«ایران‌وایر» مطلع شده است که روز ۱۵خردادماه۱۴۰۴ در شهر کوچک «خور» از توابع استان فارس و سه کیلومتری شهر «لار»، زن جوان ۲۲ ساله‌ای به نام «سمیرا مهرآوران» با انگیزه‌های ناموسی به دست همسرش کشته‌شده است.
همسر این زن جوان علاوه بر او، مرد جوان دیگری را هم که به ارتباط او با همسرش ظنین بوده کشته و درنهایت با شلیک گلوله به زندگی خود پایان داده است.
این جنایت هولناک در سکوت خبری رخ‌داد و تقریبا تمامی ساکنان این شهر باهدف سرپوش گذاشتن بر این جنایت در برابر رسانه‌ای شدن آن مقاومت کرده‌اند.
همسر سمیرا مهرآوران در حالی همسر خود را به قتل رسانده که به گفته منابع آگاه این زن جوان به دلیل هم‌زمانی این رویداد با روز «عرفه»، روزه‌دار بوده و انسان بااخلاق و معتقدی توصیف‌شده است.
***
«در شهر خور واقعا زن‌ها را انسان حساب نمی‌کنند. سمیرا را که کشتند همه حق را به شوهرش دادند و از اقدامش دفاع کردند. بارها شنیدم که مردم می‌گفتند پای آبرو که وسط باشد هر مرد باغیرتی همین کاری را می‌کند که شوهر سمیرا کرد. حتی به همین هم قانع نیستند. افسوس می‌خورند کاش خودش را نکشته بود. حتما زن بهتری برایش پیدا می‌شد.»
این‌ها را منبع آگاهی که راوی قتل «سمیرا مهرآوران» است می‌گوید. یکی از معدود شهروندان مسوول در خور که از کشته‌شدن زنی بی‌گناه تنها با ظن خیانت دلش به درد آمده و تصمیم گرفته سکوت خود را بشکند.
او در مورد آنچه برای سمیرا مهرآوران رخ‌داده است، می‌گوید: «سمیرا فقط ۲۲ سالش بود. مثل خیلی از همشهری‌های من در سن خیلی کم با مردی ازدواج کرد که از نوجوانی باهدف درآوردن پول درس را رها کرد و رفت کشورهای حوزه خلیج برای کار. مردی که بدون اینکه به خودش زحمت بدهد درباره حرفی که پشت سر همسرش، مادر فرزندش زده شد سوال و جواب کند اسلحه برداشت و اول سمیرا، بعد مردی که تصور می‌کرد با او ارتباط داشته و بعد هم خودش را کشت.»
به گفته این فرد آگاه هیچ‌کس در شهر برایش مهم نیست که زنی بی‌گناه قربانی سوظن و بدگمانی شده است: «همسر سمیرا بعد از کشتن او ویدیویی از تن بی‌جانش برای برادر سمیرا ارسال کرد و گفت کشتمش. به زندگی خودم هم پایان می‌دهم دخترمان را هم خودتان بزرگ کنید. متاسفانه خانواده‌اش اصلا برایشان مهم نیست چه شده و از خدا می‌خواهند این موضوع فراموش شود.»
رفتاری برآمده از فقر فرهنگی
مردم خور اغلب از رفاه برخوردارند. بررسی‌های ایران‌وایر نشان می‌دهد شمار زیادی از زنان در این شهر امکان ادامه تحصیل در دانشگاه‌ها را ندارند چرا که فرهنگ شهری حضور در محیط دانشگاه را برنمی‌تابد. مردان اغلب از سنین پایین به شهرهای دبی و العین و ابوظبی می‌روند و کار می‌کنند. اینکه زنی در جوانی تنها بماند و به امور خانه و زندگی و بزرگ کردن فرزندان مشغول باشد اتفاقی معمول است.
فرد آگاهی که با ایران‌وایر گفتگو کرده است، می‌گوید: «موضوع درخواست طلاق آن‌هم از سوی یک زن در شهر ما با ننگ و بی‌آبرویی یکی است. هر اتفاقی هم که بیفتد زنان طلاق نمی‌گیرند. حتی اگر خیانت ببینند یا تحت خشونت باشند. بخصوص اگر پای بچه‌ای هم در میان باشد. تا جایی که من می‌دانم همسر سمیرا آدم بسیار شکاک و بددلی بود و هیچ بعید نیست که به دلیل سوظن دست به قتل زده باشد.»
به باور فعالان حقوق زنان مشکلات زنان در شهرهای سنتی و مذهبی صدچندان است
«همه‌جا تهران نیست. مردم فکر می‌کنند همه شهرها زن‌ها آزادند؛ اما کافی است در شهر کوچکی زندگی کنید که هم سنت و هم مذهب در آن بیشتر از قانون حاکم باشد. همه ابعاد زندگی شما می‌شود میدان جنگ.»
این را زنی می‌گوید که چند سالی را در خور زندگی کرده است. او درباره قتل سمیرا مهرآوران می‌گوید: «من اصلا تعجب نمی‌کنم که در ماجرای قتل این زن جوان همه در مدح همسرش و کاری که کرده بگویند و بنویسند. هیچ اهمیتی ندارد که او دو نفر را بدون اینکه جرم آن‌ها ثابت شود به قتل رسانده، به زندگی خود پایان داده و فرزندش را بی‌سرپرست و تنها رها کرده است. مهم این است که او «غیرت» داشته و ننگ را از «ناموسش» با خون شسته است.»
بررسی‌های ایران‌وایر نشان می‌دهد که مراسم خاک‌سپاری این سه تن نیمه‌شب و بعد از ساعت ۱۲ در سکوت کامل انجام‌شده است و هیچ تصویری از سمیرا مهرآوران نیز وجود ندارد.
منبع آگاهی که با ایران‌وایر گفتگو کرده است می‌گوید: «تمامی این فاجعه فقط به دلیل حرف‌های صد من یک غاز مردم شکل‌گرفته است. باورتان می‌شود که در قرن ۲۱ بعضی از مردان شهر ما گروه‌هایی در فضای مجازی دارند که نام زنانی که به آن‌ها شک می‌کنند را آنجا مطرح می‌کنند، به خانواده‌هایشان پیام می‌دهند یا تهدیدشان می‌کنند؟ می‌دانید چرا از سمیرا هیچ عکسی نیست؟ چون پخش شدن تصویر یک زن در شهر ما یعنی بی‌آبرویی.»
زنان بی‌چهره، زنان در سایه
دختران جوان خور همگام با هم‌نسلانشان دلشان می‌خواهد درس بخوانند. مستقل شوند و سبک زندگی خودشان را انتخاب کنند اما فشار مضاعف جامعه مردسالار موجب شده آن‌ها در سایه زندگی کنند. مثل شبح‌های نامرئی.
یکی از این دختران جوان به ایران‌وایر می‌گوید: «تازگی‌ها دخترهای خیلی جوان باوجود همه دشواری‌ها موتورسوار می‌شوند. بیایید ببینید چه غوغایی در شهر است بر سر این اتفاق. اغلب همشهری‌های من در اینستاگرام صفحه‌ای دارند که به نام خودشان نیست. عکس پروفایل ندارد و هیچ ردی از آن‌ها در آن نیست. هستند و بقیه دنیا را می‌بینند و در سکوت و حسرت برای آینده رویا می‌بافند. اغلب زنان این شهر حتی در خانه خود، حتما باید شال به سر داشته باشند و پوشیدن لباس راحت در خانه برایشان یک چالش جدی است.»
چرا همه مقتول را نادیده گرفتند و با قاتل همدلی کردند؟
زهرا باقریشاد پژوهشگر حوزه زنان در سوئد به ایران‌وایر می‌گوید: «برای پاسخ به این پرسش لازم است به یک مقدمه اشاره‌کنم. اولا این اتفاقی که برای زن جوان افتاده مستقیما در کتگوری قتل‌های ناموسی قرار می‌گیرد و ما باید بر آن تاکید کنیم و به مفهوم زن کشی اکتفا نکنیم. چرا؟ به این دلیل که از ویژگی‌های قتل ناموسی این است که در اصطلاح یک ناهنجاری ناموسی رخ‌داده، آبروی خانواده درخطر افتاده و آن مرد خودش را موظف دانسته برای حفظ آبرو کاری بکند.»
به گفته خانم باقریشاد در برخی موارد مردانی که دست به چنین اقدامی می‌زنند تحت‌فشار عوامل بیرونی هستند: «جامعه و فرهنگ ناموس‌پرستی آن‌ها را تحت‌فشار قرار می‌دهد که تو کنترل را بر همسرت، سکشوالیته و بدن او از دست دادی و حالا باید کاری بکنی. برای این کار برنامه‌ریزی می‌شود و چون ناموس و فرهنگ ناموس‌پرستی همچنان ارزش محسوب می‌شود جامعه پیش از مرد قاتل برای این اقدام هورا می‌کشد. خیلی از قتل‌های ناموسی با همدستی دیگر اعضای خانواده، گاه حتی زنان دیگر خانواده با مردان انجام می‌شود. این باعث می‌شود جامعه ناموس‌پرست از فردی که مرتکب قتل می‌شود نه‌فقط حمایت که او را حتی ستایش کند. درست مثل آنچه در این مورد رخ‌داده است.»
زهرا باقریشاد تاکید می‌کند، ارتکاب یک قتل ناموسی، مفهومی بیش از حفظ آبرو برای جوامعی است که فرهنگ ناموس‌پرستی در آن ارزش است: «این کار نه‌تنها اعاده حیثیت از آبروی به‌اصطلاح بربادرفته است که هشداری است برای زنان دیگر جامعه. به این معنا که این می‌تواند سرنوشت هر یک از شما باشد.»
قتل ناموسی مفهومی چندلایه، جهان‌شمول، پیچیده و آغشته به رسوم و آداب و فرهنگ است. به گفته این پژوهشگر حوزه زنان «مناسبات فرهنگی و ساختار جوامع مختلف در شکل، شدت و شیوه وقوع قتل ناموسی و برخورد با مرتکبان آن به‌شدت اثرگذار است.»
او می‌گوید از دیگر مواردی که در وقوع قتل‌های ناموسی اثرگذارند می‌شود به فقر اقتصادی، فقر در آموزش، سلطه‌های فرهنگی و ضعف ساختارهای قانونی اشاره کرد.
از: ایران وایر
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید