ژیو وانگ آخرین آمریکایی بود که از زندان در ایران آزاد شد و مورد استقبال برایان هوک قرار گرفت.
بخش انگلیسی صدای آمریکا – ایران به نظر می رسد حمایت آشکار یا پنهان چندانی از ۱۲ ایرانی متهم یا محکوم به ارتکاب جرم در ایالات متحده نشان نداده است. مقام های جمهوری اسلامی چهار ماه پیش عهد کردند برای یک تبادل زندانی دیگر با واشنگتن تلاش کنند.
آخرین مبادله زندانی بین دو دشمن دیرین در ۷ دسامبر زمانی رخ داد که ایران ژیو ونگ، چینی آمریکایی و محقق دانشگاهی، را در ازای رها کردن مسعود سلیمانی، دانشمند ایرانی، آزاد کرد. این مبادله در زوریخ با میانجیگری سوئیس رخ داد.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، دو روز بعد توییت کرد که تهران برای یک «تبادل زندانی فراگیر» با واشنگتن آماده است. یک روز بعد، محسن بهاروند، دستیار وزیر خارجه ایران، گفت حدود ۲۰ ایرانی دیگر هستند که تهران به دنبال آزادی آن ها از زندان ها در آمریکا است.
برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، می گوید طی چهار ماه گذشته تلاشی بی وقفه برای آزادی آمریکایی هایی که ناعادلانه و بر مبنای اتهامات واهی زندانی شده اند در جریان بوده است: این افراد شامل مایکل وایت، افسر بازنشسته نیروی دریایی ایالات متحده، و سه ایرانی آمریکایی دو تابعیتی – سیامک و باقر نمازی و مراد طاهباز فعال محیط زیست – هستند.
مقام های دولت آمریکا با وخامت همه گیری ویروس کرونا در ایران و گسترش آن به زندان های آن کشور بر فوریت درخواست خود برای آزادی آمریکایی ها افزوده اند. مقام های ایرانی مایکل وایت را پس از بروز علائمی از ویروس کرونا ۱۹ مارس به مرخصی از زندان فرستادند، اما اجازه نمی دهند او و دیگر آمریکایی ها ایران را ترک کند.
واشنگتن همچنین ایران را برای روشن کردن وضعیت رابرت لوینسون، افسر بازنشسته «اف بی آی» که سال ۲۰۰۷ در ایران ناپدید شد، تحت فشار گذاشته است. دولت پرزیدنت ترامپ ماه گذشته گفت که تصور میشود لوینسون مدت ها پیش جان باخته باشد.
ایران از اوایل دسامبر گذشته حرفی درباره آزادی ایرانیان زندانی در آمریکا نزده و نامی هم از آن ها نبرده است.
بخش فارسی صدای آمریکا نام ۱۲ ایرانی که یا در آمریکا زندانیاند و یا از طریق درخواست وکیل یا بازبینی دادههای وزارت دادگستری در آزادی مشروط هستند، را گردآوری کرده است.
هفت تن از این افراد ایرانی-آمریکایی (دارای تابعیت دوگانه)، و پنج تن دیگر دارای تابعیت ایرانی هستند که سه نفرشان اجازه اقامت دائم در ایالت متحده دارند. ایرانی آمریکایی ها شامل منصور ارباب سیر، بهروز بهروزیان، مهدی (اِدی) هاشمی، احمدرضا محمدی دوستدار، حسن علی مشیرفاطمی، و یک زوج به نام های صدر عماد واعظ و پوران آزاد هستند. میلاد رضایی کلانتری، بهزاد پورقناد، و سه فرد دارای اجازه اقامت دائم در آمریکا به نامهای مجید قربانی، امین حسن زاده، و علی صدر هاشمی نژاد پنج ایرانی این پرونده هستند.
از این ۱۲ ایرانی، پنج نفر – یعنی ارباب سیر، بهروزیان، کلانتری، محمدی دوستدار، و پورقناد – پس از محکومیت به ارتکاب جرائم مختلف در زندان های فدرال دوره محکومیت خود را میگذرانند و حسن زاده در بازداشت و در انتظار برگزاری دادگاه است.
پنج نفر دیگر از جمله آزاد، عماد واعظ، هاشمی، هاشمی نژاد و مشیر فاطمی با قید وثیقه با دستور محدودیت در جابجایی آزاد و در انتظار صدور حکم دادگاه هستند. مجید قربانی اوایل این ماه به دلیل کسالت مشمول آزادی مشروط از زندان شد و به خانه دخترش در «اورنج کاونتی» در کالیفرنیا انتقال یافت. دادگاه با صدور حکمی جابجایی او را تا فوریه سال آینده محدود کرده است.
وکلای بعضی از این ۱۲ نفر به صدای آمریکا گفتند از مقامهای هیچیک از کشورها چیزی درباره موکلانشان نشنیده اند.
جیمز نیومن، وکیل بهزاد پورقناد، در ایمیلی نوشت: «من در این باره که پورقناد بخشی از یک مبادله زندانی باشد چیزی نشنیدهام.»
جیم اسلدری، نماینده پیشین کنگره آمریکا از ایالت کانزاس، که ماه ها با بیل ریچاردسون، فرماندار پیشین نیومکزیکو، به تلاش های دولت آمریکا برای مبادله زندانی در ۷ دسامبر کمک کرد به صدای آمریکا گفت از طرف های تماس ایرانی خود چیز تازه ای نشنیده است.
اسلدری پیش از آخرین مبادله زندانی مکالمات متعددی با مجید تخت روانچی، سفیر ایران در سازمان ملل متحد، داشت و سپتامبر گذشته در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، ملاقات کرده بود.
فرماندار پیشین نیومکزیکو در بیانیه ای در پاسخ به صدای آمریکا گفت او و «مرکز ریچاردسون برای تعامل جهانی» بیش از یک سال و نیم برای بازگرداندن مایکل وایت در حال فعالیت بوده اند. اما توضیحی درباره ایرانیانی که ممکن است بخشی از یک مبادله باشند، نداد.
سفارت سوئیس در واشنگتن، که کشورش حافظ منافع آمریکا در ایران است، هم حاضر به اظهار نظر در این باره نشد.
به باور اسلدری جمهوری اسلامی علاقه ای به تلاش برای آزادی ایرانی آمریکایی ها ندارد. در سال های اخیر زاویک زرگریان، ایرانی آمریکایی زندانی، پس از آزادی ترجیح داد در ایالات متحده بماند.