پس از دیدار «جیانی اینفانتینو»، رییس فیفا با «ابراهیم رئیسی»، رییس‌جمهوری اسلامی در نیویورک، «مهدی تاج»، رییس فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی، در گفت‌وگوهایی که با رسانه‌ها و صداوسیما جمهوری اسلامی داشت، مدعی آزاد شدن کامل تمامی «پول‌های بلوکه شده» این فدراسیون شد.

تاج مبلغ موردنظری که به گفته او قرار است «به حساب فدراسیون فوتبال» واریز شود را، ۲۸ میلیون دلار اعلام کرد. اطلاعاتی که «ایران‌وایر» از منابع خود در فدراسیون فوتبال به‌دست آورده نشان می‌دهد نه‌تنها بخش عمده‌ای از این پول به باشگاه‌ها تعلق دارد و به فدراسیون فوتبال نمی‌رسد، که حتی قرار نیست هیچ وجهی به طرف ایرانی پرداخت شود. مانند آنچه برای پول‌های بلوکه شده ایران در کره‌جنوبی در نظر گرفته شده بود، حالا در فوتبال اجرا می‌شود.

از پول‌های بلوکه شده ایران در نزد فیفا چه می‌دانیم و چقدر ادعای مهدی تاج در مورد آزادسازی این مبالغ درست است؟

***

فیفا چه زمانی در مورد پول‌های بلوکه شده تصمیم‌گیری می‌کند؟

مهدی تاج ساعاتی پیش از دیدار خود با ابراهیم رئیسی، به «ورزش سه»، رسانه حامی فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی گفته بود: «آزادسازی پول‌های ایران نزدیک است.»

با این حال، فدراسیون جهانی فوتبال تاکید کرده که تصمیم‌گیری در مورد پول‌های ایران، به نشست ۲ آبان‌ فیفا که به میزبانی شهر پاریس برگزار خواهد شد، موکول شده و تا آن زمان، کارگروهی، وظیفه بررسی «چگونگی خرج شدن این پول برای فوتبال ایران» را خواهد داشت.

رئیس فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی، شیوه پرداخت این مبلغ از سوی فیفا را مرتبط با «کارگاه تبادل اطلاعات اروپا و آسیا» که روزهای ۱۱ و ۱۲ مهر به میزبانی تاشکند برگزار می‌شود دانسته و مدعی شده است که نمایندگان جمهوری اسلامی نیز در این کارگاه حضور خواهند داشت.

این اطلاعات، ناقص و گمراه کننده به‌نظر می‌رسد. آنچه در این روزها به میزبانی ازبکستان برگزار می‌شود، صرفا یک کارگاه آموزشی و هماهنگی برای شرکت‌های بزرگ دولتی، خصوصی یا نیمه دولتی برای نقل و انتقالات پول‌های آزاد و جلوگیری از «پولشویی» است. در این کارگاه آموزشی، در مورد چگونگی پرداخت پول‌های بلوکه شده به ایران تصمیم‌گیری نمی‌شود.

پول در ازای پروژه؛ از ارز خبری نیست؟

منبع آگاه ایران‌وایر در فدراسیون فوتبال می‌گوید طرف ایرانی درحال چانه‌زنی برای دریافت بخشی از مطالبات خود به‌صورت ارزی در بانک‌های عمان یا قطر است. اما او تاکید می‌کند که مدیران فدراسیون‌، امیدی چندانی به تحویل ارز از سوی بانک‌های اروپایی و آمریکایی که فیفا نزد آن‌ها حساب دارد، ندارند.

این منبع آگاه گفته است فدراسیون فوتبال از حالا، لیستی از هزینه‌های احتمالی را برای هزینه کردن این مطالبات درنظر گرفته که به‌نظر می‌رسد بخشی از آن نیز دستگاه‌های VAR یا «کمک داور ویدیویی» باشد. واردات «البسه ورزشی»، «توپ»، «تجهیزات مرتبط با زمین‌های فوتبال» نیز، در این دسته قرار می‌گیرند.

مهدی تاج در یکی از مصاحبه‌های خود نیز ادعا کرده است که احتمال دارد تجهیزات کمک داور ویدیویی را در قبال بخشی از مطالبات خود از فیفا دریافت کنند. او همچنین به ساخت یک سالن اداری برای فدراسیون فوتبال با پول‌های رسیده از فیفا نیز اشاره کرده که البته در شرایط کنونی و عدم برخورداری تیم‌های ملی از یک زمین تمرین استاندارد، چندان مورد نیاز فوتبال کشور نیست.

باوجود اینکه قرار است در آینده نزدیک در مورد چگونگی پرداخت این مبلغ به فوتبال ایران تصمیم‌گیری شود، اما منبع ایران‌وایر می‌گوید که فدراسیون جهانی فوتبال موظف شده است راه‌کاری مانند آنچه در برای ۶ میلیارد دلار مطالبات ایران نزد کره جنوبی در نظر گرفته شد را، پیدا کند.  

چرا مبلغ ۲۸ میلیون دلار دروغ است؟

مهدی تاج، مدعی طلب ۲۸ میلیون دلاری از فیفا شده است. خود او دی‌۱۴۰۱ این مبلغ را در مجموع بدهی‌های کنفدراسیون آسیا و فیفا، کمتر از ۲۰ میلیون دلار اعلام کرد. او زمانی دیگر و جایی دیگر هم تصمیم گرفت مبلغ مورد نظر را ۳۳ میلیون دلار اعلام کند.

آنچه بیش از همه رییس فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی از آن به‌عنوان بدهی بزرگ فیفا یاد می‌کند، پاداش حضور در جام‌جهانی است.  

فیفا تیر ۱۴۰۱ رسما اعلام کرد در مجموع «۴۴۰ میلیون دلار» به ۳۲ تیم شرکت‌کننده در مسابقات جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر پاداش می‌دهد. فیفا تاکید کرد که «۳۰ درصد» از پاداشی که به هر تیم تعلق می‌گیرد، سهم بازیکنان است و ۷۰ درصد هم به فدراسیون می‌رسد.

پاداش تیم‌ها، براساس نتایجی بود که در مسابقات کسب می‌‌کردند. تیم قهرمان (آرژانتین) ۴۴ میلیون دلار پاداش گرفت و تیم‌های حذف شده در مرحله گروهی مانند تیم فوتبال جمهوری اسلامی، هر یک ۹ میلیون دلار. ۳۰ درصد این مبلغ یعنی ۲.۷ میلیون دلار سهم بازیکنان است. یعنی هر بازیکن حاضر در فهرست نهایی تیم ملی در جام جهانی، ۱۱۷ هزار دلار پاداش دریافت خواهد کرد.

به این ترتیب، فیفا هنوز باید مبلغ ۶.۳ میلیون دلار به فدراسیون جمهوری اسلامی پرداخت کند. سهم فدراسیون فوتبال از مابقی پول‌های بلوکه شده در نزد فیفا، تقریبا صفر است.

فدراسیون جهانی فوتبال، تیر۱۴۰۲ اعلام کرد که مبلغ «۲۰۹ میلیون دلار» به باشگاه‌هایی که بازیکنان‌شان در مسابقات جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر، تیم‌‌های ملی خود را همراهی کردند، پرداخت می‌کند. این مبلغ به «۴۴۰ باشگاه» از ۵۱ کشور مختلف پرداخت خواهد شد که بازیکنان آن‌ها در ماه‌های نوامبر و دسامبر ۲۰۲۲، در این مسابقات حضور داشته‌اند.

سهم فوتبال ایران از این مبلغ یک میلیون و ۴۷۳ هزار و ۷۴۶ دلار خواهد بود که فقط و فقط باید توسط باشگاه‌ها دریافت و هزینه شود.

باشگاه پرسپولیس با ۶۶۷ هزار و ۶۳ دلار به‌دلیل تعداد بازیکن بیشتر در تیم فوتبال، بیشترین سهم را خواهد برد. سپس استقلال با ۴۸۰هزار و ۹۰۶ دلار، سپاهان با ۲۰۱ هزار و ۶۷۰ دلار، سایپا با ۷۷هزار و ۵۶۵ دلار و تراکتور با ۴۶ هزار و ۵۳۹ دلار، از این درآمد سهم می‌برند.

بخش دیگری از درآمدهایی که مهدی تاج روی آن حساب کرده است، به مبالغی مربوط می‌شود که فیفا برای پروژه‌های مرتبط با فوتبال زنان درنظر گرفته است. این مبلغ فقط زمانی پرداخت می‌شود که فدراسیون‌ها ثابت کنند آن را هزینه توسعه فوتبال زنان کرده‌اند.

پیش‌از این نیز در آوریل سال ۲۰۲۰، رییس فیفا تاکید کرده بود که مبلغ حداقل ۵۰۰ هزار دلاری دیگری که از سوی فیفا برای کمک به فدراسیون‌های فوتبال ملی در نظر گرفته شده، زمانی پرداخت می‌شود که این فدراسیون‌ها «تعهدات خود به کارمندان یا پروژه‌های عملیاتی که نسبت به آن متعهد بودند»، را اجرایی کنند.

در حقیقت فیفا برای بخش اعظمی از پروژه‌هایش، پول نقد به فدراسیون‌ها پرداخت نمی‌کند؛ حتی اگر از سوی دولت آمریکا تحت تحریم‌های بانکی نباشند.

به این ترتیب، می‌توان مبلغی که قرار است از سوی فیفا به فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی تعلق گیرد را به مراتب کمتر از رقم مورد ادعای مهدی تاج دانست؛ عددی که در بهترین حالت، نزدیک به ۱۲ میلیون دلار خواهد شد و البته دسترسی مستقیمی نیز احتمالا به آن وجود نخواهد داشت.