زندان سنندج با ده بند و تراکم بالای جمعیتی زندانیان در آن موجب مشکلات بسیاری در دسترسی زندانیان به امکانات پزشکی و ورزشی شده و با وجود مشکلات عدیده ای همچون گسترش مواد مخدر، فشار بر فعالین و زندانیان سیاسی بازداشتی و یا در حال تحمل حبس در آن بسیار شدید است.
آنچه در زیر می آید گزارشی مختصر از وضعیت زندان سنندج است که در اختیار خبرگزاری هرانا قرار گرفته است.
ـ زندان مرکزی دارای ۱۰ بند است که یکی از بنده ها ویژه ی زندانیانی است که متادون مصرف می کنند. هر بندی دارای چند اتاق است که با دیوارهای ۱.۵ متری ترکیب شده است و یا با چینش های تخت هایی تفکیک شده اند و بطور میانگین اتاق ها دارای ۱۰ تخت و ۱۲ متر مساحت می باشد.
همچنین هر اتاق ۲۰ الی ۲۵ نفر جمعیت دارد و معمولآ نیمی از زندانیان از داشتن تخت برای خواب محرومند و به اصطلاح زندانیان در کف اتاق ها و راهرو ها و به صورت چسبیده به هم می خوابند.
ـ عدم تفکیک زندانیان بر اساس جرائم: در زندان سنندج زندانیان بدون توجه به نوع جرائم ارتکابی شان در کنار هم قرار داده میشوند. زندانیان زیر ۱۸ سال و بالای ۱۸ سال را در اتاق های زندان در کنار هم قرار می دهند و همچنین زندانیان سیاسی را هم به جهت وارد آوردن فشار در کنار زندانیان خطرناک و شرور قرار می دهند.
ـ درمانگاه و امکانات پزشکی: با این که در زندان درمانگاهی وجود دارد اما دسترسی زندانیان به آن مستلزم مراحلی پیچیده از جمله نام نویسی و تحمل چندین روز انتظار است. بارها مواردی مشاهده شده مبنی بر اینکه بیمارهایی با درد شدید مانند دردهایی ناشی از دیابت و سنگ کلیه و یا خون ریزی معده را به هیچ وجه راضی نشده اند به بیمارستان اعزام نمایند. نکته ی قابل توجه این است که پزشک زندان دکتر بهروز حسنی در مواردی بیش از مسئولین انتظامی زندان مخالف اعزام زندانیان به بیمارستان بوده و نقش کاسه داغتر از آش را ایفا می کنند.
– امکانات ورزشی: علیرغم اینکه امکانات نسبت مناسب ورزشی اعم از سالن کشتی و مانند آن در زندان وجود دارد، اما این امکانات نمایشی است و تنها زمانهایی که قرار است مقامات جهت بازدید به زندان بیایند درب آن باز و چندین زندانی گزینشی به سالن ها برده می شوند و تعداد خاصی از زندانیان که در داخل دارای روابط ویژه با مسئولین زندان از جمله خبر چینی برای مسئولین آن ها هستند امکان استفاده از امکانات ورزشی را دارند.
– مواد مخدر: شرایطی که یک زندانی بخواهد یک کتاب را به داخل بدون مشکل از نگاه حفاظت زندان ببرد در اوج خوش شانسی و با وجود کمک مسئولین زندان بیش از یک سال به طول می انجامد. اما به لطف کارمندان فاسد زندان، مواد مخدر و قرصهای روان گردان صنعتی در بندها به وفور مصرف می شود و هر چند یک بار جهت خالی نبودن عریضه یک زندانی مصرف کننده ی مواد مخدر را به عنوان متهم به نهاد های قضایی معرفی می کنند.
– فعالیت های به اصطلاح فرهنگی و اجباری به صورت انجام مراسم های مذهبی و با وجود سختی دسترسی به کتابخانه و دستگاهای آموزشی به صورتی گزینشی و سلیقه ای صورت می پذیرد. انجام مراسم مذهبی از جمله نماز و روزه و مراسم های مذهبی کاملآ اجباری است و در صورت امتناع زندانیان، ابزارهای تنبیهی از جمله ممنوعیت ملاقات و تعویض بند ها و انتقال به بند های زندانیان معتاد و شرور و نقض مرخصی و سلول های انفرادی به کار برده می شود. این برخوردها با توجه به تفکر و رویکرد زندانیان سیاسی و برای برخورد و آزار ایشان صورت می پذیرد.
– در زندان مرکزی سنندج بخشی به بازجویان اداره اطلاعات اختصاص داده شده که در آنجا حضور دارند و بدون توجه به مواد و قوانین قضایی نسبت به زندانیان سیاسی به احضار و بازجویی و تهدید و فشار مشغول اند.
– انتخاب وکیل بند: رابطه زندانیان با مسئولین معمولا به گونه ای انجام می شود که زندانیان شرور و ناهنجار با وجود سابقه درگیری های متعدد دارای اولویت شده و انتخاب می شوند و معمولآ فعالیت عمومیشان انتقال و گزارش تخلفات زندان به مسئولین است.
– ارتباط با دادگاه و نهادهای قضایی بسیار مشکل است و مکاتبه ی زندانیان با ایشان عموما مفقود و گم شده و یا پشت گوش انداخته می شود. این مسئله فارق از این است که سیستم قضایی و سیستم قانون گذاری کشور به طور مشهود خود دلیل نقض حقوق و برخورد انتقام جویان با متهم و مجرم است.