رادیو فردا
حساب توییتری «۱۵۰۰ تصویر» به تعداد زیادی از گواهیهای فوت که برای کشتهشدگان اعتراضات صادر شده دست یافته و از روز چهارشنبه اقدام به انتشار تعدادی از آنها کرده است.
علت مرگ شماری از جانباختگان اعتراضات «زن زندگی آزادی» در «گواهی وفات» آنها «نامعلوم» قید شده و در برخی گواهیها به کاربرد «اسلحه و گلوله جنگی» اشاره شده است.
در گواهی وفات برخی کشتهشدگان که حساب کاربری «۱۵۰۰ تصویر» از روز چهارشنبه، ۲۳ فروردین، اقدام به انتشار آنها کرده است، علت فوت به دلیل آسیبهایی چون پارگی سیاهرگ، خردشدگی و متلاشی شدن جمجمه، شوک هِموراژیک (از دسترفتگی حجم زیادی از خون)، پارگی عروق و آسیب شدید نُسج عنوان شده که همگی به اصابت گلوله اشاره دارد.
در برخی گواهیها هم علت فوت آشکارا به دلیل کاربرد اسلحه جنگی و گلوله اعلام شده است؛ در مواردی به جای استفاده از کلمه گلوله از اصطلاحاتی جایگزین چون «پرتابه فلزی شتابدار»، «جسم فلزی پرشتاب پرتابهای» و «جسم پرتابهای شتابدار» استفاده شده است.
«نامعلوم» اعلام شدن علت مرگ یکی از موارد پرابهام است که در گواهی وفات تعدادی از کشتهشدگان آمده است. از جمله در مورد مهرشاد شهیدینژاد و سینا ملایری دو نفر از معترضان در اراک که بر اساس گزارش شاهدان عینی با ضربات باتوم کشته شدند، علت مرگ نامعلوم عنوان شده است.
در یکی از گواهیهای انتشاریافته در حساب ۱۵۰۰ تصویر مربوط به بهنام لایقپور نیز علت مرگ «خشونت به وسیله دیگران» اعلام شده است. خانواده بهنام لایقپور پیشتر علت مرگ او را شلیک گلوله از فاصله نزدیک توسط مأموران حکومتی عنوان کردهاند.
منابع حقوق بشری از کشته شدن حدود ۵۰۰ معترض از جمله نزدیک به ۷۰ کودک در جریان اعتراضات سراسری در پی کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد در شهریور پارسال خبر دادهاند.
اما هنوز هیچ گزارش رسمی با آمارهای دقیق از تعداد معترضانی که در جریان سرکوب در خیابانها جان خود را از دست دادند توسط حکومت منتشر نشده است. بسیاری بر این عقیدهاند که تعداد قربانیان سرکوب به دست نیروهای حکومتی از ۵۰۰ نفر بیشتر است.
بر اساس گزارشها از جمله گزارش شاهدان عینی، در اعتراضاتی که از ۲۶ شهریورماه با مرگ مهسا امینی در سراسر ایران آغاز شد و همچنان ادامه دارد، بسیاری از جانباختگان با ضربات باتوم و شلیک مستقیم نیروهای حکومتی جان خود را از دست دادند.
با این حال مقامات جمهوری اسلامی همواره سرکوب خشونتآمیز و مرگبار معترضان، حتی با وجود انتشار ویدئوهایی از این گونه رخدادها، را رد کرده یا آن را به عوامل دیگری که از آنها با عنوانهایی چون «تروریست» و «تجزیهطلب» نام بردهاند، نسبت دادهاند.
از جمله حسین اشتری، فرمانده وقت نیروی انتظامی، روز ۱۹ مهر ۱۴۰۱ تیراندازی «با سلاح جنگی» به معترضان در اعتراضات را به «افرادی در ظاهر پلیس» نسبت داده بود، افرادی که مقامات مربوطه بعدا هرگز به دنبال شناسایی و معرفی آنها نرفتند.
حسن کرمی، فرمانده یگانهای ویژه فراجا، حتی تا آنجا پیش رفت که با انکار شلیک ماموران به چشم معترضان در ماههای اعتراضات، مدعی شد که اگر کسی «ثابت کند» فردی بر اثر خطای کارکنان این نیرو کشته شده، به او «جایزه» خواهد داد.