آنچه که در پی می آید گزارش اجمالی و ماهانه وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی اسفندماه ۹۳ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروههای مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمیتواند بازتاب دهنده کامل وضعیت حقوق بشر در ایران باشد، لازم به اشاره است بخش آمار این تشکل بصورت سالانه گزارشات مفصل تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می سازد.
گزارش ماهانه – نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر در ایران در اسفندماه ۹۳
در اسفند ماه سال ۱۳۹۳ نیز نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران همچنان مانند گذشته ادامه داشت، اولین روزهای ماه با اعدام ۲۱ زندانی در شهرهای شیراز، بم و بندرعباس آغاز گردید تا تا نشانه ای شود از آغاز نامبارک این ماه برای جامعه حقوق بشری ایران. از برجسته ترین موارد اعدام در این ماه باید به اعدام ۴ زندانی در اراک، اعدام سه متهم به قتل در زندان مرکزی رشت، اعدام دو نفر در کرمانشاه در ملاءعام و اعدام یک زن و هفت مرد اشاره کرد که اغلب این اعدام ها مخفیانه و بدون پوشش رسانه های دولتی انجام شد.
از دیگر موارد پرتوجه و حایز اهمیت می توان گزارشات اعدام ۱۰ زندانی دیگر در شیراز، اعدام شش زندانی سنی مذهب در زندان رجایی شهر کرج و اعدام ۱۵ زندانی در زندان قزلحصار کرج را نام برد.
مضاف بر این خوشبختانه شاهد موارد متعدد بخشش اعدامیان بودیم که درادامه به ذکر چند مورد از انها اکتفا میکنیم از این جمله، نقض حکم اعدام محیط بان دنا در دیوان عالی کشور، رهایی دو محکوم به قصاص نفس در ملایر، بازگشت به زندگی یک محکوم به اعدام پای چوبه دار و آزادی زندانی محکوم به اعدام پس از ۲۴ سال بودند.
جا دارد در حاشیه گزارشات اعدام، به جو متشنج در زندان رجایی شهر و تجمع خانواده اعدامیها در مقابل زندان نیز اشاره شود که بر حسب گزارش، درپی انتقال حامد احمدی، کمال ملایی، جمشید دهقانی، جهانگیر دهقانی، صدیق محمدی و سیدهادی حسینی از سالن ۱۰ زندان رجایی شهر کرج به سلول انفرادی، درب تمام سالن‌ها بسته شد و ماموران گارد در راهروی مرکزی زندان مستقر شدند.
این ماه همچنین با تداوم تعرض به حقوق اولیه اقلیت‌های قومی و دینی در ایران همراه بود که در بارزترین آنها، بیش از هفت ماه بی خبری از یک مبلغ مذهبی سنی مذهب، بازداشت یکی دیگر از طلاب اهل سنت، بازداشت یک شهروند نیکشهری توسط ماموران امنیتی نقاب دار و کشته شدن یک شهروند غیرنظامی بلوچ در شلیک ماموران انتظامی و بازداشت و احضار تعدادی از اعضای مکتب قرآن در بوکان، سقز و سنندج بود.
از دیگر گزارشات این دسته می توان به بازداشت گرداننده صفحه کمپین زبان مادری، بازداشت آیدین ذاکری در مشگین شهر و بی خبری از وضعیت علی رضایی، فعال مدنی اشاره کرد.
همچنین طی بازی تیم فوتبال فولاد خوزستان و الهلال عربستان در روز سه‌شنبه ۲۶ اسفند ماه نیروی انتظامی اقدام به بازداشت گروهی صد‌ها تن از تماشاگران عرب کرد.
در رسته ی نقض حقوق شهروندان بهایی مانند گذشته شاهد تبعیض و آزار واذیت متعدد این هموطنان بودیم و در این زمینه گزارشات، بازداشت دو عضو دیگر یک خانواده بهایی در یزد، بازداشت و شروع محکومیت سه شهروند بهایی در تنکابن، بازداشت خسرو دهقانی، شهروند بهایی در اصفهان نشر گردید.
یکی از بارزترین گزارشات تضییع حقوق بهاییان بازرسی و ضبط وسایل منزل شهروندان بهایی در شیراز بود بر این اساس که در چندین هفته اخیر منازل بهاییان در شیراز به طور مرتب و مستمر مورد هجوم و تفتیش ماموران اطلاعات قرار گرفته که بعد از تفتیش کامل کلیه کتاب‌ها، جزوات، عکس‌های مربوط به مسایل اعتقادی آنها به اضافه کامپیو‌تر، لپ تاپ، گوشی‌های موبایل همگی جمع آوری و ضبط گردیده و از آنان نیز خواسته شده شده دردسترس باشند تا در صورت نیاز به اداره اطلاعات احضار شده مورد بازجویی قرار گیرند.
در زمینه حقوق شهروندان درویش مسلک نیز کماکان مانند سابق شاهد آزار و اذیت این هموطنان بودیم از این زمره، بازداشت صالح مرادی از دراویش شیراز و بستری شدن مصطفی دانشجو، درویش زندانی، در بخش سی‌سی‌یو بیمارستان بود.
در رابطه با نقض حقوق شهروندان مسیحی و به‌خصوص نوکیشان مسیحی گزارش های شکایت روحانی زندان از کشیش فرشید فتحی و برگزاری جلسه دادگاه برای ابراهیم فیروزی در این ماه منتشر شد.
درزمینهٔ حقوق کودکان نیز در اسفندماه ۹۳ گزارشاتی منتشر گردید که برجسته‌ترین آنها نیز عبارت بود از مرگ دانش‌آموز مصدوم شده در انفجار مین و مسمومیت ۱۳ دانش آموز سنقری بر اثر نوشیدن شیر آلوده برای دومین بار طی یک‌ماه گذشته است.
اعتراض دانش‌آموزان شین‌آباد به عدم پرداخت دیه و مستمری، وکیل دانش‌آموزان شین آبادی گفت: ۱۲ نفر از دانش‌آموزان شین آبادی امروز در اعتراض به مشکلاتشان در وزارت آموزش‌وپرورش حضور یافتند همچنین ۱۸ نفر از این دانش‌آموزان هنوز دیه کامل را دریافت نکرده‌اند.
درزمینهٔ حقوق اولبه زنان ایرانی همچنان شاهد نقض متعدد حقوق ایشان هستیم در این ماه نیز هجمه‌های بسیاری به بانوان ایرانی شد که به پراهمیت‌ترین آنها در رسانه ها، زندان زنان؛ سوله‌هایی مملو از زندانی، طرح موضوع حضور بانوان در ورزشگاه‌های فوتبال در شورای امنیت ملی و بازداشت و احضار شش فعال حقوق زنان در تهران و کردستان و احضار یکی از خوانندگان زن توسط قوه قضاییه تعدادی از خبرهای منعکس شده است.
علی جنتی، وزیر ارشاد در مراسم اختتامیه در سی امین جشنواره موسیقی فجر بار دیگر بر اینکه وزارت ارشاد هیچ مجوزی برای تک خوانی زنان صادر نکرده تاکید کرد و افزود: عده ای سعی در تحریک مردم دارند ولی دولت تسلیم نیروهای خودسر نمی شود.
یوسف طباطبایی‌نژاد٬ نماینده رهبری گفت دانشگاه‌های ایران باید سه روز زنانه و سه روز مردانه شود.وی این پیشنهاد را برای حل مسئله اختلاط دختر و پسر در دانشگاه‌ها به زعم خود ارائه کرده و افزوده در حال حاضر دانشگاه‌های زیادی وجود دارد و میتوان دانشگاه‌ها را سه روز زنانه و سه روز مردانه کرد.
همچنین علی ملازاده عصر روز یکشنبه ۲۴ اسفند در نشست با بانوان در اردبیل اظهار کرد: وزیر کشور تاکید کردند لازم است مانکن‌های مغازه‌ها ساماندهی شده و نسبت به جمع‌آوری مانکن‌های مروج بی‌حجابی اقدام عملی به انجام برسد. جانشین قائم مقام وزارت کشور گفت: مانکن‌های مروج بی‌حجابی از سطح شهر و مغازه‌ها جمع‌آوری می‌شود.
رویدادها و اخبار کارگری در آذر ماه، بسان ماه‌های گذشته پرشمار بود که به صورت اجمالی به تعدادی از آنان می‌پردایم؛ اعتراض کارگران معدن کوشک بافق به اخراج ۱۶ نفر از همکارانشان، بیکاری ۱۰۰ هزار کارگر در صنعت نساجی طی ده سال گذشته و بیکاری ۷۰ درصد کارگران ساختمانی خراسان رضوی.
جمیل محمدی، عضو هیات مدیره اتحادیه آزاد کارگران ایران، از سوی قاضی صلواتی به سه سال و نیم حبس محکوم شد. این فعال کارگری که از هماهنگ کنندگان طومار اعتراضی چهل هزار نفری کارگران بوده است، به اتهام اجتماع و تبانی به قصد برهم زدن امنیت ملی به ۴۲ ماه حبس محکوم شده است.
در پی تعویق پنج ماه حقوق ۸۲۰ کارگر دو کارخانه «کنتور سازی ایران» و «صنایع کم مصرف ایرانیانّ» در قزوین، که تحت مدیریت یک کارفرما فعالیت دارند، صبح روز سه شنبه ۱۲ اسفند کارگران این دو واحد صنعتی دست از کار کشیدند و در سالن غذا خوری تجمع کردند.
جعفر عظیم‌زاده، دبیر هیات مدیره اتحادیه آزاد کارگران ایران، از سوی دادگاه انقلاب به شش سال حبس و دو سال محرومیت از «فعالیت در فضای مجازی و رسانه‌ها و مطبوعات» محکوم شد. این فعال کارگری که از هماهنگ کنندگان طومار چهل هزار نفری کارگران برای افزایش حداقل مزد بوده، به اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور، اخلال در نظم عمومی و فعالیت تبلیغی علیه نظام جمعا به شش سال حبس محکوم شده است.
در حوزه اصناف و حقوق صنفی هم این ماه خالی از حوادث نبود، چنانکه هزاران معلم در پنج شهر ایران تجمع کردند، هزاران معلم حداقل در پنج شهر ایران در اعتراض به آنچه دستمزدهای ناعادلانه و اعمال تبعیض میان خود و دیگر کارکنان دولت می‌خواندند تجمع کردند.
تجمع پرستاران مقابل مجلس در اعتراض به تبعیض، در آستانه روز پرستار نزدیک به ۲۰۰۰ نفر از پرستاران از نقاط مختلف کشور اعتراض صنفی خود را به مقابل ساختمان مجلس آوردند.
یک شهروند ۳۴ ساله خرمشهری به نام یونس در اعتراض به جمع کردن دکه میوه فروشی اش و در اعتراض به وضعیت معیشتی اش، مقابل شهرداری خرمشهر خود را آتش زد.
در حوزه حقوق فرهنگی گزارشاتی از قبیل، توقیف یکی از فیلم ها پس از اکران در جشنواره فجر، لغو کنسرت علیرضا قربانی در مشهد و لغو چند باره یک کنسرت با مجور در بوشهر و توقیف نمایش به‌دلیل عدم توجه به موازین و ارزش‌های اسلامی در اسفندماه منتشر گردید.
علی جنتی در این حوزه گفت: متاسفانه برخی موسیقی را حرام می‌دانند و اگر یک نفر حتی قلم خود را روی میز بزند؛ می‌گویند اشکال شرعی دارد. برخی در مورد مسائل افراد؛ برای ائمه نیز شبههٔ شرعی ایجاد می‌کنند، وی افزود: هیچ مقام قضایی و گروهی حق ندارد مقابل مجوزهای موسیقی ارشاد بایستد.
جمعی از فعالان حوزهٔ موسیقی در اسفندماه مقابل خانه موسیقی تجمع کردند و نسبت به اقدامات اخیر دربارهٔ لغو کنسرت‌ها و ایجاد محدودیت برای برخی نوازندگان اعتراض کردند.
دادستان عمومی و انقلاب شهرستان چناران، دو هفته پس از لغو کنسرت «علیرضا قربانی» و بازتاب‌های فراوان این اتفاق در رسانه‌های داخلی و خارجی در نخستین گفتگوی رسمی خود درباره این موضوع مصاحبه‌ای انجام داده و تاکید کرده که برگزاری کنسرت طبق دستوراتی که ما گرفته‌ایم فعلا به طور کل در استان خراسان منتفی است.
درزمینهٔ ی بهداشت و محیط‌زیست در این ماه نیز گزارشاتی منتشر شد که غالب آنها با موضوع آلودگی هوا و محیط زیست بود، مرگ یک کودک دوساله براثر آلودگی هوا در اهواز، نابودی بیش از ۹۵درصد ذخیره جانوری ایران، ۳۰ میلیون ایرانی تحت تاثیر آلودگی هوا و افزایش ۵۰۰ درصدی سرطان در استان خوزستان بازتاب داده شد.
حسن صادقلو در سومین اجلاس هم اندیشی ملی خزر در ماهی که گذشت اظهار کرد: پس از سالیان دراز بالاخره استان گلستان جزء استانهای خزری محسوب شده و از این بابت خوشحالیم اما به واقع ما با دیگر استانهای خزری دچار گپ بزرگ تاریخی هستیم. مسائلی همچون وزش بادهای شمال غربی به شمال شرقی و شیب دریایی به سمت استان ما در تشدید آلودگی‌ها به سمت گلستان موثر بوده و این استان را به شدت در معرض خطر قرار داده است. استاندار گلستان گفت: دریای خزر به دلیل میزان آلودگی، دچار بحران شدید است و نیاز جدی به مدیریت بحران دارد.
مهرداد بائوج لاهوتی عضو فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی با انتقاد شدید از عملکرد معصومه ابتکار با بیان اینکه کشور در بحث محیط زیست در میان جوامع بین‌المللی ۷۰ پله سقوط کرده است درباره حذف بودجه محیط زیست و انتقاد سکاندار این سازمان از مجلس، گفت: این بودجه قرار بود از محل مالیات بر ارزش افزوده شهرداری‌ها تأمین شود و پول دولت نبود.وی با انتقاد شدید از عملکرد معصومه ابتکار از مرگ سالانه ۴۰۰۰ شهروند تهرانی بر اثر آلودگی هوا بصورت سالانه خبر داد.
توجه خاص به موارد نقض حقوق بشر
در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در آبان ماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی ست که این توجه بیش‌تر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌های به لحاظ حجم نقض حقوق بشر نیست.
در این دسته باید بازداشت مسئول روابط عمومی حزب اعتماد ملی استان تهران، بازداشت کوتاه مدت سه تن از فعالان مدنی هنگام حضور در احمدآباد اشاره کرد که با واکنش و حساسیت زیادی در افکار عمومی روبرو شد.
همچنین میتوان به زندانی شدن یک شهروند رباط کریمی به اتهام توهین به رهبری، بازداشت چند ساعته فعالان مدنی در مراسم سالگرد مصطفی کریم‌بیگی ومحکومیت مدیرمسئول روزنامه اعتماد و جلوگیری از از نشست ادبی کانون نویسندگان ایران اشاره کرد.
گزارش‌های حقوق بشری، در سایه‌ی کم توجهی
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری اساساً با کم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند؛ روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.
محکومیت معصومه ضیاء به حبس تعزیری و شلاق ، بازداشت ۵ نفر از شاگردان آیت الله نکونام در قم و اخراج همسر یک زندانی سیاسی به دلیل انجام مصاحبه تعدادی از گزارشاتی بود که در سایه کم توجهی قرار گرفتند.
از دیگر گزارشاتی که مورد کم توجهی افکار عمومی قرار گرفتند میتوان به تیراندازی افراد مسلح نا‌شناس به خودروی گشت نیروی انتظامی در روستای گلوگاه که موجب مرگ یک سرباز وظیفه شد اشاره کرد.
درگذشت دانش‌آموز مصدوم شده در انفجار مین، ممانعت از اهدای «تندیس مهر» به مولانا عبدالحمید و بازداشت چهار وبلاگ‌نویس در تهران و اهواز از دیگر مواردی بودند که کمتر موردتوجه قرار گرفتند.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید