به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت، ۴۱ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. افزون بر این، بر اساس گزارشات منتشر شده، دستکم ۴۷ هکتار از منابع طبیعی دچار آتش سوزی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در ۳۵ شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به تداوم خشکسالی و بحران های فرونشست در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

رییس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی گفت: مشاهده چهار گونه پرنده مهاجر از جمله «تلیله شکیل»، «تلیله بلوطی»، «پلیکان پاخاکستری» و «کشیم گردن سرخ» در استان در نیمه نخست امسال ثبت شد.

همچنین، یک قلاده خرس از گونه خرس سیاه بلوچی در ارتفاعات شهرستان راسک در جنوب استان سیستان و بلوچستان رویت شد و تصویر آن توسط مردم محلی به ثبت رسید و در تالاب میقان، یک روباه گوش سیاه به همراه توله‌اش مشاهده شده که در میان پوشش گیاهی منطقه به آرامی حرکت می‌کردند.

از سوی دیگر، حسن قاسم پور، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان اردبیل از ثبت و تصویربرداری دو قلاده سیاه گوش (Lynx Lynx) که از گونه های حمایت شده و در معرض خطر انقراض، در زیستگاه بابا رشید شهرستان کوثر خبر داد.

افزون بر این، مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال‌وبختیاری،گفت: یک پرنده با نام گیلانشاه ابرو سفید و با نام علمی Numenis phaeopus برای اولین بار در تالاب گندمان توسط محیط‌بان روح‌الله عسگری مشاهده و ثبت شد. همچنین، داریوش فرخی سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان فیروزکوه گفت: محیط‌بانان حین گشت و کنترل در پناهگاه حیات وحش کاوه ده، موفق به مشاهده و تصویربرداری از یک قلاده پلنگ شدند و یک قلاده پلنگ در کلج منطقه حفاظت شده طارم سفلی در قزوین مشاهده شد.

لازم به ذکر است، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی گفت: ۴۰ گونه جانوری از جمله گربه وحشی، پلنگ موش، گربه پالاز، گربه جنگلی، پلنگ، آهو، لک لک سفید، حواصیل ارغوانی و عقاب شاهی در معرض خطر تهدید انقراض در این استان شناسایی شده که نیازمند اجرای برنامه‌های حمایتی است.

همچنین، ایرنا اعلام کرد بر اساس گزارش مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویرحمد، تلف شدن هزاران قطعه ماهی در تالاب زیلایی به دلایل مختلف از جمله کاهش دبی آب و مشکلات زمین‌شناسی رخ داده است که نیازمند توجه و اقدامات سریع مدیریتی است.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم  ۱۴ تن چوب قاچاق در استان های همدان، آذربایجان غربی، فارس و خراسان جنوبی ضبط و در این راستا هفت متهم بازداشت شدند. همچنین طی این مدت دستکم ۳۴ شکارچی غیرمجاز در استان های سیستان و بلوچشتان، اصفهان،خراسان رضوی،اردبیل، فارس، کرمانشاه، هرمزگان، یزد، تهران، آذربایجان شرقی و سنندج بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان قزوین گفت: در شش ماهه اول سالجاری ۱۵ شکارچی قبل از شروع به شکار در نقاط مختلف استان توسط محیط بانان محیط زیست استان قزوین دستگیر شدند.

حق تنفس و هوای پاک

براساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای حمیدیه ۵۰۰، اهواز ۵۰۰، هندیجان ۱۶۲، اندیمشک ۱۲۴، ایذه ۱۰۷،  دزفول ۱۶۷، رامهرمز ۱۵۴، شوش ۴۶۶، شوشتر ۱۲۵، سجزی ۱۵۲، قهجاورستان ۱۵۷، اصفهان ۱۲۷، رودبارجنوب ۱۵۴، جیرفت ۱۳۹، خرمشهر ۵۰۰، ماهشهر ۱۸۶ ، هویزه ۵۰۰، رفسنجان ۵۰۰، شهرکرد ۱۰۷، فهرج ۵۰۰، تهران ۱۰۹، مشهد ۱۶۸، زرین شهر ۱۷۳، خمینی‌شهر ۱۵۱، آبیک ۱۶۵، محمدیه قزوین ۱۵۹، قزوین ۱۴۲، شادگان ۱۹۴، تبریز ۱۴۱، بهبهان ۱۶۴، پادادشهر ۱۶۶، خوزستان ۱۲۶،  اراک ۱۵۵، ساوه ۱۷۰ و شازند ۱۵۲  ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و یا خطرناک اعلام شد.

شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق ( ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

در هفته ای که گذشت، در آتش سوزی جنگل ها و مراتع روستاهای رزاب و دگاگا شهرستان سروآباد که طی ۲ روز گذشته اتفاق افتاد بیش از ۴۵ هکتار از جنگل ها و مراتع طعمه حریق شده است.

همچنین، ۲ هکتار از مراتع جنگلی منطقه تفریحی میاندار شهرستان گیلانغرب در غرب استان کرمانشاه در آتش سوخت.

ظهر روز چهارشنبه ۱۱ مهرماه شعله‌های آتش به جان طبیعت منطقه حفاظت شده ماله گاله در منطقه آبسرد قدیم افتاد و توسط نیروهای امدادی و مردمی آموزش به طور کامل مهار شد. همچنین، آتش بار دیگر در بخش هایی از اراضی متعلق به پارک ملی تندوره شهرستان درگز زبانه کشید.

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

رییس اداره حفاظت محیط زیست دزفول گفت: محل فعلی دفع پسماندهای شهری شهر سالند دزفول مجوز زیست محیطی و یا موافقت نامه ضمنی در کارگروه مدیریت پسماند شهرستان ندارد.

وی با اشاره به عمل نکردن شهرداری سالند به مصوبه های کمیته پسماند بخش سردشت ادامه داد: شهرداری سالند بر اساس مصوبه کمیته فنی مدیریت پسماند بخش سردشت مکلف شده است تا نسبت به تامین خودروی مناسب برای انتقال پسماندها به سایت ماهوربرنجی اقدام کند که متاسفانه با گذشت بیش از سه ماه از مهلت تعیین شده انباشت و سوزاندن زباله در این محل ادامه داشته و موجب آلودگی زیست محیطی شده است.