جین شارپ متفکر برجسته جهان که سالهاست درباره روشهای عاری از خشونت در مقابله با دیکتاتوریها مطالعه کرده، در گفتوگو با دویچهوله از امکانپذیر بودن پیروزی مبارزه بیخشونت میگوید.
جین شارپ، یکی از مشهورترین نظریهپردازان “مبارزه بدون خشونت” که روز پنجشنبه (۲۷ سپتامبر/۷ مهر) جایزه “آلترناتیو نوبل” ۲۰۱۲ را با سه نفر دیگر دریافت کرد، در گفتگو با بخش انگلیسی دویچه وله از افزایش تشخیص ضرورت مقاومت مدنی در دو سال گذشته یاد کرده است.
جایزه “نوبل آلترناتیو” از سال ۱۹۸۰ تا کنون به برجستهترین چهرههای فعال در عرصه “ضروریترین چالشهای زمان ما” از جمله حقوق بشر، محیط زیست، بهداشت و صلح اعطا میشود. جین شارپ این جایزه را همراه با سیما سمر، پزشک و رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، یک نهاد بریتانیایی که علیه تجارت اسلحه مبارزه میکند و یک مدافع محیط زیست از کشور ترکیه دریافت کرده است.
جین شارپ با تاکید بر اینکه در دو سال گذشته “قدرت مردم” بیشاز همیشه مشخص شده، میگوید: «مردم دارند تشخیص میدهند که کاری برای انجام داشته و نیاز ندارند منفعلانه تسلیم شخص دیگری شوند. آنها متوجه شدهاند که دیگر نیازی به پذیرش خشونت و دیکتاتوری نیست و میتوانند کار دیگری انجام دهند، میتوانند پیروز شوند.»
نظریات جین شارپ همواره خشم رژیمهایی نظیر رژیم حاکم در ایران را برانگیخته است. جمهوری اسلامی به شارپ به عنوان دشمنی نگریسته که در پی پیادهسازی “انقلاب مخملی” از طریق فعالان داخلی است. در جریان دادگاههای روزهای بحرانی پس از انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸ متهمان که در دادگاههای “استالینستی” محاکمه میشدند با اتهام خط گرفتن از اندیشههای “براندازانه” جین شارپ محلاکمه شدند.
درخشندگی نظریات شارپ در سادگی آنهاست. او میگوید که بدون حمایت مردم هیچ رژیمی قادر به ادامه حیات نیست. پس این حمایت را سلب کن تا همه سیستم فرو بریزد.
راهکارهای ارائه شده از طرف شارپ نیز آسان است. در «۱۹۸ روش برای کنش غیرخشونتآمیز» او از «نمایش پرچمها یا رنگهای سمبلیک» به عنوان یکی از راههای موجود در سقوط رژیمهای دیتاتوری سخن به میان میآورد. چنین امری نظام حاکم ایران را در برههای با بحران مواجه کرد: وقتی رنگ سبز نماد اعتراض مردم در سال ۱۳۸۸ شد.
در سال ۲۰۰۴ و طی انقلاب نارنجی اوکراین نیز معترضان میدانهای شهر را به دریای پرچمها و پارچههای نارنجی تبدیل کرده بودند. رنگی که به نماد این انقلاب تبدیل شد.