خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۵۶ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده اند. در این راستا در حوزه حیات وحش می توان به اظهارات مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین در خصوص خطر انقراض گونه پلنگ ایرانی، بالابان و آهو در پی کم‌آبی و خشکسالی اشاره کرد.
در یک هفته اخیر ۳۲ شکارچی غیرقانونی و دستکم ۶ قاچاقچی چوب و متخلف قطع درختان به مراجع قضائی معرفی شدند. از سوی دیگر در برخی از روزهای هفته گذشته هوای شهرهای اصفهان، تهران، اهواز، کرج و مشهد برای گروه‌های حساس ناسالم اعلام شد. در همین ایام در سایه فقدان تجهیزات اطفای حریق و بی توجهی مسئولان بیش از ۶۱۰ هکتار از مراتع و جنگل‌های استان‌های آذربایجان غربی، اصفهان، خوزستان، کرمان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، ایلام و فارس طعمه حریق شد و آتش سوزی در کوه حاتم در مرز بین خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد همچنان ادامه دارد. همچنین یکی از عوامل آتش سوزی منابع طبیعی در شهرستان ممسنی بازداشت شد.
بر اساس آمار منتشر شده طی دهه های اخیر سالانه ۱.۵ د‌رصد از سطح جنگل‌های ایران نابود شده و بد‌ین‌ترتیب اگر روند تخریب با سرعت فعلی ادامه یابد، تا سال۱۴۶۰ اثری از جنگل‌های امروزی ایران باقی نمی‌ماند و تنها در سال گذشته، ۲۱ هزار هکتار از جنگل‌های ایران بر اثر حریق، خاکستر شدند. در گزارشی دیگر یکی از فعالین اجتماعی شهر آبادان با انتشار ویدئویی از رها سازی فاضلاب انسانی در معابر این شهر، از به خطر افتادن سلامت شهروندان در پی ترکیب این فاضلاب با آب شرب خبر داد.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید حجم آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.
حیات وحش و زیستگاه‌های طبیعی
حیات وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.
در ایران هر ۲۰ ثانیه مساحتی به اندازه یک زمین فوتبال از جنگل‌های کشور نابود می‌شود که سرعت کاهش کیفیت جنگل‌های ایران بر اثر عوامل انسانی و طبیعی چنان افزایش یافته که موجب نگرانی شده است.
مقایسه آمار سال ۹۹ و سال ۱۳۳۵ سطح جنگل‌های ایران نشان میدهد که طی ۶ دهه اخیر، ۱.۵ میلیون هکتار از سطح جنگل‌های کشور کاسته شده است. این سرعت نابود‌ی جنگل‌های ایران به‌معنای آن است که هر ثانیه ۳۶۰ مترمربع از سطح جنگل‌ها و مراتع کشور تخریب شده است. بد‌ین‌ترتیب سالانه ۱.۵ د‌رصد از سطح جنگل‌های ایران نابود شده و در هر ۵ سال یک‌میلیون هکتار از جنگل‌های ایران حذف می‌شود. بد‌ین‌ترتیب اگر روند تخریب با سرعت فعلی ادامه یابد، تا سال۱۴۶۰ اثری از جنگل‌های امروزی ایران باقی نمی‌ماند.
همچنین به گفته فریدون یاوری، مدیرکل محیط زیست استان کرمانشاه، خشکسالی جان آبزیان و ماهی‌های رودخانه‌های کرمانشاه را تهدید می‌کند.
در این رابطه مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین گفت: کم‌آبی و خشکسالی منجر به کاهش زادآوری در برخی از گونه‌های جانوری استان قزوین شده است.
مهران شنتیایی اظهار داشت: گونه پلنگ ایرانی، بالابان و آهو از گونه‌های در معرض انقراض قرار دارند.
بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیست
یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.
طی هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۳۲ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۱۲ گزارش منابع رسمی است، در استان های خراسان رضوی، کرمانشاه، همدان، خراسان جنوبی، مازندران، زنجان، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان و اراک بازداشت و به مراجع قضایی ارجاع داده شدند.
