فرزانه روستایی
farzroostaee(at)gmail.com
روایط ایران و عربستان درحال حاضر در حادترین شرایط پس از قتل عام حجاج ایرانی درسال ۱۳۶۶ قرار دارد که منجر به کشته شدن ۲۷۶ نفر از حجاج ایرانی شد. شواهد و قراینی از حادثه منا حاکی از این است که ممکن است حاشیه های امنیتی این حادثه ابعاد پیش بینی نشده ای بیابد و منجر به یک درگیری جدی در منطقه شود. حاشیه های امنیتی حادثه منا و کشته شدن برخی از کادرهای حساس امنیتی ایران ذهن های حسابگر را به این سمت و سو می راند که حتی اگر این حادثه از ابتدا بعد امنیتی نداشته است احتمالا اعلام اینکه چه کادرهای امنیتی مهمی در کاروان های ایرانی حضور داشته اند قضیه را خود به خود امنیتی کرده است.
سعودی ها مدعی اند که برای اولین بار با ۵۰۰۰ دوربین مدار بسته و پنجاه هزار نگهبان جریان حج امسال را مونیتور و مدیریت کرده اند. وجود تلی از زخمی و جنازه بر روی هم در خیابان شماره ۲۰۴ منا که حداقل برای دو ساعت در زیر آفتاب قرار داشته اند وپوست های آنان تاول زده و ترکیده بود و جمعیتی که به صورت پراکنده مابین جنازه ها گیر افتاده بودند و راه پس و پیش نداشتند، همگی عواملی است که در یک حالت عادی، بررسی دوباره محتویات دوربین های مدار بسته را ضروری می سازد. اما به غیر از چند قطعه فیلم که با موبایل ازصحنه برداشته شده هنوز در جایی اعلام نشده که فیلم دوربین های مدار بسته بازبینی شده یا مورد مشکوکی در بازبینی آنها مشاهده نشده است.
به غیر ازکشته شدن شماری از کادرهای دیپلماتیک ایران، سرنوشت نامعلوم دیپلمات امنیتی ایران غصنفر رکن آبادی مهمترین ابهامی است که پرهیز از ساده اندیشی در حادثه منا را ضروری می سازد. رکن آبادی طی سه سالی که از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ سفیر ایران در بیروت بوده اطلاعات دقیقی ازتاریخچه فعالیت های برون مرزی ایران در سوریه و لبنان داشته و احتمالا از رابط های مستقیم جمهوری اسلامی با بشار اسد و نیز با صندوق خانه امنیتی های حزب الله لبنان بوده است. چنین سوابقی رکن آبادی را تبدیل به سوژه جالبی برای اسراییلی ها می کرده تا او را بربایند، ترور کنند یا به هر ترتیب به او دسترسی داشته باشند. وزن امنیتی او در حدی است که حتی اگر در لبنان اتفاقی برای رکن آبادی می افتاد هیچیک از تشکیلات امنیتی ایران و نیز کشورهای منطقه به سادگی از کنار آن نمی گذشتند تا ثابت و قطعی شود که مثلا مرگ او ناشی از یک توطئه اسراییلی نبوده است.
احتمالا سعودی ها اطلاع نداشتند که کادر ارشدی در سطح غضنفر رکن آبادی در میان حجاج ایرانی قرار داشته اما با اعلام حضور او در حج و رسانه ای شدن حساسیت ایران روی رکن آبادی، پدیده کشته یا گم شدن او ممکن است بتدریج تبدیل به یک بحران منطقه ای شود.
به این ترتیب، بزودی یا مقام های ایران و سعودی در مورد موضوع گم شدن غضنفری و چند مقام امنیتی سپاه با هم توافق می رسند و یا اینکه این پرونده زمینه ساز دور بعدی تنش در روابط ایران و عربستان سعودی خواهد شد. بخصوص در این شرایط خاص که سعودی ها با ضربات منطقه ای پی در پی و عمیقی که از تحولات منطقه خاورمیانه متحمل شده اند بشدت در تدارک بحران سازی علیه ایران هستند.
با این مقدمه می توان فهمید چرا رهبر جمهوری اسلامی و فرمانده سپاه هر دو با توپ بسیار پر عربستان سعودی را حتی به حمله نظامی و انتقام تهدید کردند. رفتار سعودی ها حاکی از این است که ممکن است آماده درگیر شدن با ایران باشند و بازی با اعصاب نظامیان و امنیتی های ایران پروژه ای است که احتمالا روی آن حساب جدی باز کرده اند.
شروع به کار تیم جدیدی که همراه ملک سلمان اداره عربستان سعودی را بر عهده گرفته اند همزمان بوده با توافق هسته ای ایران، همچنین اوجگیری مداخله ایران در یمن، سرنگون نشدن بشار اسد و دست بالا داشتن ایران و حزب الله و اسد به عنوان یک محور فعال ضد سعودی، و نیز افزایش قدرت محور ایران و روسیه در کل منطقه خاورمیانه. در مجموع شرایط رو به افول سعودی ها و نگرانی های ریاض از آینده وهمچنین بازی های پی در پی که به تهران می بازد شرایطی را فراهم کرده است که ریاض یا باید معادلات آینده را بر هم بزند یا بحران هایی برای ایران ایجاد کند که آخرین رمق های اقتصاد ایران را مانند کاهش قیمت نفت به اتلاف بکشاند.
عربستان سعودی یکی از مدرن ترین ارتش های خاورمیانه را دارد و بیش از هر کشور دیکری در منطقه طی ده سال گذشته صرف خرید تسلیحاتی کرده است که حداقل ۴۰سال از تجهیزات نظامی ایران مدرن ترند. تفاوت نیروی هوایی مدرن عربستان و ایران بسیار فاحش است و اگر حمایت و پشتیبانی اسراییل از عربستان را نیز در حاشیه هر درگیری تهران و ریاض قرار دهیم آنگاه بعید یا حداقل دشوار است تا معادلات درگیری بدون تحمیل هزینه های هولناک به نفع ایران تغییر کند. بعید نیست عربستان از درگیری محدود با ایران استقبال کند، زیرا بسیاری معتقدند ایران از تحریم ها آسیب جدی دیده است و تا برداشته شدن تحریم ها و نرمال شدن اوضاع اقتصادی ایران چند سالی طول خواهد کشید. تا آن زمان ماشین نظامی ایران در برابر ماشین نظامی عربستان + اسراییل از شانس زیادی برخوردار نیست و بشدت آسیب پذیر است.
شاید بدترین اتفاق این باشد که جنازه غضنفر رکن آبادی هیچگاه پیدا نشود.برعکس، اطلاعاتی به دست ایران برسد یا ایرانی ها در جریان آن قرار بگیرند که مثلا رکن آبادی ربوده شده و در اختیار اسراییل است و یا اینکه سعودی ها عمدا نمی خواهند این مشکل را حل کنند. در ضمن اینکه شرکت امنیتی بین المللی G4S اداره و مدیریت مراسم حج را بر عهده داشته است تاحدودی نگرانی نسبت به گم شدن رکن آبادی را افزایش می دهد. شرکت G4S تجربه زیادی در انجام ماموریت های حفاظتی امنیتی در سراسر دنیا و روابط خوبی نیز با اسراییل دارد. اطلاعات حفاظتی دوربین های این شرکت به غیر از منابع سعودی ممکن است در جای دیگری نیز استفاده شده باشد که تلاش کرده اند پای درگیری های منطقه ای ایران و سعودی را به مراسم حج نیز بکشانند.
از: روزآنلاین
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید