تازه‌ترین داده‌های مطالعاتی باستان‌شناسان از بررسی میدانی تپه قمی‌آباد شهرستان ری در جنوب تهران آشکار کرد که برخلاف آنچه تاکنون تصور می‌شد، قدمت سکونت انسان در دشت تهران احتمالا به بیش از ۴۰ تا ۸۰ هزار سال قبل می‌رسد.

خبرگزاری ایسنا روز چهارشنبه چهارم بهمن در گزارشی نوشت که این کشف تازه در روستای قمی‌آباد به دست آمده است؛ جایی که یکی از تپه‌های باستانی آن با مجوز اداره کل میراث فرهنگی استان تهران تخریب شد. در واقع انتشار اخبار مربوط به این تخریب بود که شماری از باستان‌شناسان را ترغیب کرد برای بررسی میدانی این موضوع به روستای قمی‌آباد مراجعه کنند.

حالا هرچند دیگر از آن تپه باستانی خبری نیست و اداره کل میراث فرهنگی نیز ارزش تاریخی آن را انکار می‌کند، باستان‌شناسان با بررسی محوطه موردنظر به یافته‌های جدیدی دست پیدا کرده‌اند که تاریخ تهران را تغییر می‌دهد.

تا حدود یک دهه پیش چنین تصور می‌شد که قدمت شهر تهران به حدود سه هزار سال پیش بازمی‌گردد. این تاریخ تخمینی بر مبنای گورهای باستانی کشف‌شده در تپه‌های قیطریه تعیین شده بود؛ اما در سال ۱۳۹۳، کشف جدیدی در خیابان مولوی تاریخ شهر تهران را عقب‌تر برد، زیرا یک باستان‌شناس جوان به نام مهسا وهابی بقایای بازمانده از اسکلت یک زن را در این خیابان کشف کرد که تاریخ آن به حدود هفت هزار سال قبل می‌رسید. این کشف جدید هرچند لزوما شهرنشینی و سکونت در تهران در هفت هزار سال پیش را اثبات نمی‌کرد، دست‌کم نشان می‌داد که تردد به تهران در آن تاریخ جریان داشته است.

حالا یافته‌های جدید تاریخ پایتخت ایران را ده‌ها هزار سال قبل عقب‌تر برده است. مرتضی حصاری، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با تایید این خبر گفت که یافته‌های جدید متعلق به دوران پارینه‌سنگی است.

او درباره این یافته‌ها توضیح داد: «در بازدید هفته گذشته از تپه اصلی قمی‌آباد که در جنوب روستای قمی‌آباد شهرستان ری قرار دارد، ابزارهای سنگی‌ دوره پارینه‌سنگی را مشاهده کردیم. به همین منظور از فریدون بیگلری، باستان‌شناس و رئیس بخش پارینه‌سنگی موزه ملی ایران، درخواست کردیم از محوطه قمی‌آباد بازدید میدانی داشته باشد. این متخصص سنگ پس از بازدید، یافته‌های به‌دست‌آمده را تایید کرد که اتفاق بزرگی را برای تاریخ استان تهران رقم زد.»

فریدون بیگلری نیز در پیوند با همین موضوع گفت: «تا قبل از این، اطلاعات پژوهشگران درباره دوران پارینه‌سنگی تهران خیلی محدود بود اما در تپه‌های طبیعی قمی‌آباد با یک پراکنش بسیار وسیع از دست‌ساخته‌های سنگی مواجه شدیم.»

بیگلری در ادامه افزود: «در بازدید اخیر، نمونه‌هایی از سنگ مادر، تولیدات سنگ مادر و دیگر قطعات مرتبط با تراش و تولید ابزار سنگی را در سطح تپه‌های قمی‌آباد یافت شد.»

به گفته رئیس بخش پارینه‌سنگی موزه ملی ایران، سطح این تپه‌ها رسوبی و پوشیده از قطعات سنگ چخماق، آذرین و دیگر سنگ‌های قابل‌تراش است که در دوران پارینه‌سنگی میانه محل تراش سنگ و ساخت ابزار سنگی بوده است.

فریدون بیگلری تغییر تاریخ تهران طبق یافته‌های اخیر را نیز تایید کرد و افزود: «بقایای استخوانی انسان‌های این دوره که در چند غار یافت شده‌اند، نشان می‌دهند که انسان‌های نئاندرتال در دوره پارینه‌سنگی میانه در بخش‌هایی از ایران می‌زیستند.» او در عین‌ حال تاکید کرد که ارائه اطلاعات تکمیلی درباره این محوطه تاریخی مشروط به پژوهش‌های بیشتر در این محوطه تاریخی است.

بقایای به‌جا مانده از دوران پارینه‌سنگی در محوطه تپه قمی‌آباد در حالی کشف شده‌اند که این تپه در ماه‌های اخیر و با وجود اینکه پیش‌تر نیز سفالینه‌های تاریخی در آن کشف شده بود، با مجوز میراث فرهنگی با خاک یکسان شد.