باراک اوباما میگوید کشورهای ۱+۵ به تمام تعهدات برجامی خود برای برداشتن تحریمهای هستهای ایران عمل کردهاند. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفته است که از اجرای کامل و موثر برجام حمایت میکند.
رئیس جمهور ایالات متحده در سالروز توافق هستهای میان نمایندگان جمهوری اسلامی و کشورهای ۱+۵ تاکید کرد که تا زمانی که ایران به این توافق وفادار بماند شش قدرت جهانی به اجرای تعهدات خود ادامه میدهند.
باراک اوباما در بیانیهای که کاخ سفید روز پنجشنبه (۲۴ تیر/ ۱۴ ژوئیه) منتشر کرد ضمن دفاع از توافق هستهای با جمهوری اسلامی خاطر نشان کرده که این توافق برنامههای اتمی ایران را به عقب رانده و جهان را “امنتر” کرده است.
اوباما تاکید کرده که آمریکا همچنان با ایران اختلافنظرهای جدی دارد اما با حل مناقشه اتمی از طریق مذاکره و گفتوگو، ایالات متحده، همپیمانانش و جهان از امنیت بیشتری برخوردار میشوند.
تعهد آمریکا به اجرای برجام
جان کری، وزیر خارجه آمریکا نیز میگوید یکسال پیش بسیاری اعتقاد داشتند مذاکره با ایران به نتیجه نمیرسد اما با تلاشهای دیپلماتیک و توافق هستهای جهان امنتر شده است.
او نیز مانند اوباما تصریح کرد که این توافق به معنای خاتمه یافتن تمام معضلات نیست و آمریکا همچنان بر سر بسیاری از مسائل با جمهوری اسلامی اختلاف دارد.
بسیاری از مسئولان جمهوری اسلامی آمریکا را متهم میکنند که به تمام تعهدهای خود در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پایبند نبوده و دستکم برای برداشته شدن موثر تحریمها جدیت لازم را از خود نشان نداده است.
رئیس جمهور آمریکا در واکنش به این انتقاد تاکید کرده که آمریکا و دیگر قدرتهای طرف مذاکره با ایران به تمام تعهدات خود برای رفع تحریمهایی که به خاطر فعالیتهای هستهای بر این کشور اعمال شده عمل کردهاند.
ادامه تحریمهای بیارتباط با برجام
آمریکا به خاطر مسائل دیگری از جمله حمایت از گروههای تروریستی، نقض حقوق بشر و آزمایش موشکهای دور بردی که توان حمل کلاهک اتمی دارند تحریمهایی علیه ایران وضع کرده که شامل توافق هستهای نمیشوند.
ادامه این تحریمها، به ویژه ممنوعیت استفاده از دلار در معامله با ایران یا همکاری با شرکتهای وابسته به سپاه پاسداران بانکها و موسسههای مالی مهم جهان را در همکاری با ایران بسیار محتاط کرده است.
به رغم انتقادها و گلایهها درباره “بدعهدی آمریکا” که گاهی از مسئولان دولتی نیز شنیده میشود، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و مذاکرهکننده ارشد ایرانی تاکید دارد که “چه امریکا و چه اروپا به تمامی تعهدات خود در متن برجام عمل کردهاند”.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام چهارشنبه، ۲۳ تیر به روزنامه ایران گفت: «در حوزه مالی و بانکی، یک مقدار کار سختتر است؛ پیشرفتها وگشایشهای بسیار خوبی در این بخش انجام شده، ولی حوزهای است که تداخل بسیار زیادی با تحریمهای اولیه امریکا در آن وجود دارد و مشکل ما از آنجا شروع میشود که یک سری محدودیتهای خارج از برجام در اجرای برجام اثر میگذارد و این محدودیتها از قبل بوده و الان هم هست و ربطی به برجام و مذاکرات ندارد.»
پایبندی اتحادیه اروپا به برجام
در همین حال فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در بیانیهای با ابراز خرسندی از ادامه اجرای برجام نوشت: «این موضوع نشان میدهدکه با اراده سیاسی، پشتکار و دیپلماسی چند جانبه میتوان به راه حلهای عملی برای مشکلات بسیار دشوار دست یافت.»
به گزارش خبرگزاری ایسنا موگرینی در این بیانیه از جمهوری اسلامی خواسته به “تبعیت کامل از تعهدات تحت برجام” و همکاری همهجانبه و بهموقع با آژانس بینالمللی انرژی اتمی ادامه دهد و از هر گونه اقدامی که در تضاد با قطعنامه ۲۳۳۱ شورای امنیت باشد خودداری کند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرده است: «برای این که ایران به طور کامل از مزایای لغو تحریمها بهرهمند شود لازم است که این کشور بر مشکلات مرتبط بر سیاستگذاری اقتصادی و مالی، شرایط اقتصادی و قواعد قانونی فائق آید.»
نهادهای بینالمللی از ایران میخواهند برای ارتقاء موقعیت خود و خروج قطعی از دایره کشورهای پر خطر برای سرمایهگذاری و همکاری مالی، قوانین شفافتری برای مقابله با پولشویی و تامین مالی تروریسم تصویب و اجرا کند.
سرخوردگی اکثر ایرانیان
عراقچی میگوید “بانکهای ما با بانکهای بینالمللی مشکل پولشویی دارند” و این موضوع ارتباطی به مذاکرات هستهای ندارد.
بر این اساس گرچه تاثیر توافق هستهای و اجرای شدن برجام در حوزههای انرژی، پتروشیمی، حمل و نقل و امکان سوختگیری هواپیماهای ایرانی در کشورهای اروپایی قابل مشاهده است، هنوز شرایط برای خروج از رکود اقتصادی فراهم نیست.
نشریه اتریشی “استاندارد” مینویسد، یکسال پس از توافق هستهای ایران با کشورهای ۱+۵ انتظاراتی که در میان مردم به وجود آمده بود برآورده نشده است.
این نشریه با استناد به یک نظرسنجی که به سفارش دانشگاه مریلند در ماه ژوئن انجام شده نوشته است که اکثر مردم ایران از نتایج توافق هستهای سرخوردهاند.
مطابق این نظر سنجی یک سال پیش بیش از ۶۲ درصد شهروندان ایرانی به برداشته شدن تحریمها باور داشتند اما این افراد در ماه گذشته ۲۳ و نیم درصد پرسش شوندگان را شامل میشدند.
به نوشته “استاندارد” ۷۲ درصد شهروندان ایرانی در این نظرسنجی ابراز اطمینان کردهاند که آمریکا به تعهدات برجامی خود برای برداشتن تحریمها عمل نکرده است.
نشریه اتریشی سرخوردگی ایرانیان را به “انتظارات بیش از حدی” نسبت میدهد که در ارتباط با پیامدهای برجام در میان شهروندان دامن زده شده است.
برخی ناظران معتقدند بخش بزرگی از مسئولیت این سرخوردگی بر گردن اعضای دولت حسن روحانی و شخص رئیس جمهور است که بارها وعده دادند با توافق هستهای مشکلات به سرعت برطرف میشود.
از: دویچه وله