«ایران وایر» در هفته‌های اخیر و همزمان با بالاگرفتن احتمال بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد در گزارش‌های متعددی این موضوع را از زوایای مختلف بررسی کرده است. این گزارش‌ها در این متن به‌صورت یک‌جا در اختیار خوانندگان است.

«اسنپ‌بک»، مکانیسم ماشه، یا بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره ایران، نزدیک به ۱۰ سال است که در فضای سیاسی و حقوقی ایران محل بحث و ابهام و گاهی اتهام‌زنی به هیات مذاکره‌کننده توافق اتمی برجام است. این یک روش بازگشت فوری تحریم‌های شورای امنیت بود که توسط «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه طراحی و پیشنهاد و در قطعنامه ۲۲۳۱ درج شد.

اگر مکانیسم ماشه فعال شد چه تحریم‌هایی برمی‌گردد؟‎

فرصت برای احیای قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت چنان‌که در قطعنامه ۲۲۳۱ پیش‌بینی شده است، ۲۶مهرماه برابر با ۱۸اکتبر پایان می‌گیرد. اگر اسنپ‌بک فعال شد، قطعنامه‌های شورای امنیت به شماره‌های ۱۶۹۶، ۱۷۳۷ ، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵ و ۱۹۲۹دوباره باز خواهند گشت و جمهوری اسلامی ایران را زیر فصل هفتم منشور ملل متحد یعنی تهدید‌کننده و ناقض امنیت بین‌الملل خواهد برد.

قطعنامه ۲۲۳۱؛ تاریخی‌ترین فرصت بربادرفته جمهوری اسلامی

قطعنامه ۲۲۳۱ «شورای امنیت سازمان ملل متحد» در تایید توافق برنامه جامع اقدام مشترک یا «برجام»، در ۲۰ژوئیه۲۰۱۵، یا ۲۹تیر۱۳۹۴، تاریخی‌ترین فرصت جمهوری اسلامی برای بازگشت به جامعه جهانی و نمایش یک دولت عادی و پاسخگو در برابر هنجارهای جهانی، به‌جای یک حکومت انقلابی و دایما یاغی بود. پیش‌نویس این قطعنامه کمتر از یک هفته پس از به‌دست آمدن توافق تاریخی برجام میان ایران و شش قدرت جهانی، با ۱۵رای مثبت از ۱۵عضو دایم و غیردایم، در شورای امنیت تصویب شد. یک روز تاریخی برای جمهوری اسلامی که بعید به‌نظر می‌رسد قابل تکرار باشد.

چه تحریم‌هایی با مکانیسم ماشه برمی‌گردد؟

قطعنامه‌های شورای امنیت اگر اعاده شد، جمهوری اسلامی ایران را زیر فصل هفتم منشور ملل متحد یعنی تهدید‌کننده و ناقض امنیت بین‌الملل خواهد برد. همه قطعنامه‌های شورای امنیت درباره ایران حاوی تحریم نیست، اما این فقط تحریم نیست که محدودیت‌های جدی برای حکومت ایران ایجاد می‌کند.

کمیته تحریم ایران چیست و چرا ممکن است احیا شود؟

تاسیس کمیته تحریم ایران در پاراگراف ۱۸ قطعنامه ۱۷۳۷ شورای امنیت مصوب دی۱۳۸۶ آمده است. در این پاراگراف، شورای امنیت تصمیم خود را برای تاسیس یک کمیته متشکل از همه اعضای شورا اعلام کرد تا بر اجرای تحریم‌های ایران نظارت کند. این کمیته به‌طور غیررسمی به‌عنوان «کمیته تحریم ایران» در سازمان ملل متحد معروف شد و وظایف متعددی دارد که افزایش موارد افراد و نهادهای تحریمی، یکی از آن‌هاست.