عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری دولت ابراهیم رئیسی، روز چهارشنبه نهم اسفندماه اعلام کرد که ماهواره سنجشی و تصویربرداری پارس ۱ «که ماهواره‌ای ۱۰۰ درصد ایرانی است»، روز پنجشنبه به‌عنوان «دوازدهمین پرتاب فضایی در دولت سیزدهم» و «از طریق یک پرتابگر روسی» در مدار قرار می‌گیرد.

به گزارش تسنیم، زارع‌پور هدف از این اقدام را «توسعه تعاملات بین‌المللی» عنوان کرد و توضیح داد: «مراحل طراحی، ساخت، تجمیع و آزمون آن را متخصصان و دانشمندان جوان کشور در پژوهشگاه فضایی ایران انجام داده‌اند و در فاصله ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین قرار خواهد گرفت.»

این در حالی است که واشینگتن پیش از این از «گسترده‌تر شدن روابط امنیتی» تهران و مسکو ابراز نگرانی کرده بود.

ساخت ماهواره‌ها در مقایسه با دهه‌های قبل، اکنون بسیار ارزان‌تر شده و پرتاب آن به فضا نیز آسان‌تر است. به همین دلیل بسیاری از ماهواره‌های جدید برای نظارت و کنترل به کار می‌روند و وجود این دستگاه‌های نظارتی در آسمان به کشورهایی مثل ایران، روسیه و چین در دستیابی به اهدافشان برای «پایش و نظارت دائمی» کمک می‌کند.

اصطلاح «پایش دائمی» در معنای اطلاعاتی و امنیتی آن، به حالتی گفته می‌شود که بتوان اهداف را بی‌وقفه و در ۲۴ ساعت شبانه‌روز زیر نظر گرفت.

اروپا و آمریکا امکان دسترسی به حجم وسیعی از داده‌های ارسالی از فضا را برای حکومت‌هایی مانند جمهوری اسلامی که می‌تواند با کمک پیشرفت‌های هوش مصنوعی آن‌ها را پردازش کند، خطرناک ارزیابی کرده‌اند.

در همین راستا، پایگاه خبری اسپیس ۱۹ مهر در گزارشی، نوشت که جمهوری اسلامی ایران قصد دارد درباره کمک روسیه برای ساخت ماهواره سنجش از دور جدید خیام با مقام‌های آن کشور مذاکره کند. بنا بر این گزارش، این مذاکرات در حوزه طراحی، تعیین مشخصات فنی ماهواره‌های جدید خیام و نیز طرح‌هایی برای ساخت یک ماهواره کوچک و یک ماهواره مخابراتی انجام می‌شد.

روسیه تابستان سال گذشته (اوت ۲۰۲۲) ماهواره خیام ایران را با موشک سایوز به فضا فرستاد. این فضاپیما یک ماهواره رصد زمین «کانوپوس وی» (Kanopus-V) ساخت روسیه بود که وضوح آن ۱.۲ متر است؛ به این معنی که می‌تواند از اجسامی با حداقل اندازه ۱.۲ متر عکس بگیرد.

رسانه‌های داخل ایران هم هشتم بهمن‌ اعلام کردند که برای اولین‌ بار و به صورت هم‌زمان، سه ماهواره ایرانی با نام‌های مهدا، کیهان۲ و هاتف۱ با ماهواره‌بر سیمرغ به فضا پرتاب شدند و با موفقیت در مدار قرار گرفتند.

دو روز قبل از انتشار این خبر و چند روز پس از پرتاب موفق ماهواره ثریا از طریق ماهواره‌بر قائم ۱۰۰، متعلق به سپاه پاسداران، فرانسه، آلمان و بریتانیا در بیانیه‌ای مشترک، این نوع اقدام‌های جمهوری اسلامی را محکوم کردند و با اشاره به اینکه ماهواره‌بر سوخت جامد سپاه پاسداران از فناوری لازم برای توسعه سامانه موشک‌های بالیستیک دوربرد بهره برده است، هشدار دادند که این سامانه می‌تواند به تهران امکان دهد موشک‌های دوربرد نیز پرتاب کند.

اوایل مهرماه نیز پس از آنکه فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مدعی پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره‌بر قاصد و قرار گرفتن ماهواره نور۳ در مدار ۴۵۰ کیلومتری زمین شد، چند کشور اروپایی به همراه ایالات متحده آمریکا در بیانیه‌هایی، به مقام‌های تهران هشدار دادند که «فعالیت‌های موشکی بی‌ثبات‌کننده» را هرچه زودتر پایان دهد. ‌ 

به‌ دلیل شباهت زیاد فناوری استفاده‌شده برای پرتاب‌های ماهواره‌ای و پرتاب‌ موشک‌های بالیستیک، پرتاب‌های ماهواره‌‌ای جدید جمهوری اسلامی ایران مستقیما از پیشرفت‌های نگران‌کننده این کشور در زمینه موشک‌های بالیستیک خبر می‌دهد.

در بیانیه قبلی وزارت خارجه فرانسه آمده بود: «طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، این فعالیت‌ها به دنبال نقض‌ سریالی و مکرر قطعنامه ۲۲۳۱ از سوی جمهوری اسلامی ایران و تشدید تنش‌های هسته‌ای چندین ساله صورت گرفته و بار دیگر نشان می‌دهد که برنامه بالیستیک جمهوری اسلامی تا چه حد برای جامعه بین‌المللی نگران‌کننده است. بنابراین فرانسه از ایران می‌خواهد به فعالیت‌های بالیستیک بی‌ثبات‌کننده‌اش پایان دهد. فرانسه به همراه شرکایش به‌طور کامل بسیج شده‌اند تا از دستیابی جمهوری اسلامی ایران به سلاح هسته‌ای جلوگیری کنند.»