داود هرمیداس باوند استاد حقوق و روابط بینالملل ایران هم روز گذشته مثل بسیاری از ایرانیان پای مناظره انتخابات ریاست جمهوری نشسته اما معتقد است مناظره ایرانی برای ریاست جمهوری شباهتی به مناظرههای انتخاباتی کشورهای دیگر ندارد. هرمیداس باوند سالها در دانشگاههای مختلف ایران و آمریکا تدریس کرده و از سیاست خارجی و روابط بین الملل گفته، پیش از انقلاب در وزارت امورخارجه حضور داشته و حدود ۱۴ سال در سازمان ملل فعالیت کرده است. او دغدغههای زیادی دارد، از مشکلات اجتماعی تا سیاست خارجی. در اولین مناظره کاندیداهای ریاست جمهوری نتوانسته برای مطالباتش پاسخ روشنی از سوی کاندیداها دریافت کند.
چه تفاوتی بین مناظره انتخاباتی در ایران با مناظرههای انتخاباتی در کشورهای دیگر وجود دارد؟
معمولا کاندیداهایی که خواهان مقام ریاست جمهوری هستند، سوالهایشان متوجه دولت حاکم میشود و از دولت پاسخ میخواهند. یعنی سعی میکنند از رویه دولت انتقاد کنند. بنابراین رئیس دولتی که برای دور دوم در انتخابات شرکت میکند، بیشتر از دیگر کاندیداها در معرض انتقاد قرار میگیرد. چارهای هم نیست دولت حاکم باید پاسخگو باشند. این در همه دنیا مرسوم است اما تفاوتی که بین ایران با جاهای دیگر وجود دارد، این است که در ایران کاندیداها هیچ برنامه مشخص و مدونی در عرصههای مختلف در رابطه با مسائل و مشکلات گوناگون ارائه نمیکنند. بنابراین اکثرا مناظرهها به صورت سوال و جواب پیش میرود و معمولا جوابها هم به شکل کلی، عمومی و محدود بیان میشود. کاندیداها قول میدهند اگر به این جایگاه برسند چنین و چنان میکنند اما حرفهایشان قابل استناد نیست، چون معمولا همه طرفدار حل مشکلات هستند، همه خواهان این هستند که مردم در رفاه و آرامش باشند و شعارهای کلی میدهند. ولی به طور سنتی در ایران کسانی که نامزد انتخابات هستند، هیچ برنامه مشخص و تنظیم شدهای برای این که در عرصههای مختلف چه راهحلهایی را در نظر دارند، ارائه نمیدهند.
در کشورهای پیشرفته این برنامهها حتی قبل از مناظرهها به اطلاع عموم میرسد …
در کشورهای پیشرفته در مناظرهها برنامههای کلی و جزئی برای مسائل و مشکلات مختلف داده میشود. مثلا برنامهای برای مقابله با مسائل اقتصادی، آسیبهای اجتماعی، سیاست خارجه و… ارائه نمیدهند و مردم از برنامهها اگاه میشوند البته معمولا احزاب هستند که برنامههای کاندیداها را ارائه میدهند و مواضعشان را اعلام میکنند و نامزدهایی که از آن حزب هستند کماکان آن برنامه را اجرا میکنند اما در کشور ما که حزب آزادی وجود ندارد که اعلام کند برنامه کاندیدا چه خواهد بود و چون حزب نیست، جوامع مدنی سازمانیافته هم به معنای اصلی خودش وجود ندارد. بنابراین نامزدها یکسری اظهارنظرهایی میکنند و ادعا میکنند اگر بیاییند چنین و چنان میکنند. دولت حاضر هم مجبور است از خودش در دفاع کارهایی که انجام داده و سوالاتی که مطرح میشود، دفاع کند.
یعنی فکر میکنید اولین مناظره تاثیری در انتخابات نداشت؟
تاثیر که بالاخره مردم از مجموع کلیات گذشته، حال و آینده تصمیمگیری میکنند که به چه کسی باید رای بدهند و یا ندهند. این مناظره اول بود، سوالات از قبل تعیین شده بود، حالا احتمال دارد در مناظرههای دیگر سوالها باز تر شود و مسائل و مشکلات موشکافانهتر بازگو شود، که مردم از لحاظ قضاوت بتوانند ارزیابی صحیحتری داشته باشند.
اگر شما در آن مناظره حضور داشتید چه مطالباتی مطرح میکردید؟
اول اینکه باید از لحاظ اقتصادی فعالیتهای تولیدی اشتغالزا انجام گیرد. نهادها باید در قبال مالیات و عوارض مسئول باشند، مالیات پرداخت کنند. تحت عناوین قدسیه خودشان را قرار ندهند چون الان ما نهادهای زیادی داریم که اقتصاد کلان را در دست دارند اما چون اسامی قدسیه دارن، نه مالیات میدهند و نه عوارض. در صورتی که ثروتهای آنچنانی زیر دستشان است. دوم اینکه فضای سیاسی باید فضای بازی شود. زندانیان سیاسی آزاد شوند و انتخابات در یک فضای کاملا کاملا آزاد انجام گیرد، اما فعلا که باید از بین همین شش کاندیدا انتخاب کرد. به هرحال امیدواریم که فضای سیاسی و اجتماعی باز و انتخابات آزاد باشد و مردم بر اساس تشخیص خودشان تصمیم بگیرند و پیگیر خدمات دولت باشند.
فکر میکنید کاندیدایی در بین این شش نفر حضور داشت که به مطالبات شما نزدیکتر باشد؟
به طور نسبی من فکر میکنم در شرایط موجود ما چه به لحاظ سیاست خارجه و چه مشکلاتی که در داخل وجود دارد، اصلاحطلبان و گروههای که به نحوی دیدگاه، نگاه و برنامههایشان نزدیک به آنهاست به اصطلاح مقیدتر و مفیدتر هستند.
از: ایران وایر