسوی تاکنون ۳۰۰ درخواست از سوی اهالی دانشگاه‌های آمریکایی، ازجمله دانشگاه استنفورد، ناسا و برکلی دریافت کرده است.
این تحول در حالی رخ داده که دانشگاه‌های آمریکا از زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید، با تهدید کاهش شدید بودجه فدرال روبه‌رو شده‌اند. مساله‌ای که سبب تعطیلی برنامه‌های تحقیقاتی آنان شده است.
در کنار این، برخی از کارکنان دانشگاهی در آمریکا همچنان از احتمال بازداشت و اخراج به دلیل دیدگاه‌های سیاسی خود هراس دارند.
برایان سندبرگ، مورخ آمریکایی در گفتگو به خبرگزاری فرانسه، در این مورد گفته به دلیل ترس از بازداشت شدن در آمریکا، تصمیم گرفته تا به یکی از دانشگاه‌ها در جنوب فرانسه، درخواست دهد.
سندبرگ که قرار است به زودی به فرانسه انتقال یابد، با اشاره به دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، گفت:
اگر در ایالات متحده بمانم، می‌توانم به تدریس ادامه دهم، اما به عنوان یک محقق، برای چهار سال آینده، ما گیر افتاده‌ایم.
ابتکار دانشگاه اکس-مارسی فرانسه بخشی از یک تلاش گسترده‌تر برای بهره‌برداری از کاهش شدید بودجه آموزش و پرورش توسط ترامپ است.
در ماه مه، فرانسه و اتحادیه اروپا برنامه‌هایی را برای جذب محققان آمریکایی اعلام کردند. به این امید که با حمایت از هزینه‌های میزبانی از محققان خارجی، از فرار احتمالی مغزها بهره‌مند شوند.
امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه که فشار فزاینده دولت ترامپ بر دانشگاه‌ها را «خطا» خوانده بود، دانشمندان آمریکایی را به «انتخاب فرانسه» تشویق کرده است.
او اعلام کرد که دولتش ۱۰۰ میلیون یورو برای کمک به جذب استعدادهای خارجی اختصاص خواهد داد. قانون‌گذاران فرانسوی نیز لایحه‌ای را برای ایجاد جایگاه ویژه برای «پناهندگان علمی» ارائه کرده‌اند.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز گفته که اتحادیه اروپا یک بسته تشویقی به ارزش ۵۰۰ میلیون یورو راه‌اندازی خواهد کرد تا این بلوک ۲۷ عضوی را به «آهنربایی برای جذب محققان» تبدیل کند.
رئیس دانشگاه اکس-مارسی در مورد برنامه جذب دانشمندان خارجی گفته که «این یک برنامه استقبال از دانشمندان، یک برنامه پناهندگی علمی است. و مهم‌تر از همه، ما می‌خواهیم مفهوم پناهندگان علمی را در قانون تثبیت کنیم.»
در سال‌های پسین، فرانسه از محققانی که مجبور به تبعید از افغانستان، اوکراین، یمن و سرزمین‌های فلسطینی شده‌اند، استقبال کرده است.
از: ار اف ای
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید