به گزارش خبرگزاری ایسنا، روز گذشته شنبه ۳۱ خرداد- جوزا/ ۲۰ ژوئن، شکرالله بهرامی، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح ایران گفت: «مرزبانی جمهوری اسلامی ایران هیچ دخالتی در خصوص مرگ اتباع افغانستان در مرز ایران و افغانستان (هریرود) نداشته است و اگر مسئولان افغانستان مستنداتی دارند، ارائه کنند».

روز بعد، وزارت امور خارجه افغانستان در واکنش به این اظهارات با نشر اعلامیه‌ای نوشت که «هیأت تحقیق کابل تمام اسناد، مدارک و شواهد را به دقت بررسی نمود. این هیئت چگونگی جریان واقعه را با استفاده از مدارک موجود، اظهارات ۷ تن از نجات‌یافتگان در حضور جنرال قنسول جمهوری اسلامی ایران مقیم هرات و اظهارات نزدیکان شهدا و مردم محل واقعه، مستند و مستدل نموده است».

در این اعلامیه آمده است که «این اسناد و همۀ شواهد و مدارک، رسماً به محسن بهاروند معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت امور خارجه ایران و هیئت همراه او در جریان سفر به کابل تحویل داده شد».

در اعلامیه تأکید شده: «جمهوری اسلامی افغانستان، تأسف و تأثر عمیق خود را پیرامون اظهارات رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، مبنی بر اینکه گویا جانب افغانستان مستنداتی را در مورد واقعه “دهنه ذوالفقار” ارائه ننموده، ابراز می‌نماید». در ادامه این اعلامیه ذکر شده است که «دولت افغانستان همچنان پرونده را تا تأمین عدالت دنبال می‌کند و انتظار دارد که “نتایج تحقیقات جانب ایران” را دریافت دارد».

از حقوق پناهندگان و پناهجویان دفاع کنید

روز شنبه ۳۱ خرداد/ ۲۰ ژوئن، کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان، به‌مناسبت روز جهانی پناهندگان از دولت این کشور خواست از حقوق پناهندگان و پناهجویان دفاع کند. این کمیسیون با نشر اعلامیه‌ای نوشت: «افغانستان، افزون بر چالش‌های بزرگ متفاوت، با بحران پناهندگان و مهاجران نیز درگیر بوده است و همچنان شماری زیاد از تراژیک‌ترین موارد نقض حقوق بشری مانند غرق شدن در آب‌ها، کشتار، توقیف درازمدت در اردوگاه‌ها و… درعرصه مهاجرت و پناهندگی رخ می‌دهند».

سفارت آمریکا در کابل، نیز به‌مناسبت روز جهانی پناهندگان در توییتی نوشت که در کنار مهاجران افغان که توسط مقام‌های ایرانی مورد سوءاستفاده و شکنجه قرار گرفته و به قتل رسیده‌اند، ایستاده است.

یک‌ونیم ماه پیش، بعد از حادثه غرق شدن مهاجران در منطقه “دهنه ذوالفقار” نقصه صفری ایران – افغانستان، شماری از مهاجران نجات‌یافته مدعی شدند که مرزبانان ایرانی آنها را پس از شکنجه به رودخانه هریرود انداخته‌اند؛ اما مقام‌های ایرانی همواره این ادعا را رد کرده و گفته‌اند که مرزبانان ایرانی هیچ دخالتی در این رویداد نداشته‌اند.

براساس نتایج تحقیق هیأت دولت افغانستان، مجموع افراد در این حادثه ۴۶ نفر بودند که از میان آنها ۱۲ نفر جان‌باختند؛ ۱۷ نفر مفقود هستند و ۱۷ نفر دیگر نجات یافتند.

از سوی دیگر، پس از گذشت حدود یک‌ونیم ماه از حادثۀ هریرود، موتر (خودرو) حامل گروهی از مهاجران افغان در استان یزد آتش گرفت. مقام‌های ایرانی تأیید کردند که در این حادثه ۳ نفر بر اثر جراحات و سوختگی جان باختند. برخی از مهاجران افغان که از این حادثه نجات یافتند گفتند که «خودرو بر اثر “تیراندازی نیروهای انتظامی ایران” آتش گرفت» و وزارت امور خارجه افغانستان نیز این خبر را تأیید کرد. سفارت افغانستان در تهران نیز اعلام کرد که مقام‌های ایرانی مسئولیت تیراندازی به خودرو را پذیرفته‌اند.

اما احمد ترحمی بهابادی، معاون سیاسی امنیتی استاندار (والی) یزد ایران به خبرگزاری “ایرنا” گفت: «بر اساس گفته شاهدان عینی و مستندات موجود، آتش‌سوزی خودرو ۸ کیلومتر بعد از اصابت گلوله با لاستیک، و به دلیل سرعت بالا و برخورد شدید با گارد و جرقه‌های ناشی از حرکت خودرو بر روی رینگ حادث شده، و هیچ ارتباطی با شلیک گلوله نداشته است».

شایان ذکر است که این دو حادثه مرتبط به مهاجران افغان، باعث اعتراضات و تظاهرات گسترده در شهرهای افغانستان از جمله کابل، هرات، فراه، مزارشریف، جلال‌آباد و لشکرگاه هلمند شد که پس از آن این تظاهرات به اروپا و آمریکا نیز رسید.

شماری از افغان‌ها اخیراً در شهرهای پاریس، برلین، فرانکفورت، لندن و واشنگتن آمریکا نیز در این مورد تظاهرات کردند و خواهان عدالت برای قربانیان این حوادث شدند.

وزارت امور خارجه ایران در واکنش به این اعتراضات، سفیر افغانستان در تهران را احضار کرد، اما وزارت امور خارجه افغانستان اعلام کرد «هر شهروند افغان براساس قوانین و حقوق شهروندی حق دارد اقدام به برگزاری تجمعات مسالمت‌آمیز کند. هرگاه رفتار تظاهرکنندگان منجر به بی‌نظمی و اخلال در اجرای قوانین گردد، از سوی نهادی مؤظف مورد پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت».

شمخانی: رسانه‌های افغان فضای خبری سنگین و غیرمستند ایجاد کرده‌اند

روز یکشنبه اول تیر/ ۲۱ ژوئن، محمد حنیف اتمر سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان در رأس یک هیأت عالیرتبه وارد تهران شد و با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در مورد «حوادث ناگوار اخیر» گفتگو کرد.

وزارت امور خارجه افغانستان با نشر اعلامیه‌ای نوشت: «در این دیدار هیئت‌های بین‌الوزارتی دو کشور در مورد حوادث ناگوار اخیر در رابطه با اتباع افغانستان، پی‌گیری تحقیقات، جلوگیری از تکرار این وقایع و توسعه همکاری‌های همه‌جانبه تبادل نظر نمودند».

علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران طی دیدار با حنیف اتمر، منکر مسئولیت مأموران ایرانی در خشونت‌های اخیر شد و با اشاره به سیاست‌های آمریکا که «روابط حسنۀ ایران و افغانستان را هدف گرفته»، از جان‌باختن گروهی از اتباع افغانی که «غیرقانونی وارد ایران شدند»، اظهار تأسف کرد و گفت: «در حالی که نیروهای انتظامی ایران هیچ گونه نقشی در شکل‌گیری این رخدادها نداشته‌اند، فضای خبری سنگین و غیرمستندِ ایجادشده از سوی برخی مسئولان و رسانه‌های افغانستان، مایه تعجب و تأسف است». شمخانی افزود: «مستندات غیرقابل تردیدی در رد ادعاهای مطرح شده علیه ایران وجود دارد که در صورت اراده طرف افغانستانی، می‌تواند فارغ از فضاسازی‌های غیر سازنده مورد بررسی قرار بگیرد».

هیئت عالی‌رتبه افغانستان که در رأس آن محمد حنیف اتمر، سرپرست وزارت امور خارجه این کشور قرار دارد، نمایندگان ۷ وزارتخانه، ۵ ریاست مستقل، مشاور حقوقی ریاست جمهوری و دفتر شورای امنیت ملی را دربر می‌گیرد.

از: ار اف ای