شرکت گاز استان مرکزی و شرکت توزیع برق حرارتی شازند شامگاه دوشنبه ۲۰ آذر در اطلاعیه‌ای مشترک از آغاز مازوت‌سوزی در نیروگاه شازند خبر دادند و مدعی شدند که برای کاهش دوره مصرف استفاده از سوخت مازوت در این نیروگاه تلاش خواهند کرد.

در این اطلاعیه که نسخه‌ای از آن را خبرگزاری دولتی ایرنا منتشر کرده است، «برودت هوا و مصرف‌کنندگان خانگی» مقصران اصلی کمبود گاز و مازوت‌سوزی در نیروگاه شازند معرفی شده‌اند. در بخشی از این اطلاعیه آمده است: «با توجه به برودت هوا و افزایش روزافزون مصرف گاز به‌ویژه در بخش خانگی، تامین کامل سوخت نیروگاه‌ها ممکن نیست و به علت محدودیت‌های اعمال‌شده در سوخت گاز نیروگاه‌های ایران، نیروگاه شازند نیز برای تامین برق و حفظ پایداری شبکه، طی روزهای آینده به استفاده از سوخت مازوت ناگزیر خواهد شد.»

مازوت‌سوزی در نیروگاه شازند در حالی آغاز می‌شود که فصل زمستان هنوز شروع نشده است و به‌رغم وعده مسئولان، با افزایش برودت هوا امکان استفاده بیشتر از این سوخت نیز وجود دارد.

طبق گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی، نیروگاه شازند یکی از ۱۴ نیروگاهی بود که در پاییز و زمستان ۱۴۰۱ از سوخت مازوت استفاده کرد.

محمود احمدی بیغش، نماینده شازند، مرداد ۱۴۰۲ در صحن علنی مجلس، گفت که شازند آلوده‌ترین شهر ایران است و حدود ۳۰ درصد مردم این شهر به دلیل همجواری با نیروگاه به سرطان مبتلا شده‌اند. او همچنین مدعی شد علت غالب مرگ‌ومیر در این شهرستان سرطان است.

به گفته نماینده شازند، بسیاری از مردم این شهر برای تامین هزینه شیمی‌درمانی با سختی‌ مواجه‌اند و گاه برای تهیه یک آمپول شیمی‌درمانی ۱۱ میلیون تومان پول می‌دهند.

احمدی بیغش در ادامه افزود در حالی‌ که احداث صنایع جدید در حریم ۳۰ کیلومتری اراک ممنوع است، برخی افراد با استفاده از رانت مجوز راه‌اندازی این شرکت را از دولت گرفتند و با اینکه این موارد به ابراهیم رئیسی نیز گفته شد، او «گوش شنوا» ندارد.

احمدی بیغش پیش از آن هم گفته بود که به دلیل وجود آلاینده‌های زیست‌ محیطی، ۲۵ درصد خانواده‌ها در شازند دست‌کم یک بیمار مبتلا به سرطان دارند. این نماینده مجلس بهمن‌ ۱۴۰۱ در جمع خبرنگاران استان مرکزی ادعا کرد افزایش موارد ابتلا به سرطان در منطقه فاجعه‌بار و نگران‌کننده است. به گفته او شهرستان شازند گرفتار آب، هوا و خاک آلوده است، در حالی‌ که نیروگاه، پتروشیمی و پالایشگاه در مرغوب‌ترین اراضی این شهرستان بنا شده‌ و همه این اراضی را تحت تاثیر قرار داده‌اند.

وزارت بهداشت و دیگر نهادهای رسمی، آماری را که این نماینده مجلس از شیوع سرطان در شهرستان شازند ارائه داد، تایید نکرده‌اند اما تاثیر همجواری با نیروگاه‌ها و پالایشگاه بر سلامتی انسان انکار‌ناپذیر است.

مطالعات پژوهشگران نشان می‌دهد آلاینده‌های صنایع پتروشیمی از طریق تنفس، خوردن، آشامیدن یا جذب از طریق پوست وارد بدن می‌شوند و اقامت در مناطق مسکونی مجاور این صنایع ریسک ابتلا به سرطان‌های کبد، ریه، مغز و خون را بالا می‌برد. همچنین می‌تواند عوارضی مانند ناباروری و تولد نوزادان با نقص ژنتیکی را به همراه داشته باشد.

پیامدهای این همجواری وقتی این نیروگاه‌ها مازوت‌ بسوزانند، بیشتر هم می‌شود. سردرد، حالت تهوع، سرگیجه و بیماری‌های گوارشی از عوارض قرار گرفتن کوتاه‌مدت در معرض مازوت‌سوزی‌اند. قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض این شرایط نیز خطر بروز حمله‌ قلبی و ابتلا به بیماری‌های ریوی و مشکلات تنفسی را به همراه دارد.

سوزاندن مازوت به ایجاد سولفات‌ها و نیترات‌ها به‌صورت آئروسل منجر می‌شود؛ آلودگی‌هایی که باران اسیدی ایجاد می‌کنند و اکوسیستم‌های زمین را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

شهرستان شازند، واقع در استان مرکزی، در ۳۵ کیلومتری اراک واقع شده و مجموعه‌های صنعتی مهمی از جمله پالایشگاه، پتروشیمی، نیروگاه برق و تعدادی کارخانه را در خود جا داده است. این شهرستان در مجموع ۲۲۰ روستا دارد و جمعیت آن طبق آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که سال ۱۳۹۵ انجام شد، ۱۳۲ هزار نفر است.