منبع تصویر،Getty Images
عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر در گزارشی میگویند که حکومت ایران پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل «به بهانه امنیت ملی» دست به «سرکوبهایی وحشتناک» زده است.
به گفته این دو نهاد طرفدار حقوق بشر، از زمان پایان جنگ در اوایل مردادماه سال جاری، «بیش از ۲۰ هزار نفر، از جمله مخالفان، مدافعان حقوق بشر، روزنامهنگاران، کاربران شبکههای اجتماعی و اتباع خارجی دستگیر شدهاند.»
اسرائیل این جنگ را با انجام مجموعهای از حملات غافلگیرکننده به ایران در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ آغاز کرد؛ جنگی که بازداشت بسیاری را به اتهام جاسوسی یا همکاری با اسرائیل و موساد در ایران به دنبال داشت.
اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضائیه، امروز گفت که «در طی جنگ اخیر ۱۲۰ پرونده در دادگستری تهران تشکیل شد که ۱۱۱ مورد مرتبط با اسرائیل بود.»
مایکل پیج، معاون مدیر خاورمیانه و شمال آفریقای دیدهبان حقوق بشر، گفت: «از ماه ژوئن در پی جنگ اسرائیل و ایران، وضعیت حقوق بشر در ایران دچار بحرانی عمیقتر شده است.»
در تیرماه گذشته در استانهای مختلف صدها نفر به اتهام یا به ظن همکاری با اسرائیل بازداشت شدند و طرح «تشدید مجازات جاسوسی و همکاری با اسرائیل و دول متخاصم» به سرعت در مجلس ایران تصویب شد.
بر اساس این قانون، مجازات هرگونه «فعالیت اطلاعاتی و جاسوسی و اقدام عملیاتی» برای «دولتها و گروههای متخاصم» اعدام و مصادره اموال است. در این مصوبه تاکید شده است که جز آمریکا و اسرائیل که «دولت متخاصم» محسوب میشوند، مرجع تشخیص سایر «دولتها و گروههای متخاصم» شورای عالی امنیت ملی است.
منبع تصویر،Mehr
غلامحسین محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه ماه گذشته گفت « مطالبه برخورد با جاسوسان، کاملا بهحق است و دستگاه قضا با همکاری نهادهای امنیتی در این زمینه اقدام خواهد کرد. او در عین حال گفت: «فرآیند شناسایی بر عهده نهادهای اطلاعاتی است و قوه قضاییه نیز با رعایت انصاف و طی مراحل قانونی، مجازات لازم را اعمال میکند.»
عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر میگویند که مقامات ایران باید فوراً با هدف لغو مجازات اعدام، توقف اعدامها را اعلام کنند، همه کسانی را که «خودسرانه» بازداشت شدهاند آزاد کنند و اطمینان یابند که همه افراد در بازداشت از ناپدید شدن اجباری، شکنجه و سایر بدرفتاریها محافظت میشوند.
عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر در ادامه گزارش خود حکومت ایران را به استفاده از ایست بازرسی به عنوان وسیلهای برای سرکوب متهم میکنند و میگویند ماموران امنیتی در بعضی از ایستهای بازرسی به تیراندازی مرگبار متوسل شدهاند، از جمله موردی که به کشته شدن یک دختر خردسال منجر شد.
مقامات ایران در ۲۶ تیر وقوع تیراندازی در یک ایست بازرسی شهرستان خمین را تایید کرده و گفتند «تیراندازی نیروهای حفاظت یکی از مراکز نظامی به دو خودرو عبوری بوده که به آنها مشکوک شده بودند.»
در این تیراندازی دو زن، یک مرد و یک کودک خردسال کشته شدند. رسانهها و مقامهای رسمی کشتهشدگان را «شهید» خواندند و آنها در گلزار شهدای خمین به خاک سپرده شدند. رسانههای ایران همچنین در آن زمان گزارش دادند که عوامل این تیراندازی در بازداشت هستند و پرونده قضائی « برای شفافسازی موضوع» در حال پیگیری است.
عفو بینالملل و دیدبان حقوق بشر همچنین از«سرکوب اقلیتهای قومی» میگویند و به کشته شدن دو زن از اقلیت قومی بلوچ به نامهای خان بیبی بامری و لالی بامری در جریان حمله تیرماه گذشته نیروهای امنیتی به روستای گونیچ در استان سیستان و بلوچستان اشاره میکنند.
منبع تصویر،Getty Images
در این گزارش همچنین گفته شده است که در پی جنگ دوازده روزه با اسرائیل، افغانهای ساکن ایران مورد «تبعیض» قرار گرفته و مقامات کارزاری را برای دستگیری و اخراج گسترده آنها به راه انداختهاند.
مقام های ایران پس از جنگ خردادماه با اسرائیل، صدها هزار شهروند افغان را به دلیل «نگرانیهای امنیتی» از کشور اخراج کردهاند.
ایران که میگوید میزبان بیش از چهار میلیون افغان بدون مدرک است که از جنگ در کشورشان گریختهاند، در ماههای اخیر روند اخراج افغانها را شدت بخشیده است.
اسکندر مومنی، وزیر کشور ایران، حدود دو هفته پیش گفت که «بیش از ۶ میلیون اتباع کشور افغانستان در ایران حضور دارند» و تاکید کرد که در «گام نخست» دستکم دو میلیون افغان تا پایان سال جاری خورشیدی به کشورشان بازمیگردند.