ایران وایر
»کیوان مزدا» در سال ۱۳۳۸ در آبادان زاده شد. پدرش از زرتشتیان ایران بود و «سیروس» نام داشت، مادرش هم فرانسوی بود. او یکی از بنیانگذاران خیریه بینالمللی «زنجیره امید ایران» بود.
کیوان مزدا در سن هفت سالگی به همراه خانوادهاش به فرانسه مهاجرت کرد و تحصیلات عالی خود را در رشته پزشکی و جراحی ارتوپدی و فلوشیپ جراحی ستون فقرات به اتمام رساند.
تکنیک خاص و ابداعی کیوان مزدا با عنوان انحرافهای ستون فقرات، هم اکنون در اکثر مراکز دنیا استفاده میشود.
دکتر کیوان مزدا که کودکان محروم بسیاری را با عملهای جراحی فوقالعادۀ ستون فقرات نجات داد، به «پدر کمر دنیا» هم شهرت یافت.
او رییس بخش ارتوپدی کودکان «بیمارستان روبرت دوبره» پاریس و همچنین عضو «سازمان پزشکان بدون مرز» و «موسسه زنجیره امید فرانسه» بود.
دکتر کیوان مزدا از سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را با نام موسسه زنجیره امید ایران در کشور زادگاهش نیز آغاز کرد.
این موسسه با هدف درمان کودکان محروم زیر ۱۸ سال که به بیماریهای قلبی، ارتوپدی و ترمیمی مبتلا هستند، تاسیس شد و با موسسه خیریه بینالمللی زنجیره امید فرانسه همکاری میکند.
کیوان مزدا هر سال چهار بار برای معاینه و معالجه رایگان کودکان فاقد توان مالی و دارای بیماریهای سخت و پیچیده به ایران سفر میکرد. در طی این سفرها، سالی دو بار نیز با همراهی تیم جراحی خود، عملهای جراحی را در بیمارستانهای تحت پوشش «دانشگاه علوم پزشکی تهران» و «بیمارستان نورافشار» انجام میداد.
او در این سفرها، علاقهای به مصاحبه با رسانهها نداشت و فعالیتش را در سکوت کامل و به دور از هرگونه بازتاب خبری انجام میداد و به فرانسه باز میگشت. در شهریور ۱۳۹۷، توانست ۲۸ کودک را با کمک تیم جراحی خود عمل جراحی کند. این سفر آخرین بازگشت دکتر مزدا به ایران بود.
در ۱۱ سالی که دکتر کیوان مزدا با زنجیره امید کار کرد، حدود ۵۰۰ کودک را به صورت رایگان جراحی و نزدیک به دو هزار نفر را ویزیت کرد. بعضی از جراحیها در چند نوبت و همه به صورت رایگان انجام میشدند. حتی تجهیزات مورد نیاز برای عمل را هم زنجیره امید تهیه میکرد.
در کتابچه گزارش عملکرد موسسه زنجیره امید از دکتر کیوان مزدا پرسیده شده است: «چهگونه است که شما از این همه کار خسته نمیشوید؟»
او پاسخ میدهد : «کار نیست، زندگی است.»
دکتر کیوان مزدا در مورد درمان کودکان گفته بود: «من عاشق بچهها هستم. در فرانسه در ارتش کار میکردم اما همیشه احساس میکردم چیزی کم دارم. از ارتش بیرون آمدم. سال ۱۹۸۷ کار داوطلبانه را شروع کردم و مرتب به کشورهایی مثل کامبوج، ویتنام، افغانستان و… سفر کردم و عملهای بسیاری را انجام دادم. من با پزشکان بدون مرز کار میکردم و از ۲۳ سال قبل که زنجیره امید فرانسه راه افتاد، همیشه با آن ارتباط داشتم. در آفریقای جنوبی کار کردیم و در کابل بیمارستان کودک و اطفال را راهاندازی کردیم. من کار ویژهای نمیکنم. خیلیها به ما کمک میکنند و ما سعی میکنیم زندگی بچهها بهتر شود. بیماران همه دنیا برای من فرق ندارند چون همه انسان هستند. فقط باید تلاش کنیم و آنها را به زندگی برگردانیم. فعالیت داوطلبی جزیی از زندگیام است.۳۰ سال است که کار من این است.»
فیلم مستند «آی آدمها» به کارگردانی «رخشان بنیاعتماد» که در سال ۱۳۹۴ ساخته شد، در مورد گروه پزشکان داوطلب ایرانی و فرانسوی از طریق موسسه خیریه زنجیره امید است که بچههای بیمار و محروم را از سراسر ایران در سه رشته قلب، ارتوپدی و ترمیمی در بالاترین سطح استاندارد درمان میکنند. بخشی از این مستند در مورد بنیان گذاشته شدن خیریه بینالمللی زنجیره امید در ایران و نقش دکتر مزدا و فعالیتهای او در این زمینه است.
کیوان مزدا ۱۱ مهر ۱۳۹۷، در سن ۵۹ سالگی در پاریس بعد از یک جلسه پر فشار کاری، بر اثر حمله قلبی درگذشت. آرزو و کلام آخر او برای دنیا و مردمانش این بود: «جنگ نباشد، غذا باشد. زندگی بدون هیچگونه تبعیض.»