همچنین احمد احمدی رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان گنبدکاووس از تشکیل ۷۱ پرونده در خصوص شکار و صید غیرمجاز پرندگان مهاجر و شکاری در این شهرستان طی سال گذشته خبر داد و افزود: در این رابطه ۱۰۱ نفر متخلف دستگیر شدند.
بر اساس گزارشات منابع رسمی ۵ متخلفان قطع و قاچاق چوب در استان های مازندران، اردبیل،سمنان و کرمان بازداشت شدند که از این متخلفین بیش از ۳۲ تن چوب آلات جنگلی کشف شد.
در این رابطه رئیس اداره حفاظت از محیط زیست شهرستان بناب گفت: متخلفان قطع اشجار در حوزه تالاب قره قشلاق طی عملیات شبانه توسط محیط ماموران یگان حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی دستگیر شدند.
همچنین یک معدن دار در شهرستان نهبندان که ۶ درخت بنه حدود ۵۰۰ ساله را در منطقه شاهکوه قطع کرده بود، به تهیه ۱۵ عدد اجاق گاز تک شعله و تحویل به مردم همان منطقه با نظارت اداره منابع طبیعی این شهرستان محکوم شد.
حق تنفس و هوای پاک
بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.
طی هفته ای که گذشت هوای شهرهای اصفهان، تهران، اهواز، کرج و مشهد برای گروه‌های حساس (بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار و کودکان) ناسالم اعلام شد.
به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس میدهد. از این رو می‌بایست مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.
در هفته ای که گذشت منابع رسمی اعلام کردند که بیش از ۶۱۰ هکتار از جنگل‌ها و منابع طبیعی کشور در استان‌های آذربایجان غربی، اصفهان، خوزستان، کرمان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، ایلام و فارس طعمه آتش شد. آتشی که در فقدان تجهیزات اطفای حریق حتی به مناطق حفاظت شده نیز گسترش پیدا کرده و فعالان زیست‌محیطی بارها از بی‌توجهی مقام‌های دولتی انتقاد کرده‌اند.
همزمان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان از ادامه آتش سوزی کوه حاتم در مرز بین خوزستان و استان کهگیلویه و بویراحمد خبر داد.
بر اساس گزارشات منتشر شده در سال گذشته، ۲۱هزار هکتار از جنگل‌های ایران بر اثر حریق، خاکستر شدند.
رضا علی بازپور، فعال محیط زیست درباره حریق در جنگل‌های زاگرس، گفت: تاکنون بیش از ۲۰۰ هکتار در آتش سوخته است.
این فعال محیط زیست درباره روند رسیدگی‌ها به مصدومین در آتش سوزی‌ها گفت: اقدامی از سوی نهادها و سازمان‌ها انجام نمی‌شود. چندی قبل یکی از نیروهای محلی از ناحیه صورت و پا دچار سوختگی شد. هرچند هیچ بیمه‌ای برای این مصدوم صادر نشده است و در صورت مصدومیت باید با هزینه شخصی به درمان بپردازند.
در خبری دیگر مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان از آتش سوزی در ۲۹ هکتار از پوشش گیاهی استان اصفهان از ابتدای سال جاری تاکنون خبر داد.
همچنین عبدالحسن صمدنژاد، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس گفت: از ابتدای سال ۱۴۰۰ تاکنون ۱۱۷ مورد آتش سوزی در استان رخ داده که براساس نقشه‌های دقیق هوایی ۱۰ هزار هکتار از اراضی منابع طبیعی این استان در آتش سوخته و نابود شده است.
مدیر روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی فارس نیز از بازداشت یکی ار عوامل آتش سوزی منابع طبیعی در شهرستان ممسنی خبر داد.
آلاینده محیط زیستی
در این خصوص مدیرکل حفاظت از محیط زیست خوزستان گفت: به دنبال تخلیه پساب آلوده توسط شرکت پتروشیمی مسجد سلیمان در جمعه مورخ ۲۱ خرداد ماه، علیه این شرکت در مراجع قضایی شکایت شد.
همچنین یکی از فعالین اجتماعی شهر آبادان با انتشار ویدئویی از رها سازی فاضلاب انسانی در معابر منطقه مسکونی ایستگاه ۱۲، از به خطر افتادن سلامت شهروندان در پی ترکیب این فاضلاب با آب شرب خبر داد.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید