عصر ایران – آقای حداد عادل سخنگوی ائتلاف اصولگرایان پیش از مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی پیروزی اصلاح طلبان در مرحله اول را «جزئی» توصیف کرده بود.
نتایج مرحله دوم اما نشان میدهد قضیه خیلی هم «جزئی» نبوده یا کمی بیش از جزئی بوده است.
تنها در یک مورد از این موارد «جزئی» میتوان به حذف کامل ۹ نماینده زن کنونی مجلس که جملگی از اصولگرایان اند اشاره کرد و یادآور شد که مجلس دهم با ۱۸ نماینده زن که اکثر قریب به اتفاق آنان جدیدالورود هستنند رکورددار حضور خانم ها در پارلمان است.
از این ۱۸ نفر البته یکی – خانم مینو خالقی- است که شورای نگهبان در اقدامی بی سابقه پس از انتخابات و بدون آن که حوزه ابطال شده باشد بر ۲۰۰ هزار رأی مردم اصفهان به او قلم بطلان کشیده و فعلا بلاتکلیف است.
۹ نماینده زن کنونی که کمتر از یک ماه دیگر باید از بهارستان به خانه بازگردند این خانمهایند: مهناز بهمنی (سراب)، نیره اخوان بی طرف ( اصفهان)، فاطمه رهبر، زهره طبیب زاده، لاله افتخاری و فاطمه آلیا (۴ نفر از تهران)، حلیمه عالی، شهلا میرگلو بیات (ساوه و زرندیه) و سکینه عمرانی (سمیرم).
درباره ناکامی ۹ نماینده خانم اصولگرا می توان نکاتی را مطرح کرد:
نخست این که اصول گرایان تکلیف خود را با «تکلیف» نمایندگان زن چندان روشن نکردهاند. زیرا از یک سو وارد عرصه سیاسی و اجتماعی می شوند و از جانب دیگر زنان را ترغیب میکنند که وارد این عرصه ها نشوند و خانه و خانهداری و مادری را ترجیح دهند.
به زبان دیگر زنان اصول گرا در مهم ترین کانون سیاسی حاضر می شوند تا نسبت به اتفاقات سیاسی و خصوصا در حوزه زنان واکنشی نشان ندهند و هم و غم شان این باشد که زنان به حضور در خانه و خانواده بسنده کنند و این پارادوکس را نتوانستند حل کنند که اگر چنین است خودشان در مجلس چه می کنند!
این تعارض در برنامه های شبانگاهی سیما نیز دیده می شد. خانم مجری در حالی وظایف خانم ها در خانه را یادآور می شد که خودش در ساعات شب در حال کاری در بیرون از خانه بود.
این بلاتکلیفی مهمترین مشکل نمایندگان زن اصولگرا بود و همین احتمالا سبب شد که نه جاذبهای برای اصولگرایان داشته باشند و نه البته اصلاح طلبان.
نمایندگان زن کنونی حتی واکنش قابل توجهی به سخنان توهین آمیز نادر قاضی پور نماینده ارومیه نشان ندادند. در واقع می توان گفت این خانم ها نه می توانستند و نه علاقه ای داشتند که از حقوق خانم ها دفاع کنند چون به فمینیسم منتسب می شدند در حالی که خود را ضد این گونه مکاتب معرفی می کردند و نه به سبب زن بودن می توانستند آشکارا حمایت کنند هر چند که در پاره ای موارد بعضا ابایی نداشتند. همین حالا و هنگام خداحافظی نیز بعضا و دست کم علنا حاضر نیستند از یک هم جنس خود که ۲۰۰ هزار رای آورده دفاع و «کند و کاو» در زندگی خصوصی افراد را تقبیح کنند در حالی که هر خانمی در محافل محارم و خانوادگی و دوستان متفاوت با عرصه عمومی ظاهر می شود.
این گونه شد که معمولا صدای چندانی از این خانمها برنخاست و مردم هم ترجیح دادند آنان به کانون گرم خانه و خانواده بازگردند و به وظیفه اصلی بپردازند. همان وظیفه ای که اصرار داشتند در قالب نمایندگی یادآور شوند.
این سخن البته به معنی آن نیست که ۱۸ نماینده جدید فمنیست هستند یا دغدغه همسر و خانه و خانواده ندارند که اولا از فیلترهای بسیار گذشته اند و ثانیا در مشرقزمین زن اگر مانند بی نظیر بوتو به نخست وزیری هم برسد باز مادر است و نه خود دغدغه های مادرانه را فرو می نهد و نه همسران، کاری به اشتغال و اشتهار بیرون دارند و این گونه است که خانم استاد دانشگاه هم که عصرگاهان به خانه بازمی گردد به همان کارهایی مشغول می شود که همسایه دیوار به دیوار و خانه دار و بر این اساس نیاز به یادآوری مکرر نیست که وظایف خانه و خانواده فراموش نشود که اگر بخواهند هم نمی شود!
البته می توان حدس زد که نمایندگان جدید حداقل خود را نسبت به نسل تازه که مایل به ایفای نقشی فعالتر در جامعه هستند متعهد میداند و برخی نیز از همین نسل هستند و در سی سالگی به مجلس راه یافته اند و با نگاه صرفا خانواده مدار هم در جامعه ای که میلیون ها دختر در سن ازدواج دارد این زنان نمایندگان شایسته تری به حساب می آیند.
نکته قابل توجه دیگر این است که در اتفاقی کاملا بی سابقه تعداد نمایندگان زن – حتی اگر خانم خالقی نماینده اصفهان را به حساب نیاوریم- و در همان عدد ۱۷ توقف کنیم از شمار روحانیون مجلس بیشتر است. در تاریخ جمهوری اسلامی سابقه ندارد شمار روحانیون مجلس عدد ۱۶ باشد؛ کمتر از تعداد زنان پارلمان.
چرایی این اتفاق خارج از موضوع این گفتار است ولی در حد اشاره می توان به رد صلاحیت های گسترده هم اشاره کرد که روحانیون را نیز شامل شد.
با این حال و از این منظر هم ورود ۱۸ یا ۱۷ نماینده جدید زن به جای ۹ نماینده کنونی در حالی که شمار نمایندگان روحانی مجلس تنها ۱۶ نفر است یک اتفاق مهم به حساب می آید هر چند باید دید که آیا آقای حداد این موضوع را هم «جزئی» می دانند یا معتقدند این یکی با تفاوتی جزئی مهم تر از آن جزئی قبلی است.
این یادآوری هم ضرورت دارد که منظور از صفت «جدید» برای نمایندگان خانم این است که در دو سه دوره اخیر – که در کنترل اصول گرایان بوده- نبودهاند و گرنه نماینده ای مانند خانم جلودار زاده سابقه عضویت در هیات رییسه مجلس ششم را هم دارد.