در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

شنبه, 13ام خرداد, 1402
اندازه قلم متن

 

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۳۶ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت یک قلاده پلنگ تلف شد. همچنین بر اساس گزارشات منتشر شده، بیش از ۲۱ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند. علاوه بر این، نقاطی از مراتع کشور دچار آتش سوزی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در ۱۵ شهر ناسالم اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به تداوم خشکسالی در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

در هفته ای که گذشت، سازمان محیط زیست اعلام کرد: پرونده برای عاملان تلف شدن خرس قهوه ای در اردبیل تشکیل شد.

همچنین، یک قلاده پلنگ نر که بر اثر برخورد خودروی نیسان در محور جاده بندرخمیر حد فاصل روستای گری شیخ تا بندرخمیر (سمت گیروه) مجروح شد. این پلنگ که قرار بود جهت مداوا به بندرعباس منتقل شود، پیش از انتقال به کلینیک دامپزشکی در بندرعباس تلف شد.

از سوی دیگر، محمد هادی علی احمدی، شهردار منطقه ۱۳ تهران گفت: یک راس آهو که در تله متخلفان شکار و صید در محدوده حریم و حوالی پارک جنگلی سرخه‌حصار گرفتار شده بود با حضور به موقع حریم‌بانان نجات یافت.

شهردار منطقه ۱۳ با بیان اینکه کل و میش، آهو، گراز، روباه، خرگوش و سنجاب از عمده‌ترین‌گونه‌های حیوانات در حریم و بوستان جنگلی سرخه حصار هستند، افزود: شکار در زیستگاه‌های حیات وحش جرم است و بر اساس قوانین مجازات اسلامی، افراد متخلف توسط مجریان قانون تعقیب و مجازات می شوند.

همچنین یک راس گوزن زرد ایرانی که از گونه‌های در خطر انقراض به شمار می‌رود، در دهکده طبیعت قزوین متولد شد.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، بیش از هفتاد و هفت تن چوب قاچاق که حاصل جمع آوری هشت گزارش منابع رسمی است، در استانهای لرستان، مازندران، آذربایجان غربی، خراسان جنوبی، ایلام و گلستان کشف و ضبط شده و در این راستا بیست و یک متهم بازدشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. همچنین طی این مدت دستکم هیجده شکارچی در شهرهای ماه نشان، دماوند، گچساران، فاروج، آران و بیدگا و پارک ملی دنا بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

همچنین، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان رضوی از کشف یک قلاده میمون رزوس، یک قطعه قرقاول و هفت قطعه کبک در مشهد خبر داد.

از سوی دیگر، مدیر کل تعزیرات حکومتی استان همدان از محکومیت قاچاقچی چوب در همدان خبر داد و گفت: شعبه رسیدگی کننده پس از بررسی و با توجه به مدارک و مستندات موجود در پرونده اتهام انتسابی را محرز دانسته و متهم را علاوه بر ضبط کالا به نفع دولت به پرداخت مبلغ۶۰۰میلیون ریال جزای نقدی محکوم کرده است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست جاجرم با اشاره به بازداشت چند شکارچی متخلف گفت: در مراحل رسیدگی قضایی متخلفان در دادگاه بدوی به زندان و ضبط ادوات شکار و یک دستگاه موتورسیکلت CRM به نفع اداره حفاظت محیط زیست جاجرم محکوم و پس از واخواهی و تجدیدنظر متخلفان، شعبه تجدید نظر نیز با تائید رای بدوی، متخلفان را به دوسال حبس تعلیقی، ضبط ادوات شکار و یک دستگاه موتورسیکلت مذکور به نفع اداره حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم محکوم نمود.

افزون بر این، ماموران یگان حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی چند نفر از صیادان و شکارچیان گونه های جانوری را در شهرستان های هشترود و بستان آباد دستگیر کردند.

حق تنفس و هوای پاک

بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پرشماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای کرج ۱۶۳، فردیس ۱۸۰، ساوجبلاغ ۱۱۰، نظرآباد ۱۱۵، زنجان ۱۳۳، تهران ۱۰۱، اراک ۱۳۷، شازند ۱۵۵، ساوه ۱۵۸، سوسنگرد ۱۳۴، اهواز ۱۴۵، بهبهان ۱۴۴ و رامشیر ۱۲۷ ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه ها اعلام شد.

بر اساس داده‌های سامانه برخط کنترل کیفیت هوای سازمان محیط‌ زیست منطقه اصفهان شاخص هوای این کلانشهر در ایستگاه خیابان‌ های پروین ۱۶۷، احمدآباد ۱۵۲ و بزرگراه خرازی با ۱۶۳ در وضعیت قرمز و ناسالم برای عموم شهروندان در این هفته اعلام شد.

همچنین در هفته ای که گذشت، مدیرکل محیط زیست استان کرمانشاه اعلام کرد: شاخص کیفی هوا در شهرستان‌های قصرشیرین، سر پل ذهاب و گیلانغرب نشانگر  عدد ۵۰۰ است و هوای شهرستان‌ ها در حالت بحرانی قرار دارد.

شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.

شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق ( ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

در هفته ای که گذشت، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سرپل ذهاب گفت: ۴ هکتار از مزارع غلات طمعه حریق گردید که مهار آتش به همت و حضور آتش نشانی، بسیج مردمی کشاورزان و اهالی روستای های همجوار ، قبل از ورود به مزارع دیگر کنترل شد.

همچنین سید عباس شمسی بخشدار زرین آباد شهرستان دهلران عنوان کرد: به دنبال آتش سوزی حدود ۲ هکتار خسارت به مزارع این شهرستان وارد شد.

وی افزود: با توجه به اینکه راه دسترسی برای استفاده از ماشین آتش نشانی وجود نداشت اما با تلاش کارکنان منابع طبیعی این بخش و اهالی منطقه‌ بعد از ۲ساعت این آتش سوزی مهار شد.

افزون بر این، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – ساری گفت: سال قبل ۶۷ فقره و امسال سه فقره سه فقره آتش سوزی در جنگل های حوزه تحت پوشش رخ داده است.

در گزارشی دیگر، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان باشت از وقوع ۷ فقره آتش سوزی در جنگل ها و مراتع شهرستان از ابتدای سال جاری تاکنون خبر داد.

همچنین در هفته ای که گذشت، رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان باشت گفت: ۲ هکتار از مراتع و منابع طبیعی مناطق رودرونه و شلال دون در آتش سوخت.

از سوی دیگر مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره به وقوع آتش‌سوزی در منطقه حفاظت شده تنگ‌صیاد، اعلام کرد: بر اساس برآورد اولیه بر اثر سهل انگاری دامداران در منطقه، ۱۰ هکتار از عرصه تنگ صیاد طعمه حریق شد.

فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی

خشک‌سالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.

تشدید خشکسالی در سومین سال متوالی طبق داده های شرکت آب منطقه ای مازندران

طبق آمار شرکت آب منطقه ای مازندران خشکسالی و کمبود بارش در سومین سال متوالی بیشتر رخ نشان داد و این امر سبب شد تا سدهای مهم استان از جمله سد شهید رجایی و سد گلورد در شرق استان که ۵۰ هزار هکتا از اراضی شالیزای پایین دست این سدها را مشروب می کند تا ۷۰ درصد کمتر نسبت به سال گذشته ذخیره آب داشته باشند و این امر سطح کشت برنج را در پائین دست این سدها طی دو سال گذشته و امسال کاهش داده است.

همچنین معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان در نشست اعضای کمیته‌های تخصصی ستاد مدیریت بحران استان با موضوع بررسی تنش‌های آبی تابستان ۱۴۰۲ این استان گفت: با اینکه هنوز به دوران اوج مصرف فصول گرم سال نرسیده ایم، اما طبق گزارش‌های مسئولان آب و فاضلاب در شهر شاهرود با ۳۰۰ لیتر برثانیه و در شهر سمنان با ۲۴۰ لیتر بر ثانیه کمبود آب آشامیدنی در ساعات اوج مصرف مواجه هستیم که باعث کاهش فشار و قطعی مقطعی در برخی نقاط این شهر‌ها شده است.

از سوی دیگر بهروز گتمیری، استاد دانشگاه تهران اضهار داشت: در حالی که میزان برداشت آب‌های زیرزمینی در دنیا ۶۰ درصد است، این میزان در ایران ۹۰ درصد اعلام شده است. فرونشست زمین در ایران ۱۵ برابر سطح بحرانی اعلام‌شده از سوی اتحادیه اروپاست.

وی افزود: ۷۰ درصد دشت‌های کشور درگیر پدیده فرونشست هستند. از ۶۰۹ دشت ایران ۴۰۹ دشت به مرحله بحرانی رسیده و توسعه بهره‌برداری از منابع آب زیر زمینی در آنها ممنوع شده‌اند.

در هفته ای که گذشت، مهدی عسگری در خصوص نابودی باغ های کرج عنوان کرد: باغ‌های پایین دست کرج در خطر نابودی قرار گرفته‌اند و اگر حداقل دو مرتبه رهاسازی آب از سد کرج انجام نشود، این نگرانی جدی وجود دارد که این اتفاق تلخ رخ دهد.


به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید

برچسب‌ها:

هنوز نظری اضافه نشده است. شما اولین نظر را بدهید.