پس از انتشار گسترده تصاویر برخورد خشن یک کارمند حراست دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان با یک دانشجو در روز ۱۲آبان۱۴۰۰، رییس حراست این دانشگاه وعده اخراج این کارمند حراست را به دانشجویان خشمگین داد؛ اما حالا به گفته دانشجویان این دانشگاه، نقل قول قبلی رییس حراست از کانال تلگرامی دانشگاه حذف شده است.
***
چهارشنبه ۱۲ آبان ماه تصاویر هول دادن و پرت کردن یک دانشجو به بیرون از دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان از سوی یک مامور حراست، در رسانهها بازتاب زیادی داشت. به فاصله کمی بعد از انتشار این تصاویر، رییس حراست دانشگاه اعلام کرد فردی که این برخورد را انجام داده، در حال گذراندن دوره آموزشی بوده تا بعد از تایید صلاحیت به طور رسمی کار خود را آغاز کند.
به گفته یک دانشجوی این دانشگاه، رییس حراست که در جمع برخی دانشجویان معترض در سالن اجتماعات این دانشگاه صحبت میکرد، گفت که این مامور به صورت «آزمایشی» در حال فعالیت بوده و «عذر» او بعد از این رفتار خشن خواسته شد. همین جملات او در کانال تلگرامی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان منتشر شد، تا روز جمعه که صدای اعتراضات خوابید و نقل قول قبلی از این کانال تلگرامی حذف و به جای آن وعده «برخورد با فرد خاطی» و «تعلیق» او منتشر شد.
این دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان به ایرانوایر میگوید دلیل این برخورد خشن مامور حراست با این دانشجو تنها همراه نداشتن کارت دانشجویی بود: «کلاسهای دانشگاه ما بعد از حدود دو سال تعطیلی به خاطر شیوع کرونا، از چند روز پیش به صورت نیمهحضوری برگزار میشود. پیش از این تعطیلی دو ساله، حراست هیچ وقت از ما برای ورود به دانشگاه کارت دانشجویی نمیخواست. اما با شروع سال تحصیلی جدید از چند روز پیش این تغییر رخ داده است. دانشجویی که با او این برخورد خشن انجام شده، پیش از این یک بار دیگر فراموش کرده بود کارت دانشجویی همراه خود بیاورد و تنها به همین دلیل این مامور، یقه لباس او را گرفته و با الفاظ توهینآمیز، همکلاسی ما را به بیرون از دانشگاه پرت میکند.»
این دانشجو در مورد برخورد ماموران حراست دانشگاه علوم پزشکی گلستان از آغاز ترم تحصیلی جدید میگوید: «درست بر خلاف ادعای رییس حراست دانشگاه، برخورد بیادبانه کارمندان حراست در لحظه ورود ما به دانشگاه، به این فرد محدود نیست و تقریبا همه آنها با ما چنین رفتاری میکنند.»
دانشگاه علوم پزشکی؛ ممنوعیت کنار هم نشستن دانشجوی دختر و پسر
این دانشگاه در جاده منتهی به شهرستان گرگان، مرکز استان گلستان واقع شده است و به دلیل موقعیت مکانی آن که امکان ورود افرادی غیر از دانشجویان خود به این دانشگاه را کم میکند، حراست تا پیش از این از دانشجویان هنگام ورود کارت دانشجویی نمیخواست. این به معنای باز بودن فضای دانشگاه نیست: «سالها است درب ورودی زنان و مردان برای ورود و خروج به این واحد دانشگاهی جدا شده است. درب اصلی برای مردان است و یک درب کوچک هم به زنان اختصاص داده شده است. هر روز وضعیت پوشش دانشجویان زن پیش از ورود از سوی ماموران زن حراست کنترل میشود و در صورتی که مورد پسند آنها نبود، دانشجو حق ورود ندارد.»
در دانشگاهی که همه دانشجویان با رشتههای پزشکی و پیراپزشکی در مورد بدن انسان فارغ از جنسیت او درس میخوانند، حق کنار هم نشستن زن و مرد در سالنها و محوطه آن وجود ندارد: «با این که در کلاسها زن و مرد در کنار هم هستند، ولی در سالنها و محوطه فضای باز، به هیچ وجه زن و مرد حق نشستن در کنار هم ندارند. این کار هر روز ماموران حراست است که در سالنها و فضای باز گشتزنی کرده و با برخوردهای زشت، به دانشجویان زن و مردی که در کنار هم نشستهاند، حمله کنند. طنز ماجرا این جا است که همین دانشجویان زن و مرد در رشتههای پزشکی و پیراپزشکی، در کلاسهای مربوط به تشریح بدن میتوانند در کنار هم باشند.»
هر چند روی کاغذ، دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان هم شورای صنفی دارد و هم انجمن اسلامی، اما عملا این تنها بسیج دانشگاه است که با قدرت زیاد به فعالیت میپردازد: «در این دانشگاه جز کانونهای علمی، عملا هیچ تشکل دیگری امکان فعالیت ندارد. قدرت بسیج بسیار بالا است و این نهاد توانسته با راه اندازی فعالیتهای مختلف اجتماعی، دانشجویان زیادی را به خود جلب کند. بیشتر این فعالیتها به نام خود دانشگاه انجام میشوند تا بتوانند دانشجویان را جذب کنند؛ در حالی که پشت بیشتر آنها بسیج با بودجه و قدرتی زیاد قرار دارد.»
حراست، بازوی اجرایی وزارت اطلاعات در دانشگاه
چک کردن کارت دانشجویی دانشجویان، از ماموریتهای حراستهای دانشگاهها است که به ویژه بعد از اعتراضات جنبش سبز در سال ۱۳۸۸ شدت بیشتری گرفت. دانشجویان در سراسر کشور نقش پُررنگی در تقویت این اعتراضات داشتند و نهادهای امنیتی برای مقابله با این حرکات، کنترل هویت دانشجویان پیش از ورود آنها به محوطه دانشگاه را در دستور کار قرار دادند.
«مهدیه گلرو»، فعال دانشجویی سابق با اشاره به اوجگیری سیاست چک کردن کارت دانشجویی از جنبش سبز به این سو به «ایرانوایر» میگوید: «پیش از جنبش سبز، کنترل کردن کارت دانشجویی از سوی ماموران حراست چندان مرسوم نبود. در ابتدا حراست دانشگاهها برای جلوگیری از شکل گیری تجمعات، کارت دانشجویی را کنترل میکرد که دانشجویان از دانشگاههای دیگر وارد نشوند. به تدریج این روند در روزهای آرام دانشگاهها هم تداوم پیدا کرد و امروز به این نقطه رسیدیم که عملا دانشجویان بدون ارائه کارت نمیتوانند وارد دانشگاه خود شوند.»
گلرو معتقد است خود نهاد حراست هم در سالهای گذشته، با روشهای مختلف به بازوی اجرایی نهادهای امنیتی در دانشگاهها تبدیل شده است: «از اواسط دهه ۸۰ شمسی ما شاهد قدرتگیری حراست دانشگاه به عنوان بازوی اجرایی وزارت اطلاعات در دانشگاه هستیم. دانشجویان متعددی روایت کردند که در جلسات بازجویی آنها، نمایندگان حراست دانشگاه هم حضور داشتند. به تدریج از زمان ریاست جمهوری محمود احمدینژاد و بعد حسن روحانی، دایره عمل حراست، به پروندهسازی برای دانشجویان هم رسید. هرگاه وزارت اطلاعات دانشجویی را بازداشت میکرد، از حراست دانشگاه او، در مورد عملکرد او استعلام میگرفت و همین استعلام به اتهامزنی علیه او در دادگاه منجر میشد. در ادامه، حوزه دخالت حراست دانشگاه، به امور شخصی دانشجویان از جمله پوشش و روابط شخصی آنها هم کشیده شد. تا جایی که این مساله امروز در دانشگاههای سراسر کشور به امری عادی تبدیل شده است.»
نمونه حضور نیروهای امنیتی در دانشگاهها با همکاری حراست و سرکوب دانشجویان از اعتراضات دی ماه ۹۶ به این سو زیاد است. چهار تشکل دانشگاه پلی تکنیک، بهمن ماه ۹۸ و بعد از سرکوب اعتراض به شلیک دو موشک به هواپیمای اوکراینی، در نامه سرگشاده به رییس این دانشگاه نوشتند: «چگونه چشمان تیزبین حراست که تیر نگاهش حجاب و پوشش دانشجویان را در هنگام ورود به دانشگاه هدف میگیرد و از ورود هر آنکس که با معیارشان نخواند، سر باز میزند؛ ناگهان بر روی افراد دانشجونما بسته شده که حضور ننگینشان در داخل دانشگاه این چنین زیاد به چشم میخورد؟ یا شاید این افراد با اطلاع قبلی و حتی با دعوت پا به دانشگاه گذاشتهاند؟ »
شورای صنفی دانشگاههای کشور هم در جریان اعتراضات آبان ۹۸ اعلام کرد در تجمع دانشجویان دانشگاه تهران در عصر روز دوشنبه ۲۷ آبان، با نزدیک شدن به ساعات تاریکی شب، چندین آمبولانس حاوی نیروهای لباس شخصی با هماهنگی حراست وارد دانشگاه شدند و شماری از دانشجویان را دستگیر و داخل آمبولانس کردند. در جریان همین اعتراضات، «بهاره هدایت»، عضو سابق شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت، بعد از احضار به حراست دانشگاه تهران، توسط ماموران امنیتی ربوده و با خشونت بازداشت شد.
روند همکاری حراست دانشگاهها با نهادهای امنیتی در جریان اعتراضات دی ماه ۹۶ هم اتفاق افتاد. «لیلا حسینزاده»، فعال صنفی مستقل دانشگاه تهران، با دخالت مستقیم وزارت اطلاعات دولت حسن روحانی و با گزارش حراست دانشگاه تهران به خاطر شرکت در این اعتراضات در صحن دانشگاه به سی ماه حبس محکوم شد.
از: ایران وایر