دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، درباره ایران موضع گیری های مبهم و متناقض زیادی داشته است. او یک روز جمهوری اسلامی را “مافیایی و فاسد” می‌خواند و رهبرش را تحریم می کند، اما روز دیگر می گوید مردم ایران با همین حکومت هم می توانند کشور بزرگی داشته باشند. یک روز تهدید به جنگی ویرانگر می کند روز دیگر درخواست مذاکره بی‌قید و شرط می‌فرستد، در حالی که مایک پومپئو، وزیر امور خارجه اش، رسما ۱۲ شرط اساسی برای توافق احتمالی تعیین کرده است.
اما دولت آقای ترامپ از آن چه سیاست فشار حداکثری می خواند دقیقا چه می خواهد؟ آیا به دنبال انجام معامله ای بزرگ با جمهوری اسلامی است؟ یا سرنگون کردن حکومت ایران را مد نظر دارد؟
روایت غالب در رسانه ها تا به حال این بوده که دولت ترامپ دچار اختلافات داخلی است؛ اینکه آقای ترامپ در پی توافقی به مراتب بزرگ تر از برجام است اما مشاوران به شدت محافظه کارش مانند جان بولتون در فکر تغییر حکومت و جنگ هستند.
این در حالیست که برخی ناظران معتقدند دونالد ترامپ و دستیارانش نه به دنبال تعامل دیپلماتیک یا رویارویی نظامی که فعلا در پی تضعیف تدریجی جمهوری اسلامی زیر بار سنگین تحریم ها هستند.
منتقدان آقای ترامپ می گویند او سیاست “تنش حداکثری” را در پیش گرفته و به غیر از توییت و تحریم کار دیگری در برابر ایران انجام نداده استباربارا اسلاوین، مدیر پروژه ایران در شورای آتلانتیک در واشنگتن به بی بی سی فارسی می گوید که دولت آقای ترامپ علیرغم موضع رسمی اش، به مذاکره واقعی علاقه ای ندارد.
او می گوید: “شما اگر به دنبال مذاکره باشید رهبر یک کشور را تحریم نمی‌کنید و به تحریم بلندپایه ترین دیپلماتش تهدید نمی‌کنید، همین طور که به تحریم محمد جواد ظریف تهدید کرده ولی هنوز اجرایش نکرده اند.”
خانم اسلاوین می افزاید: “بنابراین تحریم های اخیر نشان می دهد که هدف خط مشی فشار، تضعیف ایران است. به این امید که ایران در منطقه عقب نشینی کند؛ به این امید که وضع اقتصادی ایران آن قدر خراب شود که مردم قیام و حکومت رو سرنگون کند.”
بی شک دستیاران ارشد دونالد ترامپ مواضع تند و تیزی علیه حکومت ایران دارند، به ویژه جان بولتون از دوستان دیرین سازمان مجاهدین خلق ایران که پیش از ورود به کاخ سفید بارها خواهان سرنگون کردن جمهوری اسلامی شده است.
بالا گرفتن تنش با ایران می تواند فرصتی کم سابقه برای محافظه کارانی چون جان بولتون باشد. آقای بولتون و همفکرانش خوب می دانند آمریکا وارد فصل انتخاباتی شده و شاید تا سال آینده میلادی رئیس جمهوری دیگری به غیر از ترامپ داشته باشد.
هم زمان با آغاز مرحله مقدماتی انتخابات آمریکا، به نظر می رسد کاخ سفید فعلا قصد دارد به تنگ تر کردن حلقه محاصره اقتصادی ایران ادامه بدهد.
بردلی بومن، کارشناس نظامی در بنیاد دفاع از دموکراسی ها، به بی بی سی فارسی می گوید: “همه می گویند که بولتون می خواهد جنگ راه بیاندازد اما ببینید که آمریکا به سرنگون شدنش پهپادش بر فراز آب های بین المللی چطور پاسخ داد. ما نسبتا خویشتنداری کردیم. فکر می کنم بعد از آن حمله این استدلال قوی وجود داشته که ۱۰ پهپاد ایران را آن دور و بر پیدا و سرنگون کنند. اما دولت ترامپ این کار را انجام داد.”
آقای بومن می افزاید: “اگر گزارش ها درباره این که رئیس جمهور اول تصمیم به یک اقدام نظامی گرفت و بعد نظرش را عوض کرد را باور کنیم، یک چنین دودلی‌ای اصلا صورت خوبی ندارد.”
دونالد ترامپ صراحتا اعلام کرده که برای پایان دادن به تنش جاری با حکومت ایران – چه از راه توافق، چه با اقدام نظامی – عجله ای ندارد. او سیاست فشار و تحریم را پیش گرفته تا همان طور که بارها صراحتا اعلام کرده است ببیند چه پیش خواهد آمد.
از: بی بی سی
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید