بابک تقوایی کارشناس نظامی و دفاعی
جلوگیری سپاه از دیدار تیم‌های بررسی سانحه خارجی با افسران ساقط‌کننده پرواز ۷۵۲ و دلایل آن
سرنشینان پرواز ۷۵۲ اولین قربانی بی‌کفایتی فرماندهان نیروی هوافضای سپاه نیستند – Walter Tychnowicz / AFP
سه‌شنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۹، نخست وزیر کانادا، جاستین ترودو، وزیر امور خارجه این کشور، فرانسوا فیلیپ شامپاین و وزیر راه و ترابری کانادا مارک گارنو، بیانیه‌ای مشترک در رابطه با گزارش منتشر شده از سوی رالف گودال، مشاور ویژه دولت کانادا در رابطه با سانحه پرواز ۷۵۲ شرکت هواپیمایی بین‌المللی اوکراین در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۹۸ منتشر کردند. در این بیانیه نتایج تحقیقات گودآل که در گزارش وی منتشر شده بود، مورد تایید دولت کانادا واقع شد. براساس نظر گودآل، نیروی هوافضای سپاه پاسداران که خود ساقط‌کننده هواپیما است، صلاحیت بررسی این سانحه را ندارد و نتیجه بررسی سانحه آن‌ها نیز مورد اطمیان نیست.
پس از انتشار بیانیه مشترک دولتمردان کانادا، وزیر امور خارجه این کشور در یک مصاحبه تلویزیونی اعلام کرد که سقوط هواپیمای اوکراینی می‌تواند عمدی باشد. دلیل صحبت‌های وزیر امور خارجه کانادا، خودداری مقامات جمهوری اسلامی و فرماندهان سپاه برای در اختیار گذاشتن جزئیات بازجویی از خدمه ساقط‌کننده هواپیما و حتی عدم صدور اجازه ملاقات تیم بررسی سانحه با خدمه سامانه پدافند موشکی تور ام-۱ی است که هواپیما را با دو تیر موشک زمین به هوای ۹ام ۳۳۱ ساقط کردند. دلایل زیادی می‌تواند در جلوگیری سپاه از افشای جزئیات بیشتری از سقوط هواپیمای اوکراینی دخیل باشد اما در این گزارش به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
۱۵ سال ناتوانی نیروی هوافضای سپاه در استفاده صحیح از سامانه تور ام۱!
کِیل براون، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا در رابطه با گزارش کانادا در مورد سرنگونی پرواز ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین گفت که این مساله بی‌پروایی و بی‌لیاقتی رژیم ایران و سپاه را آشکار می‌کند. به دلیل عدم‌شفافیت و مسؤولیت‌پذیری ایران، بار دیگر هیچ عدالتی برای قربانیان رژیم و خانواده‌های آن‌ها وجود ندارد.
تاریخچه سپاه پاسداران سرشار از اشتباه است، از اشتباهاتی در طول جنگ ایران و عراق که منجر به کشته شدن ده‌ها هزار نفر از نیروهای سپاه شد و شلیک اشتباهی به هواپیماهای نظامی خودی در حین جنگ و ساقط کردن آن‌ها یا پس از آن و به خصوص در سال‌های اخیر تا ناتوانی در حفاظت از شخصیت‌های مهم همچون محسن فخری‌زاده مهابادی و همچنین ناتوانی در مقابله با عملیات‌های موساد (سرویس اطلاعاتی اسرائیل) در خاک ایران. همگی این مسائل گواه ضعف شدید در مدیریت و فرماندهی به دلیل فقدان سواد و دانش نظامی کافی در میان سرداران سپاه پاسداران است، کسانی که نه براساس استعداد، دانش و تجربه، بلکه به سبب سرسپردگی به رهبر جمهوری اسلامی به مسند فرماندهی رسیده‌اند و پست و مقام گرفته‌اند.
در سال ۱۳۸۴ خورشیدی به دنبال افزایش احتمال حمله هوایی ایالات متحده آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران، تعداد ۲۹ پرتابگر پدافند موشکی تور ام-۱ از روسیه خریداری شد که در سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ تحویل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح شد. واگذاری این سامانه‌ها به نیروی هوایی سپاه (امروز نیروی هوافضا) موجب اعتراض فرماندهان نیروی هوایی ارتش و به خصوص فرماندهی پدافند هوایی آن شد (امروز نیروی پدافند هوایی ارتش است)، زیرا آن‌ها معتقد بودند عدم‌هماهنگی نیروی هوایی سپاه و ارتش می‌تواند همچون سال‌های جنگ سبب شود تا جنگنده و بمب افکن‌های نیروی هوایی ارتش در شرایط جنگی به طور اشتباه از سوی نیروی هوایی سپاه با استفاده از این سامانه‌ها که عمدتا در حالت آتش به اختیار مورد استفاده واقع می‌شوند، ساقط شوند.
با وجود اعتراض فرماندهان ارتش، سامانه‌های تور ام۱ در اختیار نیروی هوایی سپاه قرار گرفت، نیرویی که پیش‌تر تجربه استفاده از سامانه‌های پدافندی برد متوسط اچ کیو-۲ جِی از سال ۱۳۶۵ و سام-۶ از سال ۱۳۷۴ را داشت. علت این واگذاری به سپاه عدم‌اعتماد مقامات جمهوری اسلامی به نیروی هوایی ارتش بود تا ماموریت تشکیل رینگ آخر پدافند هوایی و محافظت از اماکن مهم و تاسیسات هسته‌ای دربرابر موشک‌های کروز و تسلیحات هواپایه نقطه‌زن را برعهده داشته باشند. بنابراین در صورت بروز هرگونه نافرمانی یا کودتا از سوی نیروی هوایی ارتش و در صورت تلاش برای حمله جنگنده‌های آن به کاخ یا بیت رهبری و سایر اماکن حساس، سامانه‌های تور ام-۱ بتوانند آن‌ها را ساقط کنند.
سرنشینان پرواز ۷۵۲ اولین قربانی بی‌کفایتی فرماندهان نیروی هوافضای سپاه نیستند!
اشتباه گرفتن پرواز شماره ۷۵۲ اکراین اینترنشنال در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۹۸ بار دیگر ضعف شدید در فرماندهی نیروی هوافضای سپاه پاسداران را برای جهانیان آشکار کرد. این نخستین بار نبود که خدمه سامانه‌های تور ام۱ نیروی هوافضای سپاه پاسداران به سمت یک هواپیمای خودی موشک شلیک می‌کردند. پیش‌تر نیز موارد بسیاری از شلیک اشتباهی موشک از طرف سامانه‌های آتش به اختیار تور ام۱ ثبت شده بود. براساس گزارش‌های محرمانه پنتاگون می‌توان به شلیک دو تیر موشک به سمت یک هواپیمای ایرباس آ۳۰۰ ایران ایر در تیر ۱۳۸۶ و همچنین یک پهپاد ایرانی، یک هواپیمای مسافربری دیگر و یک فروند رهگیر تامکت در اردیبهشت سال ۱۳۸۷ اشاره کرد که در همگی موارد به علت ارتفاع بالای هواپیماها موشک به آن‌ها برخورد نکرد. اما بخت با یک جنگنده رهگیر اف-۱۴آ تامکت نیروی هوایی ارتش در تاریخ ۶ بهمن ۱۳۹۱ یار نبود جنگنده‌ای که به اشتباه به دست سایت پدافند موشکی کوثر سپاه ساقط شد و خلبان و افسر کاربر رادار آن در نزدیکی جزیره شیف بوشهر کشته شدند.
با وجود بروز چنین اشتباهاتی در نیروی هوافضای سپاه، بار دیگر چنین اتفاقی این بار در مقیاسی بسیار وسیع‌تر در تاریخ ۱۸ دی ۱۳۹۸ رخ داد که در جریان آن ۱۷۶ نفر خدمه و مسافر پرواز ۷۵۲ اوکراینی کشته شدند. این اتفاق بار دیگر عدم صلاحیت نیروی هوافضای سپاه را در به کارگیری سامانه‌های پدافند موشکی جهت حفاظت از حریم هوایی ایران اثبات کرد، امری که فرماندهان پدافند ارتش در سال ۱۳۸۵ صمن تاکید بر آن خواهان عدم تحویل و واگذاری سامانه‌های تور ام-۱ به سپاه بودند. سامانه‌هایی که به علت عدم اطمینان مقامات رژیم جمهوری اسلامی به ارتش در اختیار سپاه قرار گرفتند تا ضمن استفاده جهت محافظت از تاسیسات هسته‌ای به حفظ و حراست از اماکن و تاسیسات مهم و محل اقامت سران رژیم به خصوص علی خامنه‌ای مورد استفاده قرار گیرند.
چرا سپاه صلاحیت بررسی دلیل سقوط پرواز ۷۵۲ را ندارد؟
پس از ساقط شدن ۶۰۶۲-۳، یک فروند جنگنده رهگیر اف-۱۴آ تامکت نیروی هوایی ارتش به خلبانی سرگرد علیرضا کریمایی و سروان مصطفی فصیحی در بامداد ۶ بهمن ۱۳۹۱ به وسیله یک موشک زمین به هوای اچ کیو-۲جِی نیروی هوافضای سپاه، شلیک شده از محل پایگاه موشکی کوثر در نزدیکی بوشهر؛ فرماندهان نیروی هوافضای سپاه به خصوص شخص امیرعلی حاجی‌زاده که از تاریخ ۱۲ مهر ۱۳۸۸ این مسؤولیت را برعهده داشت به جای پذیرش اشتباه از سوی نیروی تحت امرشان سعی داشتند مسئولیت بروز این اشتباه را برعهده خلبان و افسر کنترل سلاح این جنگنده که جانشان را از دست داده بودند بیندازند.
در ابتدا، نیروی هوافضای سپاه به دروغ مدعی شد که جنگنده رهگیر تامکت مورد نظر به قصد انجام حمله‌ای انتحاری یا کامیکازه علیه تاسیسات هسته‌ای بوشهر پس از برخاستن به سمت نیروگاه گردش کرده و ارتفاعش را کم کرده و به همین دلیل از سوی سامانه‌های آتش به اختیار ساقط می‌شود. در راستای این دروغ همسر و خانواده سرگرد علیرضا کریمایی تحت فشار و حتی مورد بازجویی قرار گرفتند تا به آن چیزی که فرماندهان سپاه جهت توجیه جنایتشان نیاز داشتند اعتراف کنند.
پس از چندین روز جست‌وجو در آب‌های خلیج فارس، سرانجام بخشی از پوسته بدنه جنگنده مورد نظر به جای آن که در آب‌های نزدیک به نیروگاه یافت شود، در آب‌های شمال غربی بوشهر و درست در مسیری که جنگنده جهت رهگیری یک شیء پرنده نورانی در نزدیکی خارک به پرواز درآمده بود پیدا شد که نشان می‌داد برخلاف ادعای فرماندهان سپاه، جنگنده زمانی که ساقط شد در مسیر از پیش تعیین شده‌اش پرواز می‌کرد. با وجود این، این مساله باعث نشد تا نیروی هوافضای سپاه و به خصوص شخص امیرعلی حاجی‌زاده توبیخ شوند. این فرد همچنان در مقام خود باقی ماند.
در تاریخ ۲۱ تیر ۱۳۹۹، سازمان هواپیمایی کشوری گزارش پیشرفت بررسی سانحه هواپیمای اوکراینی را منتشر کرد که در آن خطای ۱۰۷ درجه‌ای در تنظیم مجدد شمال جغرافیایی سامانه پس از جابه‌جایی، نقص در برقراری ارتباط بین سامانه عمل‌کننده و مرکز هماهنگی، شناسایی و طبقه‌بندی اشتباه هدف کشف شده و نادیده گرفتن دستورالعمل شلیک از سوی خدمه سامانه، دلایل شناسایی هواپیمای مسافربری اوکراینی به عنوان هدف متخاصم و شلیک دو موشک به سمت آن مطرح شده است!
همان طور که در تمامی موارد شلیک اشتباهی سامانه‌های پدافندی نیروی هوایی و سپس هوافضای سپاه به سمت هواپیماهای نظامی و غیر نظامی در سال‌های ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۱، هم‌اکنون فرماندهان این نیرو با ساختن دروغ همچون ادعای ناتوانی خدمه در تماس با مافوق خود به علت نقص فنی به نظر می‌رسد که در تلاش هستند تا آتش به اختیار بودن سامانه را از افکار عمومی پنهان کنند و مسؤولیت بروز سانحه را تنها برعهده خدمه تور ام-۱ ساقط کننده پرواز ۷۵۲ قرار دهند.
متهمان واقعی چه کسانی هستند؟
ممانعت مقامات رژیم جمهوری اسلامی برای جلوگیری از پرواز هواپیماهای مسافربری در حین و پس از عملیات حمله موشکی به پایگاه عین الاسد در عراق و همچنین دستور فرماندهان نیروی هوافضای سپاه پاسداران مبنی بر آتش به اختیار شدن سامانه‌های تور ام-۱ مستقر در سراسر کشور من‌جمله سامانه ساقط کننده پرواز ۷۵۲ مستقر در پایگاه موشکی امیرالمومنین نیروی هوافضای سپاه، آن هم در حالی که از عدم‌توقف پرواز هواپیماهای مسافربری به دستور مقامات دولتی و ریاست سازمان هواپیمایی کشوری واقف بودند، هواپیماهای مسافربری در حال پرواز برفراز ایران را به شدت در خطر ساقط شدن به وسیله سامانه‌های پدافندی سپاه قرار داد.
در صورت ملاقات تیم بررسی سانحه اوکراینی با افسران ساقط کننده پرواز ۷۵۲ و یا حتی در صورت ارسال متن و یا نوار بازجویی از آن‌ها به اوکراین و کانادا به طور قطع اشتباهات و بی‌کفایتی فرماندهان سپاه در جریان برنامه‌ریزی برای عملیات حمله موشکی به پایگاه آمریکا در عین الاسد افشا می‌شد. این خود یکی از مهم‌ترین دلایلی است که مقامات رژیم جمهوری اسلامی و فرماندهان سپاه از ملاقات تیم بررسی سانحه هواپیمای اوکراینی با خدمه سامانه مورد نظر جلوگیری کرده‌اند و متن و یا نوار بازجویی‌ها را در اختیارشان قرار نمی‌دهند. متعاقبا همچون گذشته با ساخت دروغ، فرماندهان سپاه در تلاشند تا مسؤولیت خود را در بروز این فاجعه پنهان کنند و آن را بر گردن خدمه سامانه تور ام-۱ ساقط کننده پرواز ۷۵۲ بیندازند.
از: ایندیپندنت
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید