یک روزنامه آمریکایی خبر داد دولت اوباما به این نتیجه رسیده است که ذرات کشف شده اورانیوم در پایگاه نظامی پارچین نشان میدهد ایران در گذشته برنامه مخفی ساخت سلاح هستهای داشته است.
روزنامه «وال استریت جورنال» در شماره روز یکشنبه ۳۰ خرداد این گزارش را به نقل از مقامهای پیشین و فعلی ایالات متحده آمریکا منتشر کرده است.
این روزنامه میگوید یافتههای جدید در تعارض با تکذیبهای مکرر تهران است که هرگونه تلاش برای ساخت سلاح هستهای را انکار میکند.
بر اساس این گزارش، ذرات یافت شده اورانیوم در سایت پارچین، در جنوب شرقی تهران، از سوی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی بخشی از تحقیقات مرتبط با توافق تاریخی میان ایران و شش قدرت جهانی در ۲۴ تیرماه پارسال است.
ایران مدعی شده است که در پارچین سلاحهای متعارف را مورد آزمایش قرار داده است. نمونههای کشف شده اورانیوم در این پایگاه نخستین شاهد فیزیکی – ورای تصاویر ماهوارهای و اسناد منتشره از سوی افراد پناهنده شده- برای متهم کردن ایران به تعقیب برنامه ساخت بمب هستهای است.
وال استریت جورنال نوشته است، دولت آمریکا در ماه دسامبر و هنگامی که آژانس گزارش خود را درباره اورانیوم ایران منتشر کرد واکنشی به آن نشان نداد؛ این کشف تنها به صورتی گذرا در یک گزارش ۱۶ صفحهای مورد اشاره قرار گرفت. ولی مقامهای فعلی و پیشین آمریکا در مصاحبههای اخیر که درباره پیدا شدن این ذرات اورانیوم مورد پرسش قرار گرفتند، گفتهاند در حال حاضر فرضیه این است که این فعالیتها در راستای تولید سلاح هستهای بوده که ظن آن میرود ایران یک دهه پیش آن را دنبال میکرده است.
یک مقام ارشد دولت آمریکا در این زمینه گفته است: «وجود دو نمونه از ذرات اورانیوم، تأییدکننده موضوع درگیر بودن پارچین در برنامه گذشته ساخت سلاح است ولی با این نمونهها قطعاً چیزی اثبات نمیشود».
مقامهای آمریکایی همچنین گفتهاند که این کشف تغییری در ارزیابی دستگاههای اطلاعاتی آمریکا نمیدهد که پیشتر اعلام کرده بودند تهران تلاشهای خود در این زمینه را در سال ۲۰۰۳ متوقف کرده بود.
گزارش روزنامه وال استریت جورنال با تکذیب سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران روبرو شده و آن را «آب در هاون کوبیدن» مقامها و رسانههای آمریکایی دانسته است.
بهروز کمالوندی روز دوشنبه در این زمینه به خبرگزاری ایسنا گفت: «موضوع ابعاد نظامی احتمالی (PMD) بعد از بازدید مدیرکل آژانس و نمونهبرداریهای انجام شده و سپس گزارشی که مدیرکل به شورای حکام ارائه کرد برای همیشه بسته شده است».
به گفته این مقام ایرانی، «انتشار برخی مطالب از این دست با اغراض سیاسی از سوی برخی رسانههای آمریکایی و بینالمللی تغییری در این مسئله که پرونده پیامدی بسته شده است ایجاد نمیکند».
این اظهارات در حالی است که یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس روز ۱۵ خرداد در گفتوگو با روزنامه «واشینگتن پست» به موضوع فعالیت گذشته ایران و به ویژه موضوع آزمایشهای انجام شده در پارچین اشاره کرده و گفته بود: «انکارهای تهران در خصوص آزمایشهایی که در گذشته انجام شده است از نظر آژانس نامعتبر است، اما آنچه که اکنون بسیار اهمیت دارد این است که چنین اقدامات و آزمایشهایی اکنون در پارچین انجام نمیشوند».
وی تصریح کرده بود: «من به آنجا (پارچین) رفتم. تقریباً آنجا خالی بود. مطمئناً میتوانم بگویم که دیگر آزمایشهایی مانند اتاقک (انفجاری) در آنجا انجام نمیشوند».
گزارش آژانس در دسامبر ۲۰۱۵ سه ماه پس از بلوکه شدن تلاش جمهوریخواهان در کنگره آمریکا برای رد توافق میان ایران و شش قدرت جهانی منتشر شد.
بر اساس توافق وین، قدرتهای جهانی در ازای تعطیلی بسیاری از فعالیتهای هستهای ایران پذیرفتند که تحریمها علیه تهران را لغو کنند.
به گزارش وال استریت جورنال، مقامهای آژانس در مصاحبههای خود گفتهاند که در جریان تحقیقات این نهاد، بین ژوئیه تا دسامبر پارسال، ایران به بازرسان اجازه نداد تا به دانشمندان هستهایش دسترسی داشته باشند که گمان میرفت برنامه توسعه سلاح هستهای را مشاهده کردهاند. ایران همچنین بسیاری از اسناد ارائه شده از سوی آژانس را جعلی خواند.
این گزارش حاکی است که نمونههای یافت شده در پارچین آن قدر کوچک بودهاند که آژانس نمیتواند قطعی نتیجهگیری کند که مواد هستهای در این پایگاه وجود داشته است. ایران همچنین اجازه نداده است که از خاک محل نمونهبرداری شود.
با این حال آژانس در گزارش دسامبر خود تأکید کرده، توضیح ایران درباره آنچه که در پارچین اتفاق افتاده است -به طور مشخص، انبار مواد شیمیایی مورد استفاده در توسعه سلاحهای متعارف- با نتیجه آزمایشها یا تصاویر ماهوارهای همخوانی ندارد.
رابرت آینهورن، از ارشدترین مذاکره کنندگان آمریکا در جریان گفتوگوهای هستهای با ایران که هم اکنون کارشناس اتمی در اندیشکده مؤسسه بروکینگز است به وال استریت جورنال گفته است: «فرض دولت (آمریکا) این است که این ذرات مربوط به آزمایشهای مرتبط با سلاحهای هستهای هستند. از نقطه نظر فنی، شواهد در این زمینه ناقض هستند. اما دولت معتقد است اطلاعات دیگری در اختیار دارد که تأییدکننده فعالیت مرتبط با سلاح هستهای (در پارچین) است».
از: رادیو فردا