بی بی سی فارسی
جنبش اعتراضی ایران که با جان باختن مهسا امینی آغاز شده، به «یلدا» رسید. معترضان می‌خواهند سهم‌شان از فال حافظ « دیو چو بیرون رود فرشته درآید» باشد و می‌گویند « صحبت حکام ظلمت شـب یلداست» و در مقابل رسانه‌های نزدیک به حکومت نیز تلاش کرده‌اند با تهیه گزارش، فیلم و عکس بگویند امسال جشن شب یلدا برقرار است و به قول روزنامه همشهری، به رغم تحریم مخالفان نظام، بازار و جشن‌های خیابانی در شب یلدا «پررونق» است.
«یلدا» نداریم
«امسال یلدا نداریم» جمله پر استعاره‌ای است که حکایت از پوشیدن رخت عزا و همدردی با خانوادههای داغداری دارد کسانی که عزیزانشان را در جریان اعتراضات اخیر از دست داده‌اند.
در آستانه فرا رسیدن شب چله، «یلدا آقافضلی» نمادی از مبارزه و جنبش اعتراضی علیه حکومت شده است. دختر نوزده ساله‌ای که فردا (اول دی‌ماه) سالروز تولدش است و چهل روز از درگذشت او می‌گذرد. دختری که در جریان اعتراضات بازداشت شد و پس از آزادی خودکشی کرد. دوستان و نزدیکان یلدا از دردها و شکنجه‌های جسمی و روحی او در مدت زندان گفتند و حالا نام او همانند مهسا امینی، اسم رمزی برای ادامه اعتراضات است.
در شبکه‌های اجتماعی موجی از فراخوان و یادداشت درباره شب یلدا به چشم می‌خورد و بخشی از فعالان رسانه از برگزاری هرگونه جشنی در امشب انتقاد کرده‌اند یا خواهان برگزاری راهپیمایی‌های اعتراضی در سراسر شهرها و خارج از کشور شده‌اند.
در توئیتر کاربرانی چون «شهرک اکباتان»، «جوانان محلات اصفهان» و«جوانان محلات شیراز» از چند روز پیش به پیشباز شب چله رفته‌اند و خواهان اعتصابات سراسری و برگزاری راهپیمایی در شب یلدا شده‌اند و گفته‌اند «امسال یلدای ما در خیابان است».
شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی با اشاره به دردی که خانوادههای عزادار می‌کشند، تعبیر دیگری از یلدا نوشتند و گفتند معنای «یلدا» را از مادران جان باختنگان اعتراضات بپرسید.
حسین زمان، خواننده موسیقی پاپ با اشاره به کشته شدن «کیان پیرفلک» نوشت « سرد ترین و غمگین ترین یلدا، شبی بود که مادر کیان تا صبح با تکه های یخ بدن جگرگوشه اش را بر خلاف هر شب سرد نگه داشت. حتی تصورش کشنده است».
کاربری در پاسخ به نوشته آقای زمان نوشت این «چله‌ی چهل ساله به سر می‌آید».
از سوی دیگر جمعی از فعالان رسانه‌ای خواهان برگزاری راهپیمایی سکوت در شب یلدا شده‌اند واز مردم خواسته‌اند که به جای اینکه دور هم جمع شوند با خانواده‌هایشان به خیابان بیایند و به این راهپیمایی بپیوندند.
در خارج از ایران گروه‌های مختلف سیاسی در کانادا، آمریکا، اروپا با معترضان در ایران اعلام همبستگی کرده‌اند. به عنوان نمونه در پاریس اعضای گروه چپ و فمینیست‌ها اعلام کرده‌اند «ما اعضای گروه روژا در بلندترین شب سال تظاهراتی تدارک دیده‌ایم تا باز با انقلاب مردم و پیکار و مقاومت‌شان اعلام همبستگی کنیم و یاد محسن شکاری، مجیدرضا رهنورد، ژینا، نیکا و همهی قهرمانان این مبارزه را زنده نگه داریم».
سنگ مزار «یلدا آقافضلی» و نوشته‌ای که با استفاده از نام یلدا می‌گوید طولانی‌ترین شب سال نیست
واکنش رسانه‌های ایران
شاید با سیاسی‌ترین شب یلدای پس از انقلاب اسلامی روبرو هستیم. بعد از اعتراضات فوتبال، تحریم واعتراض جامعه هنری به مناسبت‌های تقویمی مانند جشنواره فیلم فجر، حالا رودرویی معترضان با حکومت به مناسبت‌های ملی و تاریخی نیز کشیده شده است.
زمانی که بعضی از روحانیون و مسئولان حکومتی با هر جشن و آیین باستانی مخالفت می‌کردند، حالا بعضی از رسانه‌ها، گروه‌ها و افراد مذهبی می‌خواهند اوضاع کشور را عادی جلوه دهند و اخبار مربوط به خرید شب یلدا را مفصل‌تر از گذشته منتشر می‌کنند.
بخش خبری تلویزیون دولتی ایران فراخوان ارسال خاطره و فیلم و عکس داده و در گزارشی از بازار خرید می‌گوید «پرجنب و جوش‌تر از روزهای قبل مردم در حال خرید برای شب یلدا هستند».
همچنین خبرگزاری «ایران پرس» وابسته به تلویزیون دولتی ایران، گزارش‌هایی از «جنب و جوش» مردم شهرهای ایران از جمله سنندج، رشت وتبریزمنتشر کرده که مردم در حال خرید شب یلدا هستند.
بیشتر روزنامه‌های امروز ایران متمرکز روی گرانی کالا درشب چله بود و به جز روزنامه همشهری اشاره‌ای به تحریم یا اعتراض معترضان نداشتند.
روزنامه‌های نزدیک به اصلاح‌طلبان مانند آرمان ملی و مردم سالاری از «یلدای لاکچری» و«شب یلدا، زیر سایه گرانی» نوشتند و روزنامه اعتماد ملی به در نوشته هادی خانیکی، استاد علوم ارتباطات در «در ستایش با هم بودن» مطلبی منتشر کرد.
روزنامه‌های نزدیک به حکومت مانند کیهان، وطن امروز و سیاست روز در صفحه نخست‌شان چیزی ننوشتند و در مقابل روزنامه همشهری سه صفحه از روزنامه امروز با موضوع شب چله اختصاص داد.
روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران در پایین نیم صفحه اول یادداشتی با عنوان «یک دقیقه وقت اضافه در همدلی یلدای ملی» منتشر کرد.
حسین گل‌محمدی نویسنده این یادداشت با اشاره به ثبت بین‌المللی یلدا از سوی یونسکو، آن را «یک رویداد بین‌المللی فرخنده» ذکر کرد و نوشت جا دارد هم‌آوا با یکدیگر ساز همدلی کوک کنیم و سرود وفاق و مهر و دوستی سردهیم».
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید