استان وایر– وضعیت کارگران در ایران کماکان با فراز و نشیبهای مختلفی روبهرو است. کارگرانی که پیگیر مطالبات مزدی، بیمهای و سایر حقوق خود بودند، با شیوع ویروس کرونا، با دشواریهای تازهای روبهرو شدند. اخراج نزدیک به چهار هزار کارگر و عدم پرداخت حقوق کارگران، از جمله مهمترین دلایل اعتراض آنها در یک هفته اخیر بوده است.
کارگران «کارخانه آب معدنی داماش» از عدم پرداخت سه ماه معوقات مزدی و عیدی خود خبر دادند. یکی از کارگران کارخانه آب معدنی داماش با بیان این که مشکل این کارخانه کمبود نقدینگی است، افزود: «نهادهای دولتی، بانکها و دیگر ارگانهای مسوول به کارفرما کمک کنند تا از این بحران خارج شود و مشکل کمبود نقدینگی و تاخیر در پرداخت معوقات مزدی کارگران یک بار برای همیشه حل شود.»
او درباره وضعیت معیشتی همکارانش گفت: «برخی از همکاران حتی به اندازه یک وعده نان خالی پول در جیب ندارند و از دوستان خود قرض میکنند. بعد از چهار ماه بیحقوقی، ناچاریم به همدیگر پول نان قرض بدهیم.»
به گفته او، مطالبات کارگران شامل حقوق اسفند وعیدی سال ۱۳۹۸ به همراه حقوق فروردین سال ۱۳۹۹ است: «توقع نداریم در شرایط فعلی، همه چهار ماه را یک جا بپردازند. اما حداقل عیدی را بدهند که بتوانیم برخی از مایحتاج ضروری روزانه زندگی خود را تامین کنیم.»
تعدادی از با سابقهترین رانندگان اخراجی «شرکت اتوبوسرانی یاسوج» با تجمع اعتراضی جلوی شهرداری این شهر و استانداری کهگیلویه و بویراحمد، خواستار پرداخت حقوق و بیمه چندین ماه عقبافتاده خود و همچنین برگشت به کار شدند.
این رانندگان میگویند تاکنون هفت ماه از حقوق خود را طلب دارند و سه ماه از این مطالبات مربوط به دی، بهمن و اسفند۱۳۹۷ است؛ علاوه بر این حقوق جهارماهه آخر سال ۱۳۹۸ را هم پرداخت نکردهاند.»
آنها میگویند: «علاوه بر عدم پرداخت حقوق، جالب اینجا است که در این ماهها حتی حق بیمه هم برای ما واریز نکرده و عیدی، سنوات و مرخصیهای ما را نیز نپرداختهاند. ضمن این که تابستان نیز سه ماه بیکار بودهایم.»
این رانندگان معتقدند این مشکلات هیچ ربطی به ویروس کرونا و معضلات به وجود آمده فعلی ندارد: «اطلاع داریم که دانشگاههای یاسوج تمام مطالبات سازمان اتوبوسرانی را تا اسفند ماه پرداخت کردهاند. بعضی از رانندگان که سابقه بیش از ۱۸ سال در اتوبوسرانی دارند، از این سازمان اخراج و افراد دیگری جایگزین آنها شدهاند.»
آنها میگویند: «کادر اداری تا دو بعدازظهر سر کار هستند اما ما باید تا ساعت ۹ شب و حتی رانندگان دانشگاه علوم پزشکی بعضی اوقات تا ۱۲ شب سر کار هستند و خدمات ارایه میدهند.»
در حالی که کارگران صنعت نفت در شرایط بحرانی کرونا، در وضعیت معیشتی بدی به سر میبرند، کارگران قرارداد موقت صنعت نفت در جنوب نسبت به عدم پرداخت حق آب و هوا نیز اعتراض دارند.
یکی از کارگران قراردادی به نمایندگی کلیه کارگران قرارداد موقت صنعت نفت در جنوب، با انتشار نامهای خواستار پرداخت حق بدی آب و هوا به این دسته از کارکنان شد. در نامه او آمده است: «به کارکنان قراردادی بسیاری از سازمانها مانند وزارت نیرو، جهاد کشاورزی، فولاد خوزستان، فولاد اکسین خوزستان و… که در مناطقی که دارای آب و هوای مناسبی نیستند و مشغول به کار هستند، مزایای بدی آب و هوا پرداخت میشود. اما متأسفانه کارکنان قراردادی موقت صنعت نفت از دریافت این آیتم محروم هستند.»
وی افزوده است: «طی دو سال گذشته بهبود معیشت ویژه این کارکنان در صنعت نفت اجرا شد اما متاسفانه تغییر زیادی در معیشت این کارکنان حاصل نشد؛ حتی مبلغ عیدی پایان سال این دسته از کارکنان به جای کارگری، کارمندی پرداخت شد.»
این کارگر نفت در پایان خواهان پرداخت حق بدی آب و هوای کارگران قرارداد موقت صنعت نفت در استانهای خوزستان، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد و هرمزگان شده است.
منابع کارگری از اخراج ۲۵ تن از کارگران «شرکت پارلو» به بهانه گم شدن یک لپتاپ خبر دادند. اخراج و بیکارسازی کارگران تنها به بهانه مفقود شدن یک دستگاه لپتاپ در فضای کارخانه رخ داده که گفته میشود برای کنترل و پایش کارگران و محیط کاری استفاده میشده است. به گفته کارگران اخراجی شرکت پارلو، کارفرمای این واحد تولیدی با طرح ادعاهای واهی، دست به اخراج دسته جمعی کارگران زده است.
کارگران اخراجی حداقل ۱۰ تا ۱۵ سال سابقه کار در این شرکت داشتهاند. کارفرما بلافاصله پس از اخراج این کارگران، با انتشار آگهی استخدام، به جذب نیروی کار جدید اقدام کرده است.
مطابق این خبر، کارفرمای این واحد تولیدی اعلام کرده است تا زمانی که لپتاپ شرکت پیدا نشود، هیچ یک از کارگران حق ورود به محیط کارخانه را ندارند.
کارگران میگویند ورود و خروج کارگران در نگهبانی شرکت کنترل میشود و اصلاً وجود این دستگاه لپتاپ در شرکت نامشخص است.
چهارشنبه سوم اردیبهشت ۱۳۹۹، جمعی از کاسبکاران و دستفروشان سنندج دست به تجمع اعتراضی در «میدان گاز» این شهر زدند. دستفروشان علت تجمع خود را جمعآوری دستفروشیها به بهانه شیوع ویروس کرونا اعلام کردند.
به گفته آنها، شهرداری بساط آنها را بدون اطلاع قبلی جمع و تعدادی از وانتها و بساط محقر آنها را مصادره کرده است: «یک هفته است که به نهادها و سازمانهای مربوطه مراجعه میکنیم و خواستار رسیدگی به این وضعیت هستیم اما کسی پاسخگو نیست.»
آنها خواستار رسیدگی به دو ماه بیکاری خود هستند.
شماری از کارگران قطار شهری اهواز روز چهارم اردیبهشت ۱۳۹۹ در اعتراض به عدم پرداخت مطالبات مزدی خود، دست به تجمع زدند. به گفته معترضان، با گذشت بیش از یک سال از متوقف شدن فعالیت قطار شهری اهواز، هنوز مطالبات مزدی کارگران بیکار شده این پروژه عمرانی پرداخت نشده است.
آنها می گویند کارگاه قطار شهری اهواز از اسفند ۱۳۹۷، به دلیل آن چه از سوی پیمانکار مشکلات مالی خوانده شده، تعطیل است و از آن زمان تاکنون هیچ بخش عمدهای از مطالبات مزدی کارگران بیکار و شاغل در این واحد کارگاهی پرداخت نشده است.
سه هزار کارگر «شرکت زغالسنگ کرمان» که در تونلهای متعلق به این شرکت در سه شهرستان راور، کوهبنان و زرند کار میکنند، روز دوم اردیبهشت ۱۳۹۹ بار دیگر در اعتراض به تصمیم مدیران این مجموعه برای واگذاری سهام آن به بخش خصوصی، دست از کار کشیده و اعتصاب کردند.
براساس اعلام معترضان، مدیران شرکت قصد دارند ۴۵ درصد از سهام آن را در بورس عرضه کنند. کارگران میگویند شرکت قصد دارد برای جبران بخشی از هزینههای خود در روزهای تعطیل عمومی عید و چند روز تعطیلی پیش از عید، کارگران را به بیمه بیکاری معرفی کند که آنها مخالف این کار هستند. چرا که در سوابق بیمهای آنها فاصله ایجاد میشود.
کارگران خواستههای خود را «اجرای صحیح، کامل و بدون نقض طرح طبقهبندی مشاغل»، «اعمال ضریب شغلی بازنشستگی در مشاغل سخت و زیانآور بر اساس قانون استخدامی فولاد در دهه ۶۰ و ۷۰»، «در نظر گرفتن ۱۵ سال سابقه کار در معادن زغالسنگ»، «اجرای مفاد قانون کار، خصوصاً اضافهکار و ماده ۷ قانون کار» و «افزایش دستمزد متناسب با نوع شغل و میزان سختی کار و اعمال افزایشهای سالیانه برای کارگران معادل زغالسنگ کل استان کرمان» عنوان کردهاند.
مالک «کارخانه نساجی بروجرد» روز ۲۸ فروردین ۱۳۹۹ اقدام به اخراج بیش از ۹۴۰ نفر از کارگران به بهانه نداشتن بودجه کرده است. به گفته کارگران این کارخانه، این شرکت در جریان خصوصیسازی سالهای اخیر، به یک چندم قیمت واقعی واگذار شده است.
آنها میگویند این کارخانه در سال ۱۳۸۹ به مبلغ ۳۶ میلیارد تومان به فروش رسید. از این مبلغ، ۱۲ میلیارد آن به صورت نقد دریافت و مابهالتفاوت آن قرار شد در اقساط ش ماهه پرداخت شود که آن اقساط هم معوق شدند.
به گفته آنها، زمانی که کارخانه به فروش رسید، انبار دارای ۲۴ میلیارد تومان موجودی بوده است. موجودی انبار ۱۷ میلیون متر پارچه اعلام شد: «به این ترتیب، خریدار کل کارخانه و نصف موجودی انبار را جایزه گرفته است.»
شرکت کارخانجات نساجی بروجرد به عنوان یکی از بزرگترین کارخانجات نساجی کشور در سال ۱۳۶۲ با سرمایهگذاری حدود ۱۵ میلیارد ریال در جنوب شرقی بروجرد تاسیس شد و سالانه بیش از ۱۸ میلیون متر پارچه و پنج هزار و۵۰۰ تن نخ تولید میکند.
این شرکت مجموعهای از چند کارخانه مجاور و مرتبط با هم است که خطوط مختلف فرآوری، آماده سازی، تولید پارچه و رنگ آمیزی آن را انجام میدهند و بالغ بر هزار و ۲۰۰ نفر پرسنل دارد که در سه شیفت کاری صبح، عصر و شب فعالیت میکنند.
منابع کارگری بر این باورند با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و شرایطی که از نظر اقتصادی برای مجموعههای تولیدی به وجود آورده، دولت تصمیم گرفته است برای جبران خسارات مجموعههای تولیدی، اعتباراتی به آنها اختصاص دهد. شرکت نساجی بروجرد نیز با هدف جذب این اعتبار، اقدام به تعدیل نیرو و اخراج کارگران کرده تا وانمود کند دچار کمبود بودجه است.