اگر در مرز ناحیه بایان اوبو بایستید تنها چیزی که می‌بینید زمین وسیع خاکستری‌ رنگ و خراش‌خورده‌ای است که در چمنزارهای مغولستان داخلی در شمال چین واقع شده است.

از گودال‌های عمیقی که در طول دهه‌ها با کندن لایه به لایه پوسته زمین برای یافتن گنجینه‌ای امروزی ایجاد شده ابرهای تیره گرد و غبار بلند می‌شود.

احتمالا اسم این شهر به گوشتان نخورده اما بدون بایان اوبو ممکن است دیگر اثری از زندگی، به شکلی که برای ما آشناست، دیده نشود.

اسم این شهر از ناحیه‌ای که در آن قرار دارد گرفته شده است. عرضه جهانی نیمی از فلزاتی که به عناصر خاکی کمیاب معروفند از این ناحیه تامین می‌شود. این عناصر جزو ترکیبات اصلی تقریبا همه وسایلی هستند که هرروز از آنها استفاده می‌کنیم: تلفن‌های هوشمند، بلندگوهای بلوتوث، کامپیوترها، تلویزیون‌ها، و حتی خودروهای برقی.

و یک کشور خیلی بیشتر از بقیه در استخراج و پالایش این عناصر جلو افتاده است: چین.

این برتری، اهرم اقتصادی و سیاسی بزرگی در اختیار چین می‌گذارد، برای مثال در مذاکره بر سر تعرفه‌ها با دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا. اما چین بهای بسیار بالایی برای استخراج این عناصر پرداخت کرده است.

برای اینکه اطلاعات بیشتری در این باره پیدا کنیم به دو مرکز استخراج عناصر خاکی کمیاب در چین رفتیم – بایان اوبو در شمال و گانژو در استان جیانگ‌شی در جنوب.

ما دریاچه‌های مصنوعی پر از لجن رادیواکتیو پیدا کردیم و ادعاهایی مبنی بر آلودگی آب و خاک شنیدیم که در گذشته با تجمع موارد سرطان و نقایص مادرزادی مرتبط دانسته شده‌اند. سفر پرچالشی داشتیم.

دولت چین به هر گونه انتقادی از کارنامه خود در زمینه محیط زیست حساس است. پلیس جلوی راهمان را گرفت و از ما بازجویی کرد. یکی از مدیران معدن که هویتش معلوم نبود سه ساعت ما را نگه داشت و گفت باید فیلم‌هایی را که گرفته بودیم پاک کنیم تا بگذارد برویم.

درخواست‌های ما برای مصاحبه یا اظهار نظر مقامات بی‌پاسخ مانده، اما دولت قوانین جدیدی به منظور نظارت سختگیرانه‌تر بر این صنعت منتشر کرده است.

دانشمندان به بی‌بی‌سی گفته‌اند که مقامات چین تلاش کرده‌اند تا این مناطق معدنی را پاکسازی کنند. با این حال عملیات استخراج معدن در شمال چین همچنان در حال گسترش است.