به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایرنا، در نشست صبح امروز یکشنبه -۲۶ شهریور ۱۴۰۲- (۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳) چهل‌وپنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) پرونده پیشنهادی الحاق دو سایت میراث طبیعی دیزمار به پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی در جلسه کمیته میراث جهانی مطرح شد و بر اساس تصمیم کمیته مقرر شد که این دو سایت در قالب پرونده میراث جهانی ارسباران برای یونسکو ارسال شود.

هیأت ایران حاضر در چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در ریاض اعلام کرد: بر اساس تصمیم کمیته مقرر شد پرونده جنگل‌های دیزمار در قالب پرونده میراث جهانی ارسباران برای یونسکو ارسال شود.

میراث طبیعی دیزمار شامل دو سایت از محدوده جنگل‌های ارسباران در منطقه قره‌داغ آذربایجان شرقی است. کمیته میراث جهانی تأیید کرده است که مدیریت و حفاظت این دو سایت از وضعیت مناسبی برخوردار است و می‌توانند در قالب پرونده میراث طبیعی جنگل‌های ارسباران برای ثبت جهانی ارایه شود.

چهل‌وپنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو از ۱۹ شهریور (۱۰ سپتامبر) در ریاض پایتخت عربستان سعودی کار خود را آغاز کرده است و پرونده ۵۰ میراث فرهنگی و طبیعی از بیش از ۴۰ کشور جهان برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو مورد بررسی در حال بررسی است. از این تعداد، ۲۴ پرونده سهمیه اجلاس سال گذشته است که به دلیل بحران اوکراین به تعویق افتاد و ۲۶ پرونده مربوط به اجلاس سال ۲۰۲۳ است.

۲۶ اثر جهانی ایران در فهرست یونسکو

ایران تا کنون موفق شده است ۲۶ اثر تاریخی و طبیعی خود را در یونسکو ثبت کند که از این منظر در رتبه نهم جهان قرار دارد. تا پیش از انقلاب اسلامی هیچ‌کدام از آثار فرهنگی، تاریخی و طبیعی کشور در فهرست میراث‌جهانی به ثبت نرسیده بود. در سال ۱۳۵۸ (۱۹۷۹)سه اثر چغازنبیل، تخت‌جمشید و میدان امام (نقش جهان) اصفهان در فهرست میراث‌جهانی قرار گرفت. از آن سال به بعد در حدود ۲۴ سال هیچ پرونده‌ای برای ثبت‌جهانی تشکیل نشد و بعد از بیش از دو دهه، تخت سلیمان در آذربایجان‌غربی در سال۱۳۸۲ (۲۰۰۳) و مجموعه ارگ بم کرمان ۱۳۸۲ (۲۰۰۳)و مجموعه پاسارگاد در فارس در سال ۱۳۸۳ (۲۰۰۴) در یونسکو به ثبت جهانی رسید. این روند در سال های بعد ادامه پیدا کرد و گنبد سلطانیه در زنجان در سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵) و محوطه بیستون در کرمانشاه در سال ۱۳۸۵ (۲۰۰۶) هفتمین و هشتمین اثر ملی ایران هستند که در یونسکو ثبت‌جهانی شده‌اند.

مجموعه کلیساهای آذربایجان شامل قره کلیسا، سن استپانوس و زُر زُر در سال ۱۳۸۷ (۲۰۰۸) و سازه‌های آبی شوشتر در خوزستان در سال ۱۳۸۸ (۲۰۰۹) نهمین و دهمین آثار ثبت شده ایران هستند که در فهرست جهانی ثبت شده‌اند و در ادامه این روند در سال ۱۳۸۹ (۲۰۱۰) ایران موفق به ثبت دو اثر در فهرست جهانی شد، بازار تبریز در استان آذربایجان شرقی و بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی در استان اردبیل به دلیل ویژگی‌های معماری و تاریخی در حافظه جهانی قرار گرفت.

با ثبت مجموعه باغ‌های ایرانی شامل ۹ باغ پاسارگاد در مرودشت فارس، باغ ارم شیراز، چهل‌ستون اصفهان، باغ فین کاشان، عباس‌آباد بهشهر، باغ شاهزاده کرمان، اکبریه بیرجند، باغ دولت آباد یزد، پهلوان‌پور مهریز یزد در سال ۱۳۹۰ (۲۰۱۱)، مسجد جامع اصفهان و برج گنبد قابوس در گلستان در سال ۱۳۹۱ (۲۰۱۲) و مجموعه فرهنگی تاریخی (کاخ) گلستان تهران سال ۱۳۹۲ (۲۰۱۳)، در یونسکو تعداد آثار جهانی ایران در طول ۳۵ سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ۱۶ اثر رسید.

شهر سوخته در سیستان و بلوچستان که در سال ۱۳۹۳ (۲۰۱۴) در یونسکو به ثبت رسید، و بلافاصله در سال بعد منظر فرهنگی روستای میمند در کرمان و محوطه باستانی شوش در استان خوزستان در سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۵) به فهرست جهانی یونسکو ملحق شدند.

در سال ۱۳۹۵ (۲۰۱۶) ایران موفق به ثبت دو اثر ارزشمند ملی در فهرست جهانی یونسکو شد، در پرونده اول بیابان لوت که در پهنه استان‌های کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان قرار دارد جایگاه جهانی پیدا کرد؛ دومین پرونده‌ای که در سال ۱۳۹۵ (۲۰۱۶) از ایران در حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسید، مجموعه یازده رشته قنات و کاریز ایرانی شامل قصبه گناباد، بلده فردوس، باغ زارج یزد، حسن‌آباد مهریز، آسیاب‌آبی میرزانصرالله مهریز، گوهرریز جوپار کرمان، دوقلوهای اکبرآباد و قاسم‌آباد بروات، مون اردستان، وزوان میمه و مزدآباد اصفهان که از قدیمی‌ترین و عجیب‌ترین سیستم‌های آبرسانی جهان و شاهکار معماری و مهندسی ایرانی است.

ثبت شهر تاریخی یزد به عنوان نخستین شهر تاریخی ایران در سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۷)، چشم‌انداز باستان‌شناسی ساسانی فارس در سال ۱۳۹۷ (۲۰۱۸) و جنگل‌های هیرکانی در استان‌های گلستان، مازندران، گیلان و سمنان در سال ۱۳۹۸ (۲۰۱۹)، سه اثر ارزشمندی است که در سال‌های پیش از شیوع کرونا در یونسکو به ثبت رسید و فروکش کردن کرونا، منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان در منطقه کرمانشاه و کردستان و راه‌آهن سراسری ایران در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱) در فهرست جهانی یونسکو قرار گرفتند